Twitter en co. geven haters de middelvinger

Leslie Jones, de zwarte actrice die te zien is in de volledig vrouwelijke Ghostbusters-remake, laat Twitter voorlopig even voor wat het is nadat ze er deze week bedolven werd onder een karrevracht haattweets. Popprinsesje Taylor Swift had na een ruzie met Kanye West dan weer de hulp van Instagram nodig om haar account van alle haatpraat te zuiveren. Dichter bij huis schrapte de Nederlandse ex-politica Femke Halsema deze week haar Twitter-account. Ik ben de schreeuwers, bullies en andere griezels zat, liet ze haar 318.000 Twitter-volgers weten.

De griezels waar Halsema het over heeft, nemen steeds nadrukkelijker de macht over op sociale media, en dat baart de heren in Silicon Valley zorgen. "We hebben niet genoeg gedaan om het probleem aan te pakken. We moeten beter doen", liet Twitter-CEO Jack Dorsey deze week optekenen na de voorstelling van de zoveelste tegenvallende kwartaalcijfers. Alleen is dat makkelijker gezegd dan gedaan. Na de haatcampagne tegen Leslie Jones stelde Twitter een voorbeeld door aanstoker - de invloedrijke techjournalist Milo Yiannopoulos - van het netwerk te gooien. Maar met 313 miljoen actieve gebruikers is het onbegonnen werk om met iedereen die over de schreef gaat hetzelfde te doen.

Bovendien gaan dat soort ingrepen al snel naar censuur ruiken. En daar zitten de gebruikers nu ook weer niet op te wachten. "Een platform als Facebook heeft er nooit een geheim van gemaakt dat het een eigen universum wilde creëren waar alles roze kleurt en iedereen lief is", legt socioloog en sociale media-expert Ben Caudron uit. "Als daar censuur voor nodig was, dan was dat maar zo. Maar Twitter bijvoorbeeld moet het net van discussie en het uitwisselen van, soms tegengestelde, meningen hebben." De installering van een systeem dat automatisch ongepaste tweets verwijdert, zet bovendien de deur open voor misbruik, waarschuwt Caudron. "Ook al zijn de bedoelingen nog zo goed, er is niet veel nodig om het fout te doen lopen."

Toch lijken Twitter en Instagram wel degelijk die weg op te gaan. Instagram experimenteert, met Taylor Swift als proefkonijn, met een antihaatfilter. En ook bij Twitter doen geruchten over gelijkaardige proefprojecten de ronde. Met die gekuiste versie willen Twitter en co. niet alleen gebruikers maar ook adverteerders lokken. "Daarmee volgen ze het voorbeeld van Facebook", weet Rob Heyman, onderzoeker sociale media bij iMinds-SMIT VUB. "Dat bedrijf waakt er over dat gebruikers niet te veel negatieve berichten in hun nieuwsstroom vinden. Puur economische logica. Onderzoek heeft immers uitgewezen dat wie veel positief nieuws voorgeschoteld krijgt, meer openstaat voor commerciële boodschappen."

Yahoo

Hoe dan ook is nietsdoen geen optie. De overdosis negativiteit die gebruikers en adverteerders op de vlucht doet slaan, vormt wel degelijk een bedreiging voor het voortbestaan van platformen als Twitter en Instagram. Zelfs Facebook, dat deze week nog indrukwekkende cijfers voor kon leggen, moet volgens Caudron op zijn tellen passen. "Yahoo was twintig jaar geleden ook de koning van het internet. Vandaag bestaat het niet meer." Caudron wijst op de verschuiving van brede netwerken naar toepassingen zoals Snapchat en Whatsapp waar in kleinere, gecontroleerde groepjes gecommuniceerd wordt. "Dat maakt de kans veel kleiner dat iemand je plots de huid vol gaat schelden."