Vluchtelingenopvang ook in privéhanden
Drie bedrijven zullen in België 2.000 asielzoekers opvangen. Twee van die drie bedrijven hebben nog nooit een opvangcentrum uitgebaat in ons land. Dat gebrek aan expertise leidt tot twijfels.
Deze centrumrechtse regering is de eerste die de zorg voor asielzoekers uitbesteedt aan de privésector. Aan het einde van de zomer lanceerde ze twee oproepen, waarna uiteindelijk drie bedrijven door de selectie raakten; Bridgestock, Senior Assist en Corsendonk/G4S. Die bedrijven zorgen zowel voor de gebouwen als voor het personeel, van maatschappelijk werkers tot verplegers. Van de drie bedrijven heeft enkel de laatste enige ervaring met asielzoekers in ons land: in Wallonië baten ze al een centrum uit.
De andere zijn in België totaal nieuw in deze sector. Bridgestock is een Iers bedrijf, dat allerlei diensten aanbiedt, van catering tot security, en in Ierland twee asielcentra heeft. Deze buitenlandse onderneming zal in één centrum 600 asielzoekers onder haar hoede nemen. Senior Assist is gespecialiseerd in ouderenzorg en rusthuizen en ving nog nooit asielzoekers op.
Nochtans neemt zij op zes verschillende locaties 1.000 asielzoekers voor haar rekening. Daarvan zijn er met Sint-Agatha-Berchem en Binche al twee open.
Bekend om bewakingsagenten
Corsendonk/G4S opende al de deuren in Turnhout en Retie. "Wij hebben, naast Wallonië, al ervaring in Engeland en Oostenrijk", zegt Philippe Docx, woordvoerder van de firma die vooral bekend is om haar bewakingsagenten. "Onze centra baten we uit op basis van zelfredzaamheid: de asielzoekers staan zelf in voor hun voeding en hun was. Wij geloven daar sterk in omdat ze zich dan nuttig voelen. Of dat voor ons ook goedkoper uitkomt? Wij hebben de afspraak met Fedasil (het agentschap dat instaat voor de opvang van asielzoekers, TP) dat wij daar geen info over geven. Wat vooral positief is, is dat de asielzoekers hierdoor de lokale economie ondersteunen."
Tot nog toe vangen al deze bedrijven enkel volwassenen en families op. Geen minderjarigen. Fedasil doet in elk gebouw meerdere controles, en geeft alle personeelsleden een extra opleiding. Daarna volgen er ook audits.
Toen Fedasil zijn mogelijke partners screende, bleek hoe noodzakelijk die controles zijn. Veel van de voorstellen van de bedrijven bleken toen niet te beantwoorden aan de kwaliteitseisen. Zo stelden enkelen van hen ondermaatse gebouwen voor of wilden ze een centrum uitbaten dat ze nog niet bezitten of huurden. Hoeveel deze privé-uitbaters krijgen per asielzoeker, wil het kabinet niet kwijt. De gangbare prijzen bij ngo's zijn 60 euro voor een volwassene en 40 euro voor een kind.
"Ik ben zeer bezorgd over het gebrek aan expertise van deze bedrijven", zegt oppositielid Wouter De Vriendt (Groen). "De controle zal uitermate belangrijk blijven. Ik heb een aanvraag gedaan om als parlementslid een bezoek te brengen aan zo'n privé-initiatief, maar voorlopig bots ik op een muur. Dat is natuurlijk onaanvaardbaar. Het is ook wrang dat de staatssecretaris eerder dit jaar zwaar heeft bezuinigd bij opvangpartners met jarenlange ervaring, om dan nu halsoverkop een beroep te doen op firma's zonder ervaring. Dat lijkt op paniekvoetbal."
Ondanks alle reserves zal de regering nog vaker een beroep doen op gewone bedrijven voor deze delicate taak. Sowieso is er al beslist dat er tienduizend extra plaatsen volgend jaar in privéhanden zullen terechtkomen. De gebruikelijke opvangpartners, zoals het Rode Kruis, zitten ook aan hun limiet, en de crisis is nog niet aan het luwen.