23 vrouwen en een man

Hij was getrouwd. Maar we begonnen te mailen, elke dag. En hij stelde mij altijd van die vree schone vragen.'Zeggen dat relaties tussen mannen en vrouwen niet altijd volgens het boekje gaan, zou het understatement van de week zijn. En laat nu net deze week daarover een theaterstuk in première gaan.

Victoria Deluxe, een sociaal-artistieke werkplaats in Gent, had gesprekken met 65 vrouwen over hoe zij hun relatie met een man - of met de man van hun leven - ervaren. Op basis van die gesprekken werd Misschien zal ik toch blijven gemaakt. "Een voorstelling over vrouwen die willen weggaan, maar misschien toch zullen blijven", zegt de perstekst.

"Nee, nee, nee: dit is géén antimannenstuk", klinkt het bij alle 22 vrouwen die een rol spelen in het stuk. "Wij zijn geen boze feministen, en we zeggen niet dat het allemaal de schuld is van de mannen."

Regisseuse Sara Vilardo, die een half jaar lang de niet-professionele actrices heeft begeleid, zegt dat haar werk zich vaak focust op het vrouwelijke. "Ik woon sinds vijf jaar in Brussel, maar ik ben opgegroeid in Italië. Een machomaatschappij. Maar ook in Brussel is het zwaar om een vrouw te zijn. Ik had het niet verwacht, maar ik krijg vaak commentaar. Ik vind het schokkend dat zoiets nog gebeurt in een Noord-Europees land. Zelf kom ik uit een geëmancipeerd Milanees gezin, maar een deel van mijn familie leeft in Zuid-Italië, en daar heersen soms echt nog middeleeuwse opvattingen. Broers die tegen hun zussen zeggen dat ze niet alleen mogen uitgaan, van die dingen. Dat is ook Europa."

Het debat erover wordt niet genoeg gevoerd, vindt Vilardo. "Bij de documentaire Femme de la rueleefde het weer even op, maar even snel verdween het weer. Dit stuk moet daaraan bijdragen. Chef, poetsvrouw, manager, verzorgster en stoeipoes: we moeten het allemaal zijn. Of dat voor mannen ook niet geldt? Misschien wel. Maar het verschil is toch dat vrouwen er vooral voor zorgen dat iedereen in hun omgeving gelukkig is. En wijzelf komen dan op de laatste plaats."

Passie of stabiliteit

Divers zijn de verhalen in Misschien zal ik toch blijven. Er zijn er over overspel. Over agressie, misbruik, alcoholisme, midlifecrisissen. Maar ook over passie, tederheid en humor. "Of een relatie tussen een man en een vrouw onmogelijk is? Zeker niet", zegt Anne (60) uit Antwerpen. "Een goede relatie betekent volgens mij dat je water bij de wijn doet zonder dat je het beseft, of zonder dat het je moeite kost. Momenteel heb ik geen relatie. Of ik er nog op hoop? Eigenlijk niet. Ik voel me goed nu, en ik heb mijn kinderen. Het is niet omdat je zestig bent dat je er niet meer aan kunt denken, maar ik heb het voorlopig wel gehad met relaties. Een deel was goed, een deel was slecht. Zoals bij veel mensen wellicht."

Mieke (55) woont in Nieuwpoort. Sinds een jaar tuft ze meerdere keren per week naar Victoria Deluxe in Gent. Met een Volkswagenbusje. Dan kan ze tenminste eens blijven slapen als het nodig is. "Ik denk dat vrouwen te veel verwachten van een relatie", zegt ze beslist. "We verlangen naar standvastigheid, maar we verlangen dat van mannen die ons dat niet kunnen of willen geven. En de mannen die het wel kunnen, die spreken ons niet aan. Ik denk dus dat het meestal toch neerkomt op moeten kiezen tussen passie of stabiliteit. (lacht)Die inzichten zijn er maar gekomen met het ouder worden."

En er is nog een inzicht: "Misschien is een relatie gewoon niet het belangrijkste in je leven. Er zijn zoveel andere dingen. Ik heb nu een kleinzoon, ik heb mijn werk. Je kunt ook gelukkig zijn zonder partner."

Tegen beter weten in, misschien, blijft iedereen altijd toch een beetje zoeken naar een andere. "Uit onze verhalen blijkt dat veel vrouwen vaak weer moed en kracht vinden om voor hun relatie te vechten, ook al gaat die soms erg moeizaam", zegt Lieve (48). "Wie weetis dat bij mannen ook zo. Misschien moet er eens een soortgelijk mannenproject worden gemaakt. Dat zou érg interessant zijn. (lacht)"

Geen schuld

De laatste woorden zijn voor een man. Voor Dominique Willaert, mede-auteur van het stuk. "Hoog tijd dat er een revolutie uitbreekt. Mannen willen te graag overheersen en de lakens uitdelen. Wat er dan moet gebeuren? Moeders moeten hun zonen anders gaan opvoeden. En het onderwijs en de media moeten veel meer het accent leggen op relationele vaardigheden dan op seks. Maar we stellen geen schuldvraag in dit stuk. We willen eerder dat het een spiegel is, voor vrouwen én voor mannen. Voor mezelf heeft het alvast gewerkt. Ik heb me de voorbije maanden vaak de vraag gesteld over wat voor soort man, partner en vader ik wil zijn. En hoe ik ernaar kan handelen. Want niet de woorden tellen, maar de daden, dat wil de voorstelling ook aantonen."

Misschien zal ik toch blijven gaat vanavond in première in Gent. www.victoriadeluxe.be