Zonder psychiater kan euthanasie moord worden
Simona was levensmoe en is in juni door euthanasie gestorven. Maar haar huisarts heeft de wet niet gerespecteerd: er is geen psychiater geconsulteerd. 'Hij kan aangeklaagd worden voor moord.'
Marc De Hoey, de Antwerpse arts die de vrouw heeft behandeld, is dinsdag verschenen voor de commissie die de euthanasiewet controleert. De leden, onder wie artsen, juristen en specialisten, hadden vragen bij het overlijden van de 85-jarige Simona De Moor. Zij kreeg op 22 juni euthanasie in het rusthuis waar zij verbleef.
De vrouw claimde ondraaglijk psychisch lijden. Haar behandelend arts spreekt van "een onbehandelbare depressie". De wet schrijft voor dat in dergelijke gevallen drie artsen toestemming moeten geven, inclusief een specialist in de aandoening van de patiënte. De Hoey, haar huisarts, heeft bij de vrouw een depressie vastgesteld. Hij heeft haar daar ook voor behandeld. Er is echter geen psychiater gehoord.
Simona De Moor en haar arts zijn gefilmd door een Australische journalist. In de reportage van SBS News geeft de vrouw aan dat het overlijden van haar dochter, drie maanden voor de feiten haar "ondraaglijke pijn" bezorgt. De Hoey zegt in de documentaire dat Simone "enkele weken of maanden" medicatie heeft genomen maar dat haar wens om te sterven niet verdween. "Ze wil niet sterven omdat ze depressief is. Ze wil sterven omdat ze er genoeg van heeft", zegt De Hoey. "Zie je het verschil?"
Dat er geen psychiater gezien is, noemt De Hoey "geen probleem". Hoe hij zeker kan weten dat haar depressie onbehandelbaar is? "Ervaring."
De commissie heeft unaniem geoordeeld dat de wettelijke voorwaarden niet zijn gerespecteerd. Patrick Vankrunkelsven, huisarts en plaatsvervangend lid van de evaluatiecommissie Euthanasie, bevestigt. "De arts heeft zich gisterenavond (dinsdagavond, red.) mogen verantwoorden, maar blijkbaar kon hij niet voldoende argumenten geven. De commissie kon bijgevolg niets anders dan stellen dat de voorwaarden niet vervuld zijn. De wet is daar duidelijk niet gevolgd. Mogelijk is ook de verplichte termijn van een maand wachttijd tussen aanvraag en euthanasie niet gerespecteerd."
Geen waterdicht systeem
Naast huisarts en LEIF-arts (Levenseinde Informatieforum) is De Hoey voorzitter van de vereniging voor het Recht op Waardig Sterven. Hij bevestigt dat hij voor de commissie is verschenen maar zegt niet op de hoogte te zijn van de beslissing. "Ik ga dus geen commentaar geven."
De commissie heeft het dossier nu overgemaakt aan het parket. Vankrunkelsven: "De evaluatiecommissie moet telkens post-factum onderzoeken of alle voorwaarden voor euthanasie zijn gerespecteerd. Het is dan aan het parket om de zaak te onderzoeken en eventueel te vervolgen. Of de arts kan aangeklaagd worden voor moord? Ja, uiteraard kan dat."
Was de evaluatiecommissie hier ook op gestoten zonder de Australische documentaire? "Dat weet ik niet. Van elke euthanasie moet een arts een verslag maken en daarin staat in principe welke artsen hij heeft geraadpleegd. Kan een dokter daarover liegen? Ja dat kan, maar dat kon natuurlijk ook voordat de euthanasiewetgeving bestond. De evaluatiecommissie verhoogt de transparantie, maar het is geen waterdicht systeem."
In de tussentijd kan Marc Van Hoey nog steeds functioneren als arts. Vankrunkelsven: "De commissie kan niemand uit zijn ambt ontzetten. De Orde van Geneesheren zou dat wel kunnen doen."
Ken Witpas, woordvoerder van het Antwerps parket, heeft het dossier nog niet ontvangen. "Dat is niet abnormaal, de beslissing is blijkbaar dinsdag pas gevallen. Wij ontvangen graag eerst de klacht en dan zullen wij de nodige stappen ondernemen."
Het is niet de eerste keer dat de euthanasie in ons land in opspraak komt. Tegen Wim Distelmans, voorzitter van de Evaluatiecommissie is klacht ingediend. De zoon van een vrouw die door Distelmans naar euthanasie werd begeleid omwille van ondraaglijk psychisch lijden, betwist dat zijn moeder uitbehandeld was. Over die zaak oordeelde de commissie - na de feiten - eerder dat alles volgens de wet is verlopen.
Elk jaar overlijden zowat tweeduizend mensen na euthanasie. Twee à drie procent doet dat op basis van psychisch lijden. De afgelopen twee jaar ging het telkens om een vijftigtal dossiers.