Strijd tegen dementie loont
Het zou de ziekte van de toekomst worden. Maar bepaalde vormen van dementie nemen dankzij preventie met een kwart af in westerse landen, zo tonen twee studies aan.
Artsen roepen het vaak en luid: een toekomstige 'golf van dementie' zal een zware last op de maatschappij leggen. Een Deens en Brits onderzoek bevestigen nu voor het eerst wat al een vermoeden was: het aantal gevallen van dementie neemt niet toe, maar af. De Britten stellen zelfs vast dat het aantal gevallen van dementie bij mensen ouder dan 65 de afgelopen twintig jaar met een kwart is gedaald. Preventie door een gezondere levensstijl blijkt een belangrijke verklaring.
Carol Brayne van het Cambridge Institute of Public Health vergeleek onderzoek bij 7.635 65-plussers in zes regio's in Engeland en Wales tussen 2008 en 2011. Die resultaten legde ze naast tests bij een even grote groep uit dezelfde regio's, tussen 1984 en 1994. Alle variabelen waren dezelfde, maar het aantal gevallen van dementie was met 25 procent afgenomen, van 8,3 naar 6,2 procent.
In het Deense onderzoek, dat net zoals het Britse in het medische vakblad The Lancet staat, vergeleken vorsers van de Universiteit van Zuid-Denemarken de fysieke en mentale prestaties van twee groepen Deense ouderen: 2.262 mensen geboren in 1905 en getest op 93 jaar en 1.584 mensen geboren in 1915 en getest op 95 jaar. Iedereen volbracht cognitieve tests en een dementietest.
Uit de analyse van de resultaten blijkt dat wie tien jaar later is geboren het stelselmatig beter doet en dat er bij hen minder dementie voorkomt. Bijna een kwart van de 95-jarigen die in 2010 zijn getest scoorde dubbel zo goed als de groep 93-jarigen die in 1998 dezelfde test uitvoerde. Het aantal ouderen met zware dementie zakte van 22 naar 17 procent.
Armere regio's
Beide onderzoeken zijn uitgebreid en solide, in tegenstelling tot eerdere analyses die in dezelfde richting wezen. Experts reageren dat de resultaten voor het eerst de paniek over de enorme toename van dementie temperen. Maar er zijn wel twee belangrijke bedenkingen, zegt experte Christine Van Broeckhoven (Universiteit Antwerpen).
"De resultaten gelden voor de westerse industrielanden, waar de vergrijzende populatie afvlakt en de gezonde levensstijl erg is gepromoot, niet voor de armere regio's in Afrika en Azië. Daar is de vergrijzing zich nu pas aan het inzetten."
Bovendien gaat de trend niet op als het gaat over alzheimer, de ziekte die ongeveer 60 procent van het aantal dementiegevallen uitmaakt. "Het aantal gevallen daarvan verdubbelt nog altijd per tien jaar en ook bij ons neemt alzheimer toe, ondanks het feit dat de oudere populatie niet meer evenredig stijgt", zegt Van Broeckhoven.
Belangrijk is het onderscheid tussen alzheimer, een neurodegeneratieve ziekte waarbij hersencellen afsterven, en andere vormen van dementie. Ongeveer 15 procent daarvan is veroorzaakt door vaatproblemen. Het gaat dan bijvoorbeeld over de klassieke beroerte. Omdat steeds meer de nadruk is gelegd op het belang van gezonde hart-en bloedvaten, is daar een positief effect. Van Broeckhoven: "Voor die vormen van dementie werkt de preventie, terwijl er voor alzheimer nog altijd geen preventie is."