Rebellen woest op Algerije
Terwijl het Westen de overwinning van de Libische rebellen op Kadhafi viert, reageren de leiders op het Afrikaanse continent minder enthousiast. De Afrikaanse Unie weigert de Nationale Overgangsraad van de rebellen te erkennen, en Algerije biedt onderdak aan Kadhafi's gevluchte familieleden.
De Libische rebellen reageerden dinsdag woedend op het nieuws dat Kadhafi's vrouw, dochter en twee zonen een dag eerder in buurland Algerije waren toegelaten. Dit is 'een daad van agressie tegen de wens van het Libische volk', zei Mahmoud Shammam, de minister van Informatie van de Nationale Overgangsraad, het politieke orgaan van de rebellen.
De Libische rebellen willen dat Algerije de familie terugstuurt, maar vingen dinsdag bot. Algiers heeft de familie 'op humanitaire gronden' toestemming gegeven om te blijven. Dat Kadhafi's dochter Aisha dinsdag van een dochter beviel, speelde mogelijk een rol. Maar Algerije vindt vooral dat de Nationale Overgangsraad een door Al Qaidastrijders geïnfiltreerd allegaartje is, waarmee het niet wil samenwerken.
Algerije is niet de enige in Afrika: slechts 16 van de 54 landen op het continent hebben de Nationale Overgangsraad erkend. En in tegenstelling tot de Arabische Liga weigert de Afrikaanse Unie zich achter de rebellen te scharen.
De Afrikaanse Unie wil geen rebellenregering, maar een 'inclusieve regering', die ook aanhangers van Kadhafi telt. Veel Afrikaanse leiders hebben jarenlang geprofiteerd van de vrijgevigheid van Muammar Kadhafi, die op het hele continent kwistig geld en wapens rondstrooide, en hebben nu gemengde gevoelens bij zijn val.
Kadhafi steunde onder meer het Zuid-Afrikaanse ANC ten tijde van de apartheid, investeerde in luxehotels en banken in heel Afrika en nam zowat alle kosten van de Afrikaanse Unie op zich. "De Afrikaanse Unie zit vol landen die Kadhafi iets verschuldigd zijn", zei een anonieme westerse diplomaat aan Reuters.
Bovendien was de Libische kolonel, hoe excentriek en grillig ook, een symbool van Afrikaanse trots. Hij was de grootste stimulans achter de oprichting van de Afrikaanse Unie, en durfde als geen ander - toch zeker tot 2003 - het Westen tegen de schenen te schoppen.
De val van Kadhafi, en vooral de manier waarop hij ten val kwam, is voor veel Afrikaanse leiders een bevestiging van het Europese en Amerikaanse imperialisme op hun continent. De Zuid-Afrikaanse pogingen om tussen Kadhafi en de rebellen te bemiddelen werden genegeerd, en moesten snel plaats maken voor NAVO-bombardementen. Vooral Zuid-Afrika voelt zich daardoor gekleineerd en heeft nu weinig zin de rebellen tegemoet te komen.
Desondanks hebben de buurlanden Niger en Tsjaad toch besloten de rebellen te erkennen. De angst voor aanhoudende instabiliteit in Libië, met duizenden vluchtelingen en wapensmokkel over hun eigen grenzen tot gevolg, is groter dan de verbittering over Kadhafi's ondergang.