Rzoska: “De kracht van de verandering is de schrik van verandering geworden”

Hoewel hij de invoering van een slimme kilometerheffing jarenlang heeft verdedigd, voerde Vlaams minister van Mobiliteit Ben Weyts de heffing dinsdag af. Volgens de N-VA-minister is het debat over de heffing vergiftigd en is er helemaal geen politiek draagvlak meer voor. Weyts stelt voor de files op een andere manier aan te pakken, namelijk met een bijkomende investering in verkeersinfrastructuur van 5 miljard euro.

“Ik moet zeggen dat ik behoorlijk geschrokken ben door de uitspraken van de minister. Door de kilometerheffing af te voeren en te pleiten voor 5 miljard euro extra beton geeft hij toe dat zijn beleid gefaald heeft”, zegt Groen-fractieleider Björn Rzoska. “De minister wilde meer mensen verleiden het openbaar vervoer te gebruiken, maar men is daar niet in geslaagd. Integendeel, er is bespaard op de werking van De Lijn en de tevredenheid is gedaald. En nu begraaft hij de kilometerheffing onder een betonfactuur van 5 miljard euro”, aldus Rzoska.

De invoering van een slimme kilometerheffing volgens het principe van ‘de gebruiker betaalt’ staat nochtans in het klimaatbeleidsplan dat de Vlaamse regering heeft goedgekeurd. Het was een onderdeel van het - dixit Vlaams minister-president Geert Bourgeois - “historische” zomerakkoord. Dat de kilometerheffing nu al wordt afgevoerd, is volgens Rzoska dan ook “bijzonder zuur”. Groen hoopt dat de slimme kilometerheffing alsnog op de onderhandelingstafel van de volgende regering zal komen.

“Het palmares van de regering-Bourgeois wordt op die manier wel bijzonder mager. De beloofde betonstop is er niet, de boskaart voor de bescherming van kwetsbare bossen is er niet en nu wordt ook de kilometerheffing afgevoerd”, aldus Rzoska.

Joris Vandenbroucke (SP.A): “Dit is de hypocrisie voorbij”

Joris Vandenbroucke, fractieleider voor sp.a in het Vlaams Parlement, noemt de uitspraken “echt de hypocrisie voorbij. Weyts heeft jarenlang gezegd dat de kilometerheffing de files zou oplossen. Intussen heeft hij bespaard op de werkingsmiddelen en het aanbod van De Lijn en heeft hij spitsstroken aangelegd die meer files aantrekken. Zijn recordbudgetten hebben enkel geleid tot recordfiles. En nu maakt hij uit plat opportunisme een bocht van 180 graden? En CD&V zit al jaren mee in beide regeringen die bespaard hebben op het openbaar vervoer. Zij komen nu pleiten voor meer investeringen in de alternatieven voor de wagen. Waarom hebben ze dat de voorbije jaren niet gedaan?”, aldus Vandenbroucke.

Dat Weyts pleit voor 5 miljard euro extra investeringen in verkeersinfrastructuur, kan Vandenbroucke niet overtuigen. “Er moet inderdaad meer geïnvesteerd worden, maar dan vooral in alternatieven voor de wagen zoals het openbaar vervoer, in fietssnelwegen, enz... Wat we niet nodig hebben, zijn investeringen in bijkomende wegcapaciteit”, zegt de SP.A’er.

Zelf is SP.A “geen tegenstander” van een kilometerheffing, maar de partij koppelt er wel duidelijke voorwaarden aan. Zo mag het niet gaan om een gebiedsdekkende heffing, maar moet de heffing beperkt blijven tot filegevoelige plaatse in de Vlaamse Ruit (het gebied tussen Brussel, Gent, Antwerpen en Leuven). Tegelijk moet er volgens de SP.A fors geïnvesteerd worden in de alternatieven voor de wagen en de woon-werktrajecten die onder de heffing zouden vallen, zouden voor rekening moeten zijn van de werkgever.

Lode Ceyssens (CD&V): “Draagvlak is ten onder gegaan met gebiedsdekkende heffing”

Volgens Vlaams Parlementslid Lode Ceyssens (CD&V) had men niet mogen praten over een heffing op het volledige grondgebied. “Je kan mensen niet zomaar gaan belasten als ze op de auto aangewezen zijn”, zei hij woensdagochtend. “Eerst en vooral moet er een volwaardig alternatief zijn. Daarna kan je gaan nadenken of het eerlijker is mensen te belasten voor het gebruik in plaats van het bezit van een auto.” De CD&V’er wil het niet hebben over een bocht van zijn partij. “Lees de stemtest, waar we heel duidelijk deze voorwaarde geformuleerd hebben”, zei hij.

Ook volgens mobiliteitsorganisatie VAB stond “de mislukking van het kilometerheffingverhaal” in de sterren geschreven “toen men ging stellen dat het systeem gebiedsdekkend moest zijn. Toen was het voor ons een verloren zaak”, aldus woordvoerder Maarten Matienko. “Dit heeft immers zware gevolgen voor de provincies aan de uitersten van het grondgebied, voor Limburg en West-Vlaanderen, waar er geen alternatieven zijn voor de autogebruiker. Voer je het in een zone als Brussel in, dan kan het wel werken, omdat er daar alternatieven zijn. Een goed verkeersbeleid verloopt op twee sporen, ontradend (voor autogebruik) en stimulerend (voor de alternatieven) tegelijk.”

“De kilometerheffing kan een goed element zijn in het verkeersbeleid op voorwaarde dat het goed en intelligent wordt toegepast”, zegt de woordvoerder van VAB. “De heffing moet budgetneutraal zijn en er moeten tegelijk goede alternatieven voor het autogebruik zijn. Je moet eerst bewijzen dat het heffingsysteem kan werken in een zone waar je er winst mee kunt maken. In de hoofdstad en in een zone van zo’n 15 kilometer rond Brussel bijvoorbeeld. Je hebt daar zware congestie door de files, maar je hebt er ook een sterk uitgebouwd openbaar vervoer.” Daarnaast pleit VAB er ook voor dat de fietsinfrastructuur naar een hoger niveau wordt getild.