Raid van de eeuw in drie minuten

Het brein

Begin december legde Marc Bertoldi (43) 20.000 euro op tafel. Voor dat geld liet het gerecht hem langs de grote poort de gevangenis uit wandelen. Hij kreeg wel nog een A4-tje mee. Daarop stond dat ene zinnetje, tussen de voorwaarden die aan zijn vrijlating zijn verbonden: "Moet in België blijven".

Dus huurt de flamboyante Fransman nu al meer dan twee maanden een hotelappartement in hartje Brussel. Enerzijds hoopt Bertoldi dat de rechercheurs vaart zetten achter hun onderzoek. Volgens zijn entourage verveelt hij zich hier - toepasselijk - steendood. Anderzijds zou het hem ook niet slecht uitkomen mocht het moeilijke onderzoek nog jaren aanslepen en verjaren.

Het parket ziet Marc Bertoldi namelijk als hét brein van de miljoenenroof. De speurders zijn er zelfs van overtuigd dat Bertoldi de avond van 18 februari vorig jaar zelf rond wandelde op de tarmac. De Fransman lacht dat weg. Volgens hem is dat te veel eer. Hij zou "op vraag van enkele slechte vrienden alleen maar wat gestolen diamanten proberen te verkopen".

Proberen, want volgens Bertoldi had hij nog geen enkele diamant verkocht toen de politie vorig jaar op zijn koopwaar botste: zestien plastic zakjes - in sommige zaten meer dan tien steentjes, verstopt bij een vriend in Zwitserland. Het zijn de enige gestolen diamanten die de speurders de voorbije twaalf maanden konden terugvinden. Hun waarde wordt geschat op tien procent van de buit, die minstens 30 miljoen euro bedraagt.

Zaventem, maandag 18 februari 2013, 19.50 uur

Het vriest net niet aan de grond. Onder het A51-neonbord op de tarmac staat een witrode Fokker 100 van de luchtvaartmaatschappij Helvetic Airways. Aan boord: vier crewleden en 29 passagiers. Binnen enkele minuten moet het toestel vertrekken. Bestemming: Zürich. Vlak naast het vliegtuig stopt een gepantserde truck met drie werknemers van waardetransporteur Brink's. Ze beginnen hun lading over te hevelen in de buik van het vliegtuig.

19.55 uur

Veiligheidscamera's langs de tarmac filmen twee auto's. Een donkere Audi S8, de sportieve versie van de A8, en een Mercedesbusje vlammen over het asfalt van de luchthaven. Achter de voorruit staan blauwe zwaailichten. De chauffeurs parkeren de wagens pal naast het vliegtuig. "Ik dacht dat het politie was", verklaart een van de personeelsleden van Brink's achteraf. Hij denkt aan een eliteteam, omdat sommigen een oranje band rond hun bovenarm dragen. En omdat enkelen ook witte reflecterende strepen hebben op hun rug. "Zoals de politie, niet?"

Er is sprake van acht personen. De onderzoekers sluiten vandaag nog altijd niet uit dat er in elke auto nog een chauffeur achter het stuur bleef wachten. Zeker tien personen zien de daders: de drie mannen van Brink's, een redcap (verantwoordelijk voor het inschepen van passagiers), de piloot, copiloot, de chauffeur van de truck die het vliegtuig weg moet duwen, twee bagagedragers en de cargomanager.

Dat de getuigen de daders zagen, is veel gezegd. Hun beschrijving, kort samengevat: allemaal donkere kledij, kogelwerende vesten, bivakmutsen, zwarte handschoenen en halfhoge bottines. Ze spreken ook van meerdere personen met wapens. Machinegeweren à la P90 en AK47, allemaal bengelend aan schouderriemen. Op een gegeven ogenblik neemt de cargomanager vanuit de cockpit met zijn smartphone een kiekje van wat er onder hun voeten gebeurt. Dat beeld zit in het onderzoeksdossier. Het is wazig en toont één gewapende man.

Als er op dat moment nog twijfel bestaat of het al dan niet politie is, wordt dat duidelijk als "een van de politiemannen met een bivakmuts" een medewerker van Brink's vraagt in zijn auto te gaan wachten. De waardetransporteur aarzelt en krijgt klappen. Enkele personeelsleden zien intussen een groen puntje op hun lichaam en op dat van hun collega's dansen. Die lichtstralen vertrekken uit de lopen van de geweren vlak tegenover hen.

Met weinig woorden brengen de bivakmutsen hun boodschap over: alle pakjes uit dat ene compartiment van het vliegtuigruim moeten in hun Mercedes worden overgeladen. Op dat ogenblik liggen er al 120 pakjes in het vliegtuig. Zelf maken de mannen met hun geweren hun handen niet vuil.

En weg zijn ze. Langs dezelfde weg als ze zijn gekomen.

Op de klok is het nog geen 20 uur.

De dagen erna

Drie dagen na de miljoenenroof staan er in Vilvoorde twee uitgebrande auto's langs de kant van de weg. Een Mercedes Viano en een Audi S8. Het busje blijkt in de nacht van 18 op 19 januari gestolen in een entrepot in Zaventem. De Audi staat al sinds 2 januari 2010 als gestolen opgegeven.

Enkele dagen later krijgt de politie informatie binnen. Concreet gaat het om tien namen van betrokkenen. Waar de gegevens vandaan komen, is onduidelijk. Politionele informatie, klinkt het. Het onderzoek schakelt een versnelling hoger.

5 april 2013

Alain Wynants, de administrateur-generaal van de Staatsveiligheid, schrijft een brief naar het parket. In een notendop: via een Marokkaanse dienst heeft de Staatsveiligheid informatie gekregen over de diamantroof op Brussels Airport. In de brief zit een document, zonder hoofding. Wat volgt zijn zes namen van betrokkenen. Enkele namen komen overeen met de namen die de politie enkele dagen na de hold-up kreeg. Zo ook de eerste: Marc Bertoldi.

In de alinea's onder zijn naam volgt de motivering. Bertoldi zou zijn vrouw de dag voor 18 februari 2013 hebben gezegd dat hij 's anderendaags onbereikbaar zou zijn. Op de dag van de overval zelf zou Bertoldi tegen haar hebben gezegd: "Kijk naar het nieuws, ik heb een grote slag geslagen." Waar die info vandaan komt, is onduidelijk. Werden ze afgeluisterd? Geschaduwd? Of heeft iemand dat getipt? Niemand die het weet. Of beter: zegt. Volgens de twee betrokkenen klopt dat verhaal gewoon niet. Op de dag van de raid in Zaventem was mevrouw in Casablanca, waar Marc Bertoldi het café Key West uitbaat. Meneer was - naar eigen zeggen - in Frankrijk. Verder in de brief twijfelen de Marokkanen ook over de opgegeven waarde van de gestolen diamanten. Zij spreken over 300 in plaats van 30 miljoen euro.

8 mei 2013

Een maand na de brief uit Marokko vallen meer dan tweehonderd politiemensen binnen op veertig plaatsen in Zwitserland, Frankrijk en België. In Frankrijk loopt Marc Bertoldi tegen de lamp. Aanvankelijk ontkent hij elke betrokkenheid. Na zijn uitlevering aan ons land beroept Bertoldi zich eerst op zijn zwijgrecht. Vandaag geeft hij de heling van een deel van de diamanten toe. Hij zegt dat hij er anderhalf tot twee miljoen euro hoopte mee op te strijken. Marc Bertoldi is geen onbekende voor het gerecht. Hij sleet al meerdere jaren achter de tralies wegens oplichting en verkoop van gestolen voertuigen.

Laatste stuiptrekking

Sinds de vrijlating van Marc Bertoldi in december volgden nog twee nieuwe arrestaties. Voor zover bekend was dit de laatste stuiptrekking in het onderzoek. Alles draait om een huis in Zaventem. Op basis van een onderzoek van telefoonnummers die enkel gebruikt werden op de dag van de overval plaatsen de speurders de daders daar. Ze denken dat de gangsters in dat huis hebben overnacht. Bij een huiszoeking werd alvast een kogelvrij vest gevonden. De onderzoekers vermoeden dat zij een deel van de buit naar Jordanië en Libanon hebben versluisd.

Eén jaar later

Vandaag zitten er drie verdachten vast: Tarek Bouazza, Nordine El Hoffadi en Nordine Azzoghag. Het parket denkt dat de gezichten van deze drie die avond schuilgingen onder de bivakmutsen. De rest van de acht of tien is nog niet gevonden.