'Vande Lanotte strijdt enkel om kiezers'
Het gaat er alsmaar bitser aan toe tussen Electrabel en minister van Economie en Consumentenzaken Johan Vande Lanotte (sp.a). Electrabel-CEO Sophie Dutordoir ziet Vande Lanottes kritiek op de tarieven van Electrabel als een electoraal manoeuvre.
Onterecht, onfatsoenlijk, ongepast. Dutordoir schuwde de grote woorden niet toen ze in verschillende kranten duidelijk maakte hoe Electrabel volgens haar wordt behandeld. Ze had het over halve waarheden en populistische uitspraken, georchestreerd vanuit een bepaalde hoek. "Als ik aan minister Johan Vande Lanotte vraag wat hem zo stoort aan dit bedrijf, dan zegt hij: 'helemaal niets, Electrabel is electoraal interessant voor mij'", aldus Dutordoir.
De CEO van Electrabel zit momenteel in het oog van de storm. Het energiebedrijf verloor in een jaar meer klanten dan in de eerste tien jaar van de liberalisering van de energiemarkt. Sinds 1 januari vertrokken zo'n 300.000 elektriciteitsklanten bij Electrabel, al won het er naar eigen zeggen 100.000 terug. Ook 200.000 consumenten die voor hun gasvoorziening beroep deden op het bedrijf kozen voor een andere leverancier. 55.000 nieuwe klanten zouden hun gas wel bij Electrabel aankopen. "De klanten zijn duidelijk gestimuleerd om enkel te kijken naar de prijs", merkt Dutordoir op.
Dat lijkt zo te blijven, nu Vande Lanotte energieleveranciers wil verplichten hun trouwe klanten een beter tarief aan te rekenen. Vande Lanotte wilde niet reageren op de uitspraken van Dutordoir "omdat het debat verandert in een persoonlijke polemiek. Daar heeft niemand iets aan. Het moet gaan om eerlijke prijzen voor gezinnen." De minister verzekerde eerder aan de VRT dat hij de strijd met Electrabel niet aanbindt om electorale redenen. "Als je geen argumenten meer hebt om je te verdedigen en niet kan uitleggen waarom de prijzen te duur zijn, zoek je een drogreden", zei hij.
Nucleaire rente
De minister is ook niet te vinden voor Electrabels voorstel om het geld dat het nu betaalt aan nucleaire rente - gedeeltelijk - te gebruiken om de prijzen voor haar klanten te verlagen. Dat lijkt Dutordoir interessanter dan de 250 miljoen die het energiebedrijf nu betaalt aan nucleaire rente in een anonieme pot te stoppen. Ze wil met andere woorden de energieprijzen verlagen in ruil voor een belastingverlaging.
"Een vreemde redenering", reageert Tinne Van der Straeten. De voormalig energiespecialiste van Groen werkt tegenwoordig als advocaat bij Blixt, een bedrijf dat zich specialiseert in klimaat- en energierecht. "De nucleaire rente kwam er omdat Electrabel haar kerncentrales boekhoudkundig afschreef voor de liberalisering van de energiemarkt", zegt Van der Straeten. Volgens de specialiste was deze regeling gunstig voor het bedrijf, maar niet voor de Belgische consument. Zij betaalden te hoge energieprijzen.
"Het is dus logisch dat de nucleaire rente terugvloeit naar de hele samenleving, niet alleen naar de klanten van Electrabel", vindt Van der Straeten. Dat Electrabel zoekt naar manieren om onder de nucleaire rente uit te geraken, is niet vreemd. Die rente werd in 2009 vastgelegd op 250 miljoen euro, maar de huidige regering besliste om dat bedrag op te trekken tot 550 miljoen euro. Dutordoir houdt vast aan de overeenkomst die Electrabel in 2009 sloot met de Belgische Staat. Daarin was een levensduurverlenging voor drie kerncentrales vastgelegd. Ondertussen is beslist dat Doel I en II toch moeten sluiten in 2015.
Rechtbank
"In 2009 werd inderdaad een protocolovereenkomst gesloten, maar daarin werd opgenomen dat de afspraak bij wet moest worden bevestigd. Die wet kwam er nooit", zegt Van der Straeten.
De vraag is dus of Electrabel zich op basis van eventuele precontractuele aansprakelijkheid kan blijven baseren op de overeenkomst uit 2009. Van der Straeten: "Als Electrabel denkt dat er inbreuken worden gepleegd tegen die overeenkomst, moet het bedrijf naar de rechtbank stappen. In hoeverre de vorige regering zich ertoe verbond wetten te maken rond het energiebeleid zal de uitspraak van de rechter dan beïnvloeden. Maar het is duidelijk dat deze regering geen rekening houdt met die overeenkomst."