Storm op komst: zon keert haar magnetische polen om
De zon gaat over de tongen. Het stormt er dan ook uitzonderlijk hard. En dat heeft een reden: de zon is haar magnetische polen aan het omkeren.
Dat er iets loos was met de zon, was duidelijk. Er zijn de jongste tijd erg hevige zonnestormen waargenomen. Volgens NASA is het nu officieel: binnen enkele weken "keert de zon om". De zon heeft denkbeeldige, magnetische veldlijnen, die van een noordelijke pool naar een zuidelijke pool lopen.
Ongeveer om de elf jaar keert het volledige magnetische veld van de zon zich om. Op het hoogtepunt van die cyclus is de noordelijke pool van de zon de zuidelijke pool geworden, en omgekeerd. "Bij dat zogenaamde zonnemaximum is de zon zodanig in de knoop gedraaid dat er uitbarstingen komen", legt Marc Van den Broeck van Volkssterrenwacht Urania uit.
"Aan de buitenkant van de zon zie je dan zonnevlekken, dat zijn gebieden waar veel activiteit is, waar de lijnen als het ware naar buiten komen. Nadat dat zonnemaximum bereikt is, gaat de zon zich weer herstellen en evolueren naar een zonneminimum."
X-straling
Die gebeurtenis zal in het hele zonnestelsel gevolgen hebben. In het extreemste geval kan de omkering ook op aarde opgemerkt worden. "Normaal hebben wij er geen last van", zegt Van den Broeck.
"Maar als er heel krachtige uitbarstingen zijn, kan het radioverkeer van vliegtuigen hinder ondervinden. Bij grote uitbarstingen kunnen vliegtuigpassagiers bovendien blootgesteld worden aan X-stralen. Die hoeveelheid straling zou gelijkstaan aan de hoeveelheid die je als mens maar jaarlijks mag ondergaan. Als je in datzelfde jaar dus al een been gebroken hebt, en je daarvan foto's hebt laten nemen, kan dat ongezond worden."
In het allerergste geval kunnen elektriciteitscentrales in de problemen komen. "Door zware zonnestormen vloog de toenmalige telegraafverbinding tussen Europa en Amerika in 1859 gewoon in brand. In 1983 leidden zonne-uitbarstingen ertoe dat 6 miljoen Canadezen 9 uur lang zonder elektriciteit zaten, met 15 miljoen dollar economische schade tot gevolg." Vooral landen dicht bij de polen hebben kans om iets te merken van de omkering.