Voetbal scoort, ook als game
Call of Duty: Ghosts en Grand Theft Auto V halen dit najaar misschien kortstondige verkooprecords binnen, maar er is één game die nog ver na nieuwjaar in de toptien zal blijven staan: Fifa. Waarom zijn gamers zo voetbalgek?
Bij EA Burnaby in het Canadese Vancouver is er maar één tijdverdrijf: voetbal. Buiten deze tweede grootste vestiging van de Amerikaanse videospellengigant bevindt zich een voetbalveld, dat een paar keer per dag wordt gebruikt door de werknemers van het bedrijf. Dit is de plaats waar ieder jaar een aflevering van de voetbalspellenreeks Fifa wordt gemaakt.
"Er zitten heel wat elementen in ons werk die niks te maken hebben met technologie, rekenkracht of artificiële intelligentie", zegt David Rutter, de producer van de game. "Het recreëren van menselijk gedrag op het veld, het vangen van de minste nuance in iemands bewegingen: daar komt handen- en hersenarbeid bij kijken. Het is een kwestie van begrijpen hoe het spel zich op een voetbalveld voltrekt. We bestuderen in essentie de menselijke natuur."
Blijvertje
In Fifa 14, dat volgende week verschijnt, zien we opnieuw het resultaat van die doorgedreven studie. Er zit onder andere een grotere focus op balbezit in en er kan ook meer worden gedribbeld voordat er een doelschot valt. Ieder jaar komt er weer een waslijst van die kleine nuances bij, en dat blijkt voldoende om een grote groep spelers zo gek te krijgen om ieder jaar opnieuw de recentste versie van de game te kopen. Van Fifa 13 zijn er wereldwijd alvast 13 miljoen exemplaren verkocht, zo'n half miljoen meer dan voorganger Fifa 12.
In 2012, zo blijkt uit gegevens van de Belgian Entertainment Association, was Fifa 13 de best verkochte game in België, voor publieksklepper Call of Duty: Black Ops II. In Europa is Fifa 13 ook de best verkopende game gebleven tijdens de eerste zes maanden van dit jaar: er werden nog bijna 1,9 miljoen exemplaren van verkocht, zegt marktstudiebureau GfK, meer dan nieuwe games als Tomb Raider en The Last of Us.
Psychologie
De winnende ontwerpfilosofie achter Fifa - een zo realistisch mogelijke simulatie van het echte voetbalspel, maar dan zo vereenvoudigd dat ook de grootste leek ermee weg geraakt - is niet nieuw: ze zat twintig jaar geleden ook al in Kick-Off, een van de allereerste games die voetbalspelletjes populair hebben gemaakt. In die game zaten elementen die vandaag nog de dienst uitmaken in games als Fifa of Pro Evolution Soccer. En ook de lichaamstaal van de spelers was toen al belangrijk.
"Het eerste wat ik destijds heb moeten doen, was de psychologie van een voetballer leren kennen", zegt de Brit Dino Dini, een professor videogameprogrammeren bij de universiteit van het Nederlandse Breda, die in 1993 zijn carrière begon met de creatie van Kick-Off. "De game zag er misschien eenvoudig uit als je hem vergelijkt met een voetbalspelletje van nu, maar je moest ook toen kunnen fantaseren dat je op een echt voetbalveld liep."
In een halve seconde tijd kunnen inschatten wat je medespeler of tegenstander gaat doen, en daar je reactie op baseren: het is de essentie van voetbal, zegt Rutter. En hoe beter die in een voetbalgame zit, hoe pakkender zo'n game ook is voor de speler. "De bewegingen van andere spelers zijn je belangrijkste informatiebron op het veld: ze helpen je om te anticiperen op wat er komt."