Dreamliner draait uit op nachtmerrie voor Boeing

Uren nadat een Dreamliner van All Nippon Airways (ANA) een noodlanding maakte wegens rook in de cabine, beslisten de Japanse luchtvaartmaatschappijen en de regering om de hele Japanse vloot aan de grond te houden. De Japanners bezitten 24 Dreamliners, de helft van de wereldwijde vloot. De noodlanding gebeurde op de vlucht tussen Yamaguchi en Tokio. Net na het opstijgen moest het toestel landen op de luchthaven van Takamatsu, op het eiland Shikoku, waar de 137 inzittenden het toestel verlieten via evacuatieglijbanen.

Het incident werpt alweer een schaduw over de revolutionaire Dreamliner. Die werd aanvankelijk beschouwd als de toekomst van de luchtvaart. "Het is het eerste passagiersvliegtuig dat uit carbon in plaats van metaal is gemaakt. Die materiaalkeuze maakt de Dreamliner 15 procent lichter en bijna 20 procent zuiniger dan traditionele toestellen. Piloten prijzen de grote wendbaarheid, reizigers profiteren van de grote reikwijdte: vanuit Brussel raak je in één ruk perfect tot in Noord-Australië", zegt luchtvaartspecialist Luk De Wilde.

De Wilde vloog vorige week nog met de Dreamliner. "Dat geeft een zalig gevoel. Je hoort de motor niet. En de ramen zijn tweemaal zo groot. Daardoor kun je overvliegende toestellen bekijken vanuit je stoel. De cabine is ook opmerkelijk groter. Heeft de traditionele cabine een sigaarvorm, dan lijkt de Dreamliner rechthoekig. Dat creëert een zeer ruimtelijk gevoel. De lucht is bovendien minder droog, waardoor je minder last hebt van een jetlag."

Alleen voor dit jaar heeft Boeing al 800 bestellingen lopen, waaronder 1 voor de Belgische luchtvaartmaatschappij Jetairfly, 25 voor KLM-Air France en 24 voor British Airways.

Maar de ster van Boeing is tanende. De Japanse noodlanding is het zoveelste incident in korte tijd. Brandstoflekken, oververhitte batterijen, defecte remmen en een gescheurd cockpitraam: de hoop van de luchtvaart stapelt de problemen op. Daarom is niet alleen het Japanse ministerie van Vervoer een onderzoek gestart. Dat deed ook de Federal Aviation Administration, de Amerikaanse luchtvaartdienst, nadat een Dreamliner 150 liter brandstof lekte op het vliegveld van Boston.

Kinderziekten

"Als je dit bekijkt vanuit het perspectief van de burger, dan kunnen die incidenten een zeer ongemakkelijk gevoel creëren", verklaart de Japanse transportminister Akihiro Ota in de media. "We zullen de luchtvaartmaatschappijen duidelijk maken dat hun vliegtuigen absoluut veilig moeten zijn."

Zo'n ingreep is niet ongewoon in de luchtvaartsector, weet De Wilde. "Maatschappijen die geplaagd worden door incidenten nemen hun vliegtuigen wel vaker uit rotatie. Vierentwintig uur later maken ze dan bekend dat hun uitvoerige controles geen gevaarlijke defecten hebben aangetoond. Een psychologische ingreep, kwestie van de klanten gerust te stellen."

Onderzoek heeft inmiddels aangetoond dat het gros van de incidenten met de Dreamliner werden veroorzaakt door een batterij die vlak bij de cockpit ligt. Die batterij wordt alleen gebruikt als het vliegtuig aan de grond staat. Ze vormt de verbinding tussen het vliegtuig en een gigantische stekker die het vliegtuig van energie voorziet als de motor uit staat. Bij de Dreamliner is die batterij van het type lithium-ion, zeer innovatief.

De Wilde catalogeert de problemen van de 787 als kinderziekten. "Ter illustratie: ook bij de Airbus A380 (de superjumbo, ADB), zagen we veel incidenten. Nochtans was die een stuk minder revolutionair dan de Dreamliner." Maar de imagoschade voor Boeing valt inmiddels niet meer te overzien. Na de berichten over bijkomende veiligheidsinspecties kelderde het aandeel van de constructeur in de Verenigde Staten.

In ons land werd de eerste Dreamliner in september gespot op Zaventem. Ethiopian Airways zette zijn nieuwste aanwinst toen eenmalig in op de lijn Addis Abeba-Brussel. Deze week vloog de Poolse maatschappij Lot Polish Airways er acht keer mee tussen Polen en Brussel, in het kader van een promotour. Tot dusver gebeurde dat zonder technische problemen.

En de Dreamliner zal op langere termijn nog vaker te zien zijn op Brussels Airport. Het middelgrote toestel, met ruimte voor zowat 270 passagiers, is ideaal voor een kleinere en centrale luchthaven als Zaventem. ANA maakte eerder al bekend dat het in de loop van 2014 wil beginnen met een verbinding tussen Tokio en Brussel. Jetairfly verwacht dit najaar de levering van een Dreamliner die Brussel als thuisbasis zal hebben.