Intensieve zorgen nu ook op kindermaat
Minister van Volksgezondheid Laurette Onkelinx (PS) wil de pediatrische zorg in ons land hervormen. Niets te vroeg, vinden experts. 'Nu gaan er kinderlevens verloren omdat ze geen gespecialiseerde intensieve zorgen krijgen.'
In vergelijking met de rest van Europa hinkt ons land hopeloos achterop wat betreft de organisatie van de intensieve zorg voor kinderen. Al is er eindelijk beterschap in zicht. Minister van Volksgezondheid Laurette Onkelinx (PS) werkt momenteel een plan uit om de pediatrische zorg te hervormen, zo bevestigt het kabinet.
Toch wil de minister nog niets kwijt over de inhoud van dat plan. "Volgend jaar moet er een nieuw KB komen", zegt woordvoerster Katleen Sottiaux. "Vooraleer we de details hiervan prijsgeven, wil de minister de teksten nog grondig bestuderen."
"Eindelijk", klinkt het opgelucht bij experts. Kinderen met levensbedreigende aandoeningen krijgen in ons land nog steeds niet de zorg die ze vaak nodig hebben, zo maakte het vakblad De Specialist bekend. Een op de vier patiëntjes komt op een dienst Intensieve Zorgen (IZ) terecht die niet gespecialiseerd is in het behandelen van de allerjongsten.
"En dat kost levens", zegt Annick De Jaeger, diensthoofd IZ pediatrie van het Universitair Ziekenhuis Gent. In verhouding overlijden er in Vlaanderen meer kinderen boven de drie jaar in ziekenhuizen zonder aangepast aanbod. "Soms slagen we er niet meer in een kind te redden, omdat het daarvoor niet de juiste zorg heeft gekregen", zegt De Jaeger. "Dat is niet moedwillig, maar gewoon omdat die andere diensten niet de juiste middelen en expertise hebben. Kinderen zijn geen kleine volwassenen. Ze hebben een andere anatomie en fysiopathologie. Dat vergt een gespecialiseerde aanpak."
Niet de juiste mensen
In België is er bovendien geen erkenning voor IZ-eenheden voor kinderen. "Een 'pediatrische intensivist' bestaat officieel niet", zegt De Jaeger. "Mijn ervaring en kennis heb ik noodgedwongen in het buitenland opgedaan. Het vergt een grote inspanning om je te verdiepen in de pediatrische intensieve zorg. Als we willen dat iedere pediatrische intensivist even goed is in zijn vak, moet er een regelgeving komen."
In België zijn er slechts zeven ziekenhuizen die, weliswaar officieus, gespecialiseerde zorg aanbieden voor kinderen in kritieke toestand. In de praktijk zijn er evenwel veel meer ziekenhuizen die kinderen in kritieke toestand opvangen, hoewel ze daar eigenlijk niet de juiste mensen voor in huis hebben. In Vlaanderen alleen al boden in 2004 niet minder dan 58 ziekenhuizen IZ-plaatsen aan voor kinderen.
"Het zorgsysteem in ons land is erg gefragmenteerd", zegt De Jaeger. "Heel veel ziekenhuizen voorzien een aantal bedden op de IZ-unit voor kinderen, maar hebben geen personeel die hierin voldoende onderlegd is. Uiteraard komt dat de uiteindelijke zorgkwaliteit niet ten goede."
Elke minuut telt
Experts zijn het erover eens dat een pediatrische IZ-eenheid zeker 1.200 opnames per jaar moet uitvoeren en minstens twaalf tot veertien bedden moet hebben. Quasi geen enkel Vlaams ziekenhuis voldoet vandaag aan die normen. "Wat je vaak doet, doe je beter", zegt De Jaeger. "Enkel door de pediatrische intensieve zorg te centraliseren, kun je de kwaliteit garanderen."
Momenteel is er in West-Vlaanderen en Limburg geen enkel ziekenhuis met een IZ voor kinderen. "En dat hoeft ook niet", zegt Jozef De Dooy, pediatrisch intensivist van het UZ Antwerpen. "Elke minuut telt in de IZ, maar geografisch is het perfect mogelijk om die kinderen snel en efficiënt naar het juiste ziekenhuis te brengen. Al moet er dan wel een goed georganiseerd transportsysteem komen, met goed getraind personeel en adequaat materiaal. Gent kan bijvoorbeeld perfect de West-Vlaamse kinderen in kritieke toestand opvangen, net zoals Antwerpen dat kan doen voor Limburg."
"Ik kan alleen maar hopen dat de nieuwe regelgeving er komt", benadrukt De Jaeger. "Het zou een enorme stap voorwaarts zijn voor ons land. Als we nu de vergelijking maken met andere West-Europese landen, is het bijna beschamend. Al bijna vijftien jaar werken we met de Belgische Vereniging van kinderintensivisten mee aan een nieuwe regelgeving. Iedere keer we een tekst klaar hadden, strooiden regeringsperikelen roet in het eten. Hopelijk lukt het deze keer wel."