'Gaza stevent af op zoveelste conflict'
Jan Brigou bracht pas een bezoek aan Gaza. Hij bezocht onder andere een kleuterschool en merkte dat de meeste kinderen zwaar getraumatiseerd zijn. 'Dat jongetje dat zich voortdurend inbeeldt dat er bloed over zijn armen stroomt, zal ik nooit van mijn leven vergeten.'
Brigou, communicatiedirecteur bij Handicap International en een ervaren rot in de humanitaire wereld, zegt dat er iets heel bizar is aan de situatie in Gaza. "De aanhoudende blokkade van Israël zorgt ervoor dat de wederopbouw tergend traag verloopt. Bij andere rampen zoals Haïti en Nepal zie je dat de wederopbouw al na enkele weken begint, maar in Gaza is de reconstructie na een jaar nog steeds niet uit de startblokken.
"Er zijn bijzonder weinig woningen hersteld en het half vernielde ziekenhuis dat ik bezocht beschikte amper over medicijnen. Bouwmaterialen mogen slechts mondjesmaat het land in en zelfs het puinruimen verloopt erg moeizaam. Een van de gevolgen daarvan is dat er in Gaza nog duizenden stuks achtergebleven munitie onder het puin liggen die bijna dagelijks slachtoffers maken."
Hoe moeilijk is het om die niet-ontplofte granaten onschadelijk te maken?
Brigou: "Ook dat is een moeizaam proces, temeer omdat duizenden mensen dakloos zijn en door het puin dwalen. Bovendien heeft het puin ook een economische waarde gekregen. Omdat er geen nieuwe bouwmaterialen zijn, proberen de mensen het puin te recupereren en te verkopen; een levensgevaarlijke bezigheid.
"Wij proberen de bevolking zo goed als mogelijk op de hoogte te brengen van de gevaren van die explosieven. Makkelijk is dat niet: de mensen van Gaza hebben al zoveel meegemaakt waardoor ze op een of andere manier minder alert zijn voor verborgen gevaren."
Hoe is de situatie van de kinderen?
"Veel scholen zijn vernield met als gevolg dat de scholen die nog wel functioneren overbevolkt zijn. Om zoveel mogelijk kinderen naar school te laten gaan, werken de meeste scholen met een ochtendklas en een namiddagklas. Maar het feit dat kinderen slechts een halve dag naar school gaan, maakt dan weer dat ze de rest van de dag in het puin spelen, waardoor het risico op ongelukken toeneemt.
"Eigenlijk is het lot van de Palestijnse kinderen verschrikkelijk. In het kleuterschooltje dat ik bezocht, waren de meeste kinderen nog steeds zwaar getraumatiseerd. Vijftig dagen van bijna onophoudelijke bombardementen; voor een kind is dat enorm. Ik ontmoette kleuters die voortdurend nachtmerries hebben of hallucineren. Dat jongetje dat zich voortdurend inbeeldt dat er bloed over zijn armen stroomt, zal ik nooit van mijn leven vergeten."
Met welk gevoel vertrok u uit Gaza?
"Met een heel dubbel gevoel. Ik ben enorm onder de indruk van de veerkracht van de bevolking. Ik praatte onder andere met een man die al voor de derde maal zijn huis aan het heropbouwen was. 'Wat moet ik anders', zei hij. 'Ik ben hier geboren en ik zal hier sterven. Wat er ook moge gebeuren: we staan steeds weer op, kloppen het stof van onze kleren en doen verder.'
"Natuurlijk zit in die reactie ook een stuk fatalisme. Mensen hebben geen perspectief en zijn overtuigd dat ze voor de zoveelste keer in een periode tussen twee oorlogen leven. En daar ligt natuurlijk de grote tekortkoming van de internationale gemeenschap: dat er zo goed als niets gebeurt aan de dieperliggende conflictoorzaken waardoor Gaza opnieuw afstevent op het zoveelste vermijdbare conflict."