Turkse premier scoort bij Arabieren
De Turkse premier Erdogan heeft in een toespraak voor de Arabische Liga in Caïro de erkenning van een Palestijnse staat geëist. Daarmee maakte hij opnieuw duidelijk dat Turkije de touwtjes in de regio in handen wil krijgen. Met zijn anti-Israëlische opstelling scoorde Erdogan bij veel Egyptenaren.
Het was alsof Egypte een held ontving. Duizenden stonden premier Recep Tayyip Erdogan maandagavond op te wachten op de luchthaven van Caïro om een glimp op te vangen van de Turkse premier, die vandaag verder reist naar Tunesië en dan naar Libië. Sommigen hadden posters bij van de man waarop stond "hand in hand, samen voor de toekomst", anderen noemden hem een "grote islamitische leider".
De reden voor het enthousiasme was vooral Erdogans scherpe houding tegenover Israël van de afgelopen tijd. Gisteren, tijdens een toespraak aan de Arabische Liga in Caïro, ging hij verder in die retoriek en eiste hij zonder omwegen de erkenning van de Palestijnse staat. "De erkenning van Palestina is een verplichting, geen optie", zei hij. De Palestijnen bereiden zich momenteel voor op een aanvraag tot lidmaatschap van de Verenigde Naties, ondanks tegenkanting van Israël en de VS. Het is niet duidelijk hoe de VN, die eind deze maand daarover oordelen, zullen beslissen. Rusland bijvoorbeeld heeft al gezegd de Palestijnse eis te zullen steunen, maar de Europese Unie blijft voorlopig verdeeld.
Premier Erdogan, die met zijn reis naar de drie landen zijn macht in de regio wil uitbreiden, riep op tot steun voor dat VN-lidmaatschap. "Laten we de Palestijnse vlag hijsen en laat die vlag het symbool zijn van vrede en rechtvaardigheid in het Midden-Oosten", zei hij.
Populair Turkije
Het is duidelijk dat er een einde gekomen is aan de Turkse isolatie in de Arabische wereld, een fenomeen dat nog het gevolg was van de Ottomaanse bezetting van grote delen van het Midden-Oosten en Noord-Afrika. Sinds Erdogan in 2002 zijn politiek model van islam en democratie invoerde, en het land tegelijk een moderne levensstijl promoot, is de populariteit van Turkije pijlsnel gegroeid bij veel jonge Arabieren.
Erdogan refereerde aan de Palestijnen als "broeders" en suggereerde dat de toekomst Turken en Arabieren nog dichter bij elkaar zou brengen. "We moeten hand in hand gaan met onze Palestijnse broeders", zei hij. De Turkse premier zei verder dat vrijheid, democratie en mensenrechten de thema's zijn die de toekomst van alle volkeren in het Midden-Oosten zouden moeten bepalen.
En natuurlijk was er Israël, een onderwerp waarmee Erdogan opnieuw flink scoorde in de Arabische wereld. Hij zei dat de mentaliteit van dat land een hindernis vormde voor vrede in het Midden-Oosten. Israël gedraagt zich als een verwend kind, zo meende de Turkse premier. Het land, zei hij, zal de prijs voor zijn terreurdaden moeten betalen. Het gaat voor Erdogan daarbij vooral om de Israëlische aanval op de Gazavloot, vorig jaar, waarbij negen Turkse activisten werden gedood. Turkije heeft excuses geëist van Jeruzalem maar de Israëli's weigeren dat. Volgens Jeruzalem ging het om een daad van zelfverdediging omdat de opvarenden de Israëlische soldaten eerst te lijf gingen met stokken en kettingen. Erdogan bezwoer gisteren opnieuw dat hij Israël voor het Internationaal Hof van Justitie zou brengen. "Israël zal enkel uit de isolatie raken als het handelt als een verantwoordelijke, ernstige en normale staat." Eerder deze maand werd de Israëlische ambassadeur in Ankara het land uitgezet en werden alle militaire banden tussen Turkije en Israël verbroken.
Erdogan had graag ook een bezoek aan Gaza gekoppeld aan zijn trip naar Egypte, via de Egyptische grensovergang in Rafa. In Gaza wilde hij zijn solidariteit betuigen met de 1,5 miljoen inwoners die er sinds 2007 leven onder Israëlische blokkade. Zonder twijfel zou een dergelijk bezoek de spanning tussen Turkije en Israël ten top gedreven hebben. Maar de Egyptische regering, die al verveeld zit met de aanval op de Israëlische ambassade eind vorige week, wilde niet nog meer problemen met Jeruzalem en zou daar geen toestemming voor hebben gegeven.
Mensenrechtenprijs van Kadhafi
Vandaag reist Erdogan verder naar Tunesië, het eerste land van de 'Arabische lente' dat een dictator afzette. Daarna trekt de Turkse premier verder naar Libië, een bezoek dat vrij gevoelig ligt. Erdogan had immers tot vlak voor het begin van de opstand een goede relatie met Muammar Kadhafi en kreeg eind vorig jaar zelfs een prijs voor Mensenrechten uit diens handen. Erdogan aarzelde ook heel lang voor hij de NAVO-aanvallen op het land steunde.