10 miljoen euro: wie gaat dat betalen?
De gewesten moeten een Europese boete betalen van tien miljoen euro omdat hun waterzuivering niet voldoet. Maar Vlaanderen wil niet meebetalen, tot ongenoegen van Wallonië en Brussel.
Het Europese Hof van Justitie veroordeelde ons land gisterenochtend in een aanslepende rechtszaak van de Europese Commissie tegen België. De Commissie vroeg sinds 1991 dat onze gewesten de waterzuivering van stedelijke afvalwater verbeteren, maar deadline na deadline werd gemist.
Europa stuurde in juni 2009 een laatste waarschuwing. Toen bleek dat nog steeds een Vlaamse gemeente, 21 Waalse gemeenten en Brussel niet voldeden, werd een rechtszaak gestart, in oktober 2011. Met succes. Van de geëiste boete van 15 miljoen euro wordt wel maar 10 miljoen euro gevraagd, omdat intussen alleen nog enkele Waalse gemeenten niet voldoen (Amay, Malmedy, Herve, Bastogne en Luik-Sclessin). Het is pas de elfde keer dat een lidstaat beboet wordt door Europa. Voor ons land is het de eerste keer.
Wie de boete zal betalen, blijft een open vraag. Voor het Hof van Justitie bestaat alleen de lidstaat België. Bijgevolg is de federale regering verantwoordelijk voor de uitbetaling. De regering-Di Rupo is echter allerminst van plan om de miljoenen zelf op te hoesten, want waterzuivering is een 100 procent regionale bevoegdheid.
Staatssecretaris van Leefmilieu Melchior Wathelet (cdH) zegt dat de regio's "met drie een verdeelsleutel moeten overeenkomen. Het gaat hier om een puur regionale materie, waar het federale niveau geen enkele bevoegdheid over heeft."
Het is dus aan de regio's. Maar ook Vlaanderen wil zijn portefeuille niet opentrekken. Vlaams minister-president Kris Peeters (CD&V) reageert dat zijn regering zich "niet meteen geroepen voelt om een bijdrage te leveren". Volgens hem is Vlaanderen in orde sinds juni 2011, een paar maanden voor het begin van de rechtszaak. De boete die wordt opgelegd, slaat dus niet (meer) op Vlaanderen volgens hem.
Wallonië en Brussel reageren 'not amused' op de uitspraken. "De rechtszaak werd aangespannen na het laatste rapport uit 2009", zegt een Brusselse politicus. "Toen was Vlaanderen nog niet in orde. Het is typisch dat Peeters deze boete probeert af te wentelen op de andere gewesten." Zowel de Waalse als de Brusselse regering lijken, met tegenzin, een deel van de boete te zullen betalen.
Er moet sowieso niet lang niet geruzied worden, want aan de Europese boete hangt een dwangsom vast van 860.000 euro per halfjaar vertraging. Wathelet waarschuwt: desnoods zal hij artikel 6 van de wet van 8 augustus 1980 inroepen. "Die zegt dat de federale staat het geld mag terughalen op de getransfereerde middelen", legt zijn woordvoerster uit. Maar ook dan is het onduidelijk welke verdeelsleutel toegepast zou worden.
En er is nog slecht nieuws. De gewesten hangt nog een rechtszaak boven het hoofd voor de waterzuivering in de kleinste gemeenten. De huidige boete slaat op de grotere gemeenten of agglomeraties. Ook voor die kleinere gemeenten vroeg Europa een inspanning, die de gewesten voorlopig opnieuw missen.