De taalgrens voorbij

Onder het motto 'Onbekend mag niet langer onbemind blijven' programmeert het Toneelhuis in maart voorstellingen van het Raoul collectif, Joël Pommerat en Fabrice Murgia. Deze opmerkelijke keuze kadert in een samenwerking met Théâtre National Brussel (TNB) die dit seizoen startte. Cassiers: "Daarmee nemen we eigenlijk een oude traditie weer op. In de jaren tachtig, onder de directie van Domien de Gruyter en Ivonne Lex, bestond er een uitwisseling tussen de KNS (Koninklijke Nederlandse Schouwburg, red.) en het Théâtre National. Die is hernieuwd en aangevuld met een samenwerking met Toneelgroep Amsterdam. Ik vind het belangrijk dat we over de taal- en landsgrenzen heen blijven kijken. Ik verzet me tegen de tendens om in nationale identiteiten te denken. Dat kader voortdurend openbreken, is wat kunst doet."

Politiek verband

Dat het nieuw leven inblazen van de samenwerking met TNB verband houdt met het huidige politieke klimaat in Antwerpen, wil Cassiers niet met zo veel woorden gezegd hebben. "Het is een consequent uitvloeisel van 'het verschil' dat Toneelhuis sinds 2006 expliciet als motto hanteert. We zetten in op totaal verschillende makers, op grote en kleinere producties, op een lokale en op een internationale werking. We nodigen onze Antwerpse collega-theatermakers uit tijdens de Antwerpse Kleppers en werken samen met amateurs in het amateurTONEELhuis-project."

"De handreiking naar Toneelgroep Amsterdam en Théâtre National maakt deel uit van die grensoverschrijdende artistieke politiek. De Vlaamse podiumkunsten hebben zich tot hun huidige internationale niveau opgewerkt door open te staan voor de internationale ontwikkelingen. Ik hoop dat we het Antwerpse publiek warm kunnen maken voor deze voorstellingen, die overigens Nederlandse boventitels krijgen."

Dus het is toevallig dat dit precies nu geprogrammeerd wordt? "Het is een meerjarenproject", reageert Cassiers. "Ik zie het als een eerste stap. Volgend seizoen gaan we nog wat verder: dan regisseer ik een tweetalige voorstelling met een tweetalige cast over Jef Lambeaux, de beeldhouwer van Brabo en van Les Passions Humaines in het Brusselse Jubelpark."

Aanleiding voor de hernieuwde interesse voor Franstalig theaterwerk zijn enkele opmerkelijke trends in het Franstalige Belgische theaterlandschap. "Het huidige Franstalige Belgische theater is zo goed als onbekend in Vlaanderen, ten onrechte", zegt Cassiers. "Het Vlaamse theater heeft de voorbije decennia een grote sprong vooruit gemaakt, maar de jongste jaren zijn er ook in het Franstalige Belgische theater bijzonder interessante ontwikkelingen aan de gang."

Mooie staalkaart

"Guy Duplat, een journalist van La Libre Belgique die zowel het Franstalige als het Vlaamse theater goed kent, bevestigt deze heropleving van het Franstalige theater en wijst op een mogelijk samenhang met wat er in de Franstalige Belgische cinema gebeurt. Denk maar aan de broeders Dardennes en Jaco van Dormael. Er roert zich duidelijk iets aan de andere kant van de taalgrens. Daar willen we iets van tonen. Raoul collectif, Joël Pommerat en Fabrice Murgia behoren tot het interessantste wat het Franstalige theater op dit ogenblik te bieden heeft. Murgia staat in juli op het festival van Avignon."

De drie voorstellingen bevatten niet echt een rode draad, integendeel: ze zijn erg verschillend. "Precies daarom vormen ze een mooie staalkaart", vindt Cassiers. "Raoul collectif is een theatercollectief van vijf jonge honden, afgestudeerd aan het Conservatorium in Luik. Ze schrijven hun eigen teksten, spelen en regisseren zichzelf. In Vlaanderen zijn we vertrouwd met deze werkwijze - Olympique Dramatique, Stan, de Roovers -, aan Franstalige kant is die eerder uitzonderlijk. Ze worden wel eens vergeleken met Monty Python."

"De Franse regisseur Joël Pommerat op zijn beurt maakt magische voorstellingen waarin licht- en schaduwspel een belangrijke rol speelt. We tonen zijn sprookjesbewerking Cendrillon. Fabrice Murgia is gefascineerd door de mogelijkheden van de nieuwe technologieën, die oneindig veel meer communicatie mogelijk maken met tegelijk ook een soort digitale eenzaamheid creëren."