'België kan Oost-Europeanen niet alleen aan'
De komst van Oost-Europese werknemers ondermijnt onze arbeidsmarkt, stellen minister van Werk Monica De Coninck (sp.a) en de christelijke vakbond ACV. Europa moet strenger reglementeren, vinden zij.
Het vrije verkeer van werknemers is een grondrecht binnen de EU. En terecht, schrijven de Nederlandse minister van Werk en Sociale Zaken Lodewijk Asscher (PvdA) en de Britse publicist David Goodhart in een opiniestuk in de Volkskrant en The Independent. Maar, waarschuwen ze, daar horen ook uitwassen bij. Het vrije verkeer van werknemers heeft volgens hen vooral mensen die laaggeschoolde arbeid zochten aangezet om op zijn minst tijdeljk te verhuizen. Met als resultaat: een ontregelend effect op een deel van de armere en minder hoogopgeleide burgers in de rijkere EU-landen.
"Onze zwakste burgers leggen het op de arbeidsmarkt af tegen bekwamere mensen van elders", betogen Asscher en Goodhart. Ze verwijzen naar sociale fraude en malafide uitzendbureaus. En dus moet de Europese Unie ingrijpen, betogen zij, want geen enkel land kan misbruik in zijn eentje aanpakken.
De Nederlands-Britse oproep valt in België niet in dovemansoren. Minister van Werk Monica De Coninck (sp.a) benadrukt dat er in eigen land al heel wat maatregelen genomen worden om sociale dumping en detacheringsfraude tegen te gaan. Bij detacheringsfraude worden arbeiders in het buitenland in dienst genomen, maar moeten ze hun werk wel in ons land uitvoeren en gebeurt dat niet conform de Belgische regels.
Gerichte controles
"Bij de inspectiedienst van de federale overheidsdienst Werk werd in 2006 een specifieke sectie opgericht om sociale fraude door buitenlandse werkgevers aan te pakken. Heel wat gerichte controles worden uitgevoerd om na te gaan of de Belgische arbeids- en beloningsvoorwaarden door de buitenlandse werkgevers worden nageleefd bij activiteiten op Belgisch grondgebied", aldus het kabinet van De Coninck. Ook staatssecretaris voor Fraudebestrijding John Crombez (sp.a) voerde sinds zijn aanstelling de strijd tegen sociale misbruiken gevoelig op.
Maar de minister van Werk geeft ook toe dat dat alleen niet voldoende is. België kan de strijd niet alleen aan en dus kijkt ook De Coninck naar Europa. Haar hoop is gevestigd op de handhavingsrichtlijn, waarover momenteel nog onderhandeld wordt. Die handhavingsrichtlijn is een aanpassing van de bestaande detacheringsrichtlijn en zou een verstrenging van de regelgeving moeten inhouden en een verbeterde bescherming van de werknemers. België lobbyt op Europees niveau al een half jaar voor verscherpte controlesystemen, aldus De Coninck.
"De handhavingsrichtlijn zou de inspectiediensten van de lidstaten meer reglementaire middelen moeten kunnen geven, zoals misbruikers hoofdelijk aansprakelijk stellen en het uitwisselen van gegevens tussen verschillende lidstaten mogelijk maken. Op die manier zouden we detacheringsfraude en sociale dumping nog veel beter kunnen aanpakken", maakt het kabinet-De Conink zich sterk. "Als je bij de club Europa wilt komen, moet je ook controle toelaten en minimumlonen hanteren. Probleem is dat landen als Bulgarije en Roemenië dat niet willen."
Zelfde voorwaarden
De christelijke vakbond ACV is dan ook uiterst bezorgd dat de nieuwe Europese richtlijn een maat voor niets zal zijn. Of erger nog: dat de situatie zal verslechteren. "Je merkt dat de Oost-Europese landen voorstander zijn van een uiterst vrij verkeer en nooit zullen instemmen met een verstrenging", zegt Stefaan Vanthourenhout van ACV-Bouw. Zijn sector heeft uiterst te lijden onder de komst van Oost-Europese werknemers. "Begrijp ons niet verkeerd: iedereen is welkom en vrij om hier te komen werken, maar dan wel aan dezelfde voorwaarden als die waaraan een Belgische werknemer werkt."
Ook het ACV is een grote voorstander van een inspectiedienst die op Europees niveau geregeld wordt. Dit najaar zou het Europees Parlement over de handhavingswet moeten stemmen. "Daarom zullen wij vanaf september contact opnemen met de europarlementsleden, om hen bewust te maken van onze bekommernissen", aldus Vanthourenhout.
De socialistische vakbond ABVV waarschuwt dat men zeer omzichtig moet omspringen met het idee dat Oost-Europeanen de Belgische werknemers bedreigen. Maar het ABVV hoopt eveneens dat er uniformiteit komt in de regelgeving. "Europa moet een echt sociaal Europa worden, maar dat kan alleen als er in alle lidstaten minimumlonen zijn en de arbeidswetgeving in overeenstemming is met die van andere landen", luidt het daar.