COLUMN

Waarde president, Geachte heer Van Rompuy, Gedegen beleid begint met een correcte analyse, met verwachtingen op feiten gebaseerd. Dat geldt vooral voor Europa. Op 10 maart zei U in De Tijd: "We staan voor een keerpunt in de crisis. De problemen zijn niet voorbij maar het dieptepunt ligt achter ons." Vorige maand gaf de president van de Europese Centrale Bank (ECB), Mario Draghi, toe dat de injectie van ruim 1 biljoen euro in het Europese bankwezen enkel "tijd heeft gekocht". De morfine is uitgewerkt. Alle oude problemen zijn terug. Griekenland implodeert, Frankrijk fantaseert en Spanje degradeert. Het grootste deel van de eurozone zit in een recessie. Kent u de diepte van het diepste punt?

Vorig jaar zei u in het Europees Parlement dat de fundering van de euro gezond is. "Er is geen crisis van de euro, maar een schuldencrisis." U klonk als de vroegere Amerikaanse president Herbert Hoover die na de beurskrach van 1929 zei: "Prosperity is around the corner." U zei ook dat de stresstest van Europese banken "een succes" was. De banken waren, op een enkele uitzondering na, geslaagd. In werkelijkheid ligt de banksector aan het beademingsapparaat van de ECB. De stresstest was een exercitie in zelfbedrog.

Ik herinner u als een man met intellectuele luciditeit die de confrontatie met de paarse regering aanging, vooral met de goednieuwsshow van de regering-Verhofstadt. Op een website hekelde u het manipuleren van de begrotingscijfers, het debiteren van onjuistheden en het 'opleuken' van perspectieven. U behoorde tot de enkelingen met moed tot verzet. De heersende paarse elite schilderde u af als conservatief restant, maar in 2007 werd de paarse elite zelf door de geschiedenis veroordeeld. Onder de leuze die uw partij toen gebruikte: 'Wie gelooft die mensen nog?' U zegevierde intellectueel en politiek.

In Europa behoort u tot een elite en elke bureaucratie installeert, bijna ongemerkt, oogkleppen. In het Europees Parlement zei u onlangs dat Europa sterk staat buiten de EU. "We hebben de leiding genomen in de bevrijding van Libië." Wie zijn 'we'? Niet de Europese Unie. Integendeel, veel Europese leiders hebben de Libische leider Khadafi omhelsd. Ze bezorgden hem internationale erkenning. Het was de luchtmacht van Frankrijk en Groot-Brittannië die voor de ommekeer zorgden, op basis van een resolutie van de VN Veiligheidsraad. Duitsland onthield zich tijdens de stemming. Er is dus geen 'we'. In de oude Sovjet-Unie was er een grap over herschrijving van de geschiedenis: "De toekomst staat vast, alleen het verleden kan veranderen."

U definieert uw opdracht als 'de barak rechthouden'. Daarmee bedoelt u de eurozone. Het probleem van de eurozone is dat de euro deel van het probleem is. De euro heeft een goedkope geldstroom in werking gezet die in Griekenland en Italië heeft geleid tot overmatige overheidsschulden, tot een vastgoedbubbel in Spanje en een bankenbubbel in Ierland. De eurozone heeft grotendeels zijn concurrentiekracht verloren, met een kloof tussen Noord en Zuid. Maar u wilt die kloof niet zien. Duitsland heeft door structuurhervormingen zijn concurrentiekracht hersteld. In Italië liepen in de eurozone de loonkosten op met circa 30 procent, de competitiviteit verdween. De Italiaanse economie is in de eurozone amper gegroeid. Frankrijk is een importerend land geworden, terwijl de drie grootste Franse banken een collectieve schuld hebben van 250 procent van het Franse bnp. Frankrijk leeft op krediet.

Het lijkt alsof u intellectuele luciditeit heeft vervangen door een bunkermentaliteit. De eurozone is een gebouw zonder nooduitgang en het is de vraag of de muntunie in de huidige vorm houdbaar is. Waarom is het verboden een nooduitgang te voorzien? Griekenland zit in een uitzichtloze depressie en degradeert tot Europees ontwikkelingsland. De jeugdwerkloosheid in Italië en Spanje is opgelopen naar circa 50 procent. Jonge, goed opgeleide Portugezen emigreren massaal. Europa gaat naar een Portugalisation de l'Europe. Een enorm politiek en sociaal explosief hoopt zich op. Het is wachten op de vonk. Europese socialisten, de nieuwe Franse president Hollande voorop, bepleiten grotere overheidsbestedingen. Zij willen het schuldenprobleem oplossen met... meer schulden!

U denkt dat het ergste voorbij is. Helaas, het ergste moet juist nog komen. Het zal niet lang duren en de werkloze jeugd, de ontgoochelde burgers en ontredderden de snedige leuze roepen die uw partij gebruikte: 'Wie gelooft die mensen nog?'