'Ik werkte met allerlei sporters'
De Spaanse dopingarts Eufemiano Fuentes heeft nog wel andere sporters dan wielrenners 'behandeld', zei hij gisteren terloops tijdens zijn proces. Namen en rugnummers noemde hij uiteindelijk niet.
Het bommetje valt even na het middaguur. Alsof het niet ter zake doet, laat arts Eufemiano Fuentes het vallen in de rechtbank van Madrid. "Ach, ik werkte met allerlei sporters: voetballers, atleten, boksers." Onmiddellijk staat de zaal onder spanning. Zou het nu gebeuren? Is dit het moment waarop de dopingarts, bijna zeven jaar na zijn arrestatie, bekendmaakt welke sporters bij hem kwamen? En worden enkele van de grootste namen uit de sport vanmiddag ontmaskerd als dopinggebruikers?
Fuentes (57), tot 23 mei 2006 de spil in een enorm dopingnetwerk, staat dan voor de microfoon die is neergezet vanwege de media-aandacht voor zijn zaak - en misschien wel alleen voor dit moment. Zwart pak, blauw-witte stropdas, de leesbril aan een touwtje en uiterst voorkomend, op het nederige af. Hij speelt fantastisch toneel.
Fuentes wordt beschuldigd van het in gevaar brengen van de gezondheid van zijn cliënten, onder meer door bloedtransfusies uit te voeren zonder zich aan de medische voorschriften te houden. Meer dan vijftig wielrenners zijn al geïdentificeerd als klant van Fuentes, maar er is nog geen naam uitgelekt uit een andere sport.
Vandaag bevestigt Fuentes, onder ede, wat hij zich in interviews en in het bijzijn van cliënten weleens had laten ontvallen. Het bewijsmateriaal tegen hem - vergaard tijdens Operación Puerto - mag dan slechts bestaan uit de 'behandelingen' van wielrenners, er is meer, veel meer.
Codenamen
Toch blijven namen en rugnummers uit. Aanklager Rosa Calero vraagt er niet naar en zelfs het wereldantidopingagentschap WADA, een van de aanklagers, waagt geen poging. Ze weten: de zaak tegen Fuentes gaat om de volksgezondheid, niet om doping. Wie zijn klanten waren, doet juridisch niet terzake, het gaat erom wat hij met ze deed. Elke vraag naar namen zou door Fuentes' verdediging onmiddellijk worden afgeschoten. Bovendien kan hij zich als arts ook verschuilen achter zijn beroepsgeheim.
De strijd die overblijft in de rechtbank betreft de medische praktijken van Fuentes. Dat is minder spectaculair dan het lichten van zijn klantenbestand, maar heel eigenaardig: met de uitleg over zijn methodes bekent Fuentes overtredingen die, alhoewel niet strafbaar, verboden zijn in de sport.
Waarom hij op de bloedzakken van de sporters codenamen zette? "Dat is makkelijker dan een hele voor- en achternaam op te schrijven."
Wat die doos epo in zijn appartement deed? "Dat was voor mijn dochter, die kanker had."
Waarom hij zijn renners vaak opzocht in hotels, in plaats van ze in een praktijkruimte te ontvangen? "Zodat ze elkaar niet zouden zien. Ik deed dat om hun privacy te bewaken."
Waarom hij met zijn handlangers in een soort geheime taal sprak? "Omdat ik bang was dat journalisten mijn telefoon afluisterden, zoals ze eerder hadden gedaan."
Hoe aanklager Calero ook probeert Fuentes klem te zetten, het lukt niet. Met veel geduld legt hij uit hoe en waarom de bloedtransfusies plaatsvonden. Was de hematocrietwaarde (aantal rode bloedcellen) boven de 50 procent (maximaal toegestane waarde door de sportbonden), dan tapte hij bloed af. "Dat is gevaarlijk." Was de waarde beneden de 42 procent, dan gaf hij de sporter een zak bloed. "Ook een te lage waarde is gevaarlijk."
In werkelijkheid tapte Fuentes bloed af om het vlak voor belangrijke wedstrijden weer te kunnen toedienen. Met het bloed kwamen extra rode bloedcellen en kon de sporter meer vermogen leveren. Het rendement was te allen tijde leidend. Niet voor niets beloonden sporters Fuentes bij goede prestaties met enorme sommen geld .
In de rechtbank probeert de dopingarts echter zijn eigen werkelijkheid te creëren. "Wat ik altijd heb gedaan, is het bewaken van de gezondheid van de sporters." Die uitspraak is meteen legendarisch en de tientallen (wieler)journalisten in de rechtbank beginnen bijna te lachen.
Aanklager Calero doet of haar neus bloedt, of ze weet niet beter. Als Fuentes uitlegt hoe hij de administratie van dik tweehonderd bloedzakken bijhield, zegt Calero tot twee keer toe: "Pardon, ik ben u even helemaal kwijt." Daar gaat Fuentes weer, als een docent uitleggend hoe het zit.
Om even over vier eindigt het verhoor waar zo lang naar was uitgekeken. De namen die Fuentes had kunnen noemen, heeft hij voor zich gehouden. In plaats daarvan gooit hij dus dat bommetje. Voetballers, atleten, boksers.
Machtspositie
Hij zegt het terloops, en gespeeld bescheiden. De man verkondigt dat "alle beroemdheden" bij hem klant waren, wil ze laten weten in wat voor machtspositie hij verkeert. Als hij wil, kan Fuentes ze nog steeds allemaal ontmaskeren.
Tijdens het onderzoek naar Fuentes heeft de politie meer dan vijftig wielrenners geïdentificeerd als klant van Fuentes, onder wie Jan Ullrich, Ivan Basso en Thomas Dekker. Omdat doping dan nog geen delict is in Spanje, gaan de sporters vrijuit. De verklaringen over de 'behandelingen' die ze bij Fuentes ondergingen, dienen wel als bewijs om de arts te kunnen veroordelen wegens delicten tegen de volksgezondheid. De Amerikaanse renner Tyler Hamilton werd dinsdag toegevoegd aan de lijst te horen getuigen.