Docu toont impressionistisch portret van metropool Sjanghai
I Wish I Knew, de vierde documentaire van de Chinese regisseur Jia Zhangke, toont een portret van Sjanghai via korte interviews met achttien getuigen. Die worden afgewisseld met somptueuze beelden van de stad, en fragmenten uit films die zich in Sjanghai afspelen.
Jia mag dan wel vooral geroemd worden om zijn eigentijdse melodrama’s waarin de veranderingen in de Chinese maatschappij sinds het einde van de Culturele Revolutie echoën (Platform, The World, Still Life), hij heeft zich de jongste jaren ook een begenadigd documentairemaker getoond. Opvallend is dat die documentaires stilistisch amper verschillen van zijn fictiefilms: de hem kenmerkende lang aangehouden shots of rustige, contemplatieve camerabewegingen zitten ook in al zijn non-fictiefilms. En dus ook in deze docu.
I Wish I Knew is gedraaid in opdracht van de Chinese overheid naar aanleiding van de wereldtentoonstelling in Sjanghai. Een verrassende opdracht als u weet dat Jia in het verleden veel last heeft gehad met de censuur. Maar de regisseur doet gewoon zijn zin: visueel, maar ook inhoudelijk, en geeft, via sommige geïnterviewden, openlijk kritiek op de communistische leiders uit het verleden.
In de tweede helft van de film komen opvallend veel mensen uit de filmwereld aan het woord, zoals regisseur Hou Hsiao-hsien (die eigenlijk weinig met Sjanghai te maken heeft) en actrice Wei Wei. Boeiend voor wie de Chinese cinema goed kent, maar moeilijker te begrijpen voor anderen.
De hele film worstelt met dat probleem: de korte interviews zijn vaak frappant, maar de achtergrond om de verhalen te duiden blijft vaak afwezig. Kortom, een pak interessante impressies, maar globaal een ietwat halfslachtig portret dat dankzij zijn visuele rijkdom boven de middelmaat uitgetild wordt.