'De mazen in het net moeten dicht'
Morgen moet de doorbraak komen in de bestrijding van de belastingfraude in Europa. Een maand na Offshore Leaks zijn alle ogen gericht op de ministers van Financiën van de Europese Unie. Schakelen zij een versnelling hoger?
De verontwaardiging in de publieke opinie was vorige maand groot toen een internationale groep onderzoeksjournalisten informatie publiceerde over het geld van de superrijken. Uit hun zogeheten Offshore Leaks bleek dat meer dan honderdduizend particulieren en offshorebedrijven duizenden miljarden hebben geplaatst in belastingparadijzen als de Maagdeneilanden of de Cookeilanden.
Van Washington tot Berlijn weerklonk toen scherpe kritiek. De Amerikaanse president Barack Obama, de Franse president François Hollande, de Britse premier David Cameron en de Duitse bondskanselier Angela Merkel, allen beloofden harde actie tegen de belastingontduikers. Het thema staat hoog op de agenda op de top van de G8 (de grootste industrielanden) in juni.
De Europese landen kijken nog deze maand hoe ze de belastingfraude beter kunnen bestrijden. Op een ogenblik dat de Europese lidstaten de broeksriem hard moeten aansnoeren om hun financieel huishouden op orde te krijgen, zijn extra belastinginkomsten meer dan welkom.
Veto na veto
Morgen moeten de ministers van Financiën bewijzen dat ze serieus werk willen maken van het bestrijden van belastingfraude. Volgende week buigen de Europese staats- en regeringsleiders zich over het onderwerp.
"Elk jaar gaat er ongeveer 1.000 miljard euro in de Europese lidstaten verloren door belastingontduiking en -ontwijking," schreef EU-voorzitter Herman Van Rompuy in zijn uitnodiging voor de top.
Duizend miljard euro komt overeen met de omvang van de Spaanse economie. Het is ook ongeveer evenveel als de volledige Europese begroting de komende zeven jaar en het is honderd maal meer dan het steunpakket dat in het voorjaar voor Cyprus werd goedgekeurd.
Maar fiscaliteit is een taai onderwerp binnen de Europese Unie. Het innen van belastingen is een van de laatste grote thema's waar nationale overheden het laatste woord over hebben. De Europese Commissie leurt al jaren met voorstellen om belastingfraude harder aan te pakken, maar stuitte telkens op een veto.
De Europese Commissie hoopt dat de verontwaardiging over Offshore Leaks dit maal voor een doorbraak kan zorgen. Europees commissaris Algirdas Šemeta (Belastingen) pleit alvast voor een striktere aanpak van belastingontduiking van in het buitenland gestalde spaartegoeden.
De afspraken hierover tussen de lidstaten moeten beter zodat overheden meer geld kunnen puren uit de inkomsten die hun onderdanen uit rente op spaartegoeden in het buitenland halen. "De mazen in het net moeten dicht", vindt hij.
Oostenrijk
Zo ligt een uitbreiding van de afspraken over spaarinkomsten naar verzekeringsproducten ter discussie. Šemeta hoopt ook dat de lidstaten zullen instemmen om uiterlijk vanaf 2015 ook inkomsten te belasten uit kapitaal, dividend en royalty's die via buitenlandse rekeningen binnenkomen.
Verder vraagt hij groen licht van de ministers om afspraken te maken over belastingontduiking met Zwitserland, Andorra, Liechtenstein, Monaco en San Marino, waar rijke EU-burgers hun spaarcenten hebben zitten.
Op beide terreinen beweegt er achter de schermen heel wat. Bemoedigend voor Šemeta is alvast dat na Luxemburg nu ook Oostenrijk bereid is om soepeler om te gaan met het uitwisselen van gegevens over bankrekeningen. Oostenrijk was het laatste land van de Europese Unie dat zich verzette tegen een uitwisseling van bankgegevens met andere Europese landen. Maar Wenen zet nu de deur open voor een compromis.
"Als er geen akkoord is op de vergadering van de ministers van Financiën op 14 mei, dan zal het er een week later zijn op de top van staatshoofden en regeringsleiders", zei premier Werner Faymann gisteren in een interview met de krant Kronen-Zeitung. "We hebben slechts één vraag. Dat is het behoud van het bankgeheim voor Oostenrijkers. Als dat niet wordt aangetast, staat niets onze toestemming in de weg."
Uitwisseling van bankgegevens tussen Europese lidstaten gebeurt momenteel enkel op vraag van belastingdiensten. In toekomst zouden die gegevens ook automatisch kunnen worden uitgewisseld, waardoor belastingdiensten veel makkelijker gegevens over inkomsten van onderdanen in het buitenland kunnen beschikken. Negen lidstaten, waaronder België, hebben zich reeds achter het voorstel geschaard.