'De vijand van het verhaal is het cliché'
Aan clichés heeft de Franse stripgrootmeester Boucq een broertje dood. Wellicht daarom dat hij zijn beroemde westernheld Bouncer opzadelt met slechts één arm en zijn andere bekende personage Fré van der Mugge laat bewegen in een totaal absurde wereld. Van beide reeksen verscheen zopas een album.
Een bezig baasje, die Boucq. Hij tekent tegelijkertijd aan zowel de Vaticaanthriller De Janitor als aan zijn bekende westernreeks Bouncer. En na dertien jaar afwezigheid heeft hij ook opnieuw de draad opgepikt van zijn absurde personage Fré van der Mugge, een verzekeringsagent met een balpen in zijn neus die zich voortbeweegt in de stadsjungle. Dat laatste mag u letterlijk nemen. Om in de metro te geraken beweegt hij zich langs wolkenkrabbers via lianen, om zo aan de wilde dieren op de grond te ontsnappen. Superman vliegt er ook rond en u moet niet opkijken wanneer er een dinosaurus langsloopt.
Wanneer je vraagt welk genre Boucq het liefst tekent, fronst hij zijn wenkbrauwen. "Als ik aan het werken ben aan Fré van der Mugge of een ander humoristisch verhaal, dan denk ik: kon ik maar aan een realistisch verhaal werken. En als ik aan mijn realistische werk begin, hunker ik er naar wat lolligere tekeningen. Ik ga van het ene verhaal in het andere over.
"In mijn atelier heb ik meerdere tekentafels opgesteld. De ene is voor Bouncer, de andere voor Fré van der Mugge en nog een andere is om mijn werk in te kleuren. Ik loop van de ene tafel naar de andere. Als ik genoeg heb van het tekenen aan het realistische verhaal, stap ik naar de tafel waar het humoristische verhaal aandacht vraagt, om vervolgens weer te gaan inkleuren. Ik kan er echt van genieten om voortdurend van register te wisselen."
Luipaardmotief
De persoonlijkheden van Bouncer en van der Mugge kunnen niet verder van elkaar liggen. De eerste is een eenarmige revolverheld, de tweede een klein mannetje in een maatpak van luipaardmotief met een balpen door de neus. Allesbehalve een clichépersonage. Hoewel... "Het grote cliché aan hem is dat hij een verzekeringsagent is", grijnst Boucq. Waarom hij gekozen heeft voor zo'n personage is voor hem de evidentie zelve. "Als er één ding is wat alle mensen gemeen hebben, dan is het wel dat ze zich willen of moeten verzekeren.
"Een alpinist die de Himalaya gaat beklimmen verzekert zich niet tegen lawines. Dat is wat men noemt een échte avonturier. Maar wij, burgermannetjes, verzekeren ons tegen alles. Dat is een manier om de mogelijkheid te onderdrukken dat we op avontuur zouden gaan. Om een mens van nu te omschrijven leek het me dan ook interessant om een verzekeringsagent te nemen.
Daarmee krijg je een van de meeste essentiële kenmerken van de moderne mens. Je ziet die mens in zo'n veranderlijke wereld. Op eender welk moment kan hem een lawine van wat ook overvallen. Een brand, een ontmoeting met een prehistorisch dier. De gevaren zijn zo veelvuldig dat hij wanhopig wordt. Hij kan zich namelijk niet tegen alles verzekeren. Via Van der Mugge probeer ik dan ook op surrealistische wijze orde te scheppen in deze verwarde wereld. Het gaat over deze wereld, hoor. Voor mij is Fré van der Mugge gewoon een manier om te ontsnappen aan de gangbare codes in strips. Ik etaleer er de macht van de suggestie."
Westernheld Bouncer is een ander paar mouwen. Oorspronkelijk had grootmeester Moebius hem gevraagd een vervolg te tekenen op de klassieke westernreeks Blueberry die hij onder zijn eigen naam Jean Giraud tekende. Maar het liep mis. Boucq: "Meer dan tien jaar geleden maakte ik een reis naar West-Amerika en ontdekte er ongelooflijk weidse landschappen in onder meer Utah, Colorado, Californië en Arizona. Ik maakte er overal aquarellen. Ik vertelde Giraud ooit dat ik dankzij mijn reis begreep waarom hij zo graag Blueberry tekende. Hij stelde voor een Blueberry met hem te maken, maar dat zag ik niet zitten, want die reeks was zijn kindje. Hij kwam meteen met het voorstel om een spin-off te tekenen waarin hoofdpersonage Mike S. Blueberry zestig jaar zou zijn. Blueberry 1900, noemde hij het. Dat klonk best interessant, want ik kon een personage creëren dat verschilde met dat van hem. Later heeft Giraud me het scenario opgestuurd. Ik heb er even aan gewerkt tot ik tot mijn grote verrassing hoorde dat de erfgenamen van Charlier, de scenarist van de oorspronkelijke Blueberry-reeks, in opstand waren gekomen. Ze hielden niet van het script. Jaren heeft het aangesleept. Toen ik daar met scenarist Alejandro Jodorowsky over babbelde, stelde hij me voor om samen een nieuwe westernreeks te maken."
De les van Hitchcock
Dat werd Bouncer, een revolverheld die door het verlies van een arm toch weer net iets anders is dan andere westernhelden, en daardoor helemaal in het kraam van Boucq past. "Maar zijn eenarmigheid geeft wel problemen", zegt de tekenaar. "Je moet een held creëren die zich moet redden in een vijandige wereld waarin het toch makkelijker is om het te redden met twee armen. Maar goed, ik hou wel van zulke personages. Een van de aspecten van het werk dat ik maak met Jodorowsky, of zelfs alleen, is het ontsnappen aan het cliché. De vijand van een verhaal is het cliché. Ik heb dat geleerd door naar de films van Alfred Hitchcock te kijken. Ik heb mezelf de gewoonte aangeleerd om, wanneer ik iets opmerk dat ik al ooit elders gezien heb, daarvoor te passen."
Bouncer 8: To Hell verscheen bij Glénat, het nieuwe album over Fré Van der Mugge, Le manifeste du mâle dominant, verscheen voorlopig enkel in het Frans bij uitgeverij Le Lombard.