'Die helden van het internet krimpen snel'
In Karen & De Coster krijgen de helden van het internet een koekje van eigen deeg als ze met hun vaak laag-bij-de-grondse schrijfsels geconfronteerd worden. Overvaljournalistiek, of een terechte aanklacht tegen de riolen van het web? Goens: 'Ik ben graag het sprekende klavier dat protesteert tegen wat ze schrijven.'
"En wij maar betalen voor vluchtelingen. Smijt er een bom op." Of ook: "Allemaal afschieten of heel die soep is opgelost." Van goede smaak en elementaire beleefdheid kun je veel commentaarschrijvers op nieuwssites en sociale media niet verdenken. De onderbuik van Vlaanderen gaat er vaak ongestoord zijn gang, hun gal spuwend over alles waar ze zich aan ergeren. Tijd om die mensen eens met hun eigen woorden te confronteren, vond Eric Goens, de man achter het VIER-programma Karen & De Coster. En dus belt hij iedere week bij enkele onderbuiken aan, die in het echt vaak minder rad van tong zijn en lang niet altijd een goede beurt maken.
De aanpak van Goens doet wat denken aan de overvaljournalistiek van de Jakhalzen uit De wereld draait door ofPowNed in Nederland, die geregeld een politicus een microfoon onder de neus duwen en met scherpe, niet verwachte vragen confronteren. Alleen gaat het hier om gewone mensen, en belt hij simpelweg bij hen thuis aan. Maar kan dat zomaar?
"Als je bij iemand thuis aanbelt, moet je steeds de expliciete toestemming vragen om te filmen en de opnames te gebruiken", zegt advocate Linde Dierickx, die een boek schreef over het recht op afbeelding. "Daarnaast moet je ook aangeven waarvoor de opnames gebruikt worden. Het recht op afbeelding is op dat vlak heel strikt. Alleen voor publieke personen of op publieke plaatsen gelden bijzondere en minder strikte regels."
Geen enkel probleem, zegt Eric Goens. "De mensen uit de rubriek geven allemaal hun toestemming. Ik zeg waarvoor het is en na het gesprek laat ik ze ook nog eens poseren, zodat we hun bericht daarop kunnen afbeelden. En tot op heden heeft nog niemand geweigerd."
Of toch eentje: vorige week kwam er een man aan bod - de man die een bom op de vluchtelingen zou smijten - en hij besloot na twee vragen dat het toch beter was om de deur toe te gooien. Had Goens ook zijn toestemming? "We hadden aangebeld bij zijn vrouw en toestemming gevraagd, nadien kwam meneer aan de deur en zijn potje kookte vrij snel over."
Woord en wederwoord
Eric Goens beschouwt de rubriek 'Helden van het internet' ook een beetje als een vorm van woord en wederwoord. "Zij ventileren hun mening op een publiek forum. Als dat mag, mag ik hen op een ander forum daarmee confronteren. Het is zo makkelijk om mensen af te maken op sociale media. Dan is het een soort basisrecht om hen te ondervragen over wat ze schrijven. Het klavier protesteert niet terwijl ze aan het tikken zijn. Dan ben ik graag het pratende klavier."
En dat pratende klavier heeft effect, zegt Goens. "Ze krimpen toch heel vaak als je met hen de confrontatie aangaat."
Zonder dat hij hen daarom aan de publieke schandpaal wil nagelen, benadrukt Goens. "Het is een inhoudelijke confrontatie. Ik probeer steeds in de mate van het mogelijke inzicht te krijgen. Ik wil te weten komen of hun commentaren een spontane opwelling waren.
"Vaak hoop ik dat ze hun berichten schrijven onder invloed van een aperitief te veel, maar de werkelijkheid is toch dat ze meestal echt zo denken. Hun klachten zijn meestal ook gebaseerd op persoonlijke frustraties, en de vluchtelingen zijn daarbij de nieuwe Walen. Als je dit tien jaar geleden had gemaakt, hadden ze alles op de Walen afgeschoven. Nu zijn het de vluchtelingen die het gelag betalen."
Karen & De Coster, 21 uur op VIER