De Wever weigert lat lager te leggen
Voor hij bij Vande Lanotte verwacht werd - eerst alleen, ’s avonds samen met Di Rupo - was De Wever een uur lang op de radio. In De ochtend zette hij samen met partijgenote Liesbeth Homans de N-VA-lijn nog eens op scherp.
Bemiddelaar Vande Lanotte heeft De Wever en Di Rupo weer met mekaar doen praten, op zich al een doorbraak na een wekenlange koude oorlog tussen N-VA en PS. Gisteravond stond onderhoud nummer drie op de agenda. “We zijn maanden bezig, er vallen harde woorden. Dat is eigen aan de stiel”, aldus De Wever. “Maar het is even eigen aan de stiel dat je de draad daarna weer opraapt.” Ook leuk: ‘professor’ Vande Lanotte doceerde gisteren aan de universiteit ‘toevallig’ over de financieringswet en lopende zaken. Perslui werden daarover pas naderhand ingelicht, om vervelende reportages te vermijden.
In de Wetstraat moest Vande Lanotte de voorbije dagen eerst “het gesprek herstellen” tussen De Wever en Di Rupo. “Je komt niet meteen ter zake”, legt de N-VA-voorzitter uit. “Eerst besteden we een uur, anderhalf uur aan smalltalk. De actualiteit een beetje bespreken en wat anekdotes vertellen.” De Wever had er zelf ook eentje. Di Rupo vroeg hem als historicus naar de Samnieten, het volk dat zich in de Abruzzen - de heimat van de familie Di Rupo - eeuwenlang verzette tegen de Romeinen. Waarom deden ze dat?, wilde Di Rupo van De Wever weten. Simpel, antwoordde de N-VA-chef: “Ze wilden onafhankelijkheid.”
De Wever was erbij in 2007 op Hertoginnedal en kan vergelijken. “Toen zijn we maanden bezig geweest en is er zelfs geen snipper, zelfs geen detail geregeld. Er zijn gelijkenissen met 2007, maar er zijn ook verschillen. Nu staan we verder, hebben we al heel wat zaken verworven. Niet genoeg, de Copernicaanse omwenteling is zeker niet bereikt, maar het botte ‘non’ is wel doorbroken.” De Wever neemt dus gas terug. Hij geeft toe dat er al heel wat op tafel ligt, en heeft het bijvoorbeeld niet meer over de stapjes van een tuinkabouter.
Voor de N-VA zijn nieuwe verkiezingen het allerlaatste scenario, benadrukt De Wever. Als het van hem afhangt, blijft Vande Lanotte nog even op post als bemiddelaar. Ook na 12 november, de dag dat de Nationale Bank en het Planbureau hun simulaties van de verschillende financieringsmodellen klaar hebben. Maar voor wat, hoort wel wat. “Ik ga zeker geen deadlines stellen. Maar 12 november is wel een datum, dan zijn de financiële modellen opgeleverd en weten we waar iedereen naartoe wil. Dan moeten keuzes gemaakt worden over zeer fundamentele dingen, met name de financiële verantwoordelijkheid. Ja of nee? En zoja, hoe dan? Als we daar niet door geraken, is dat een een feitelijke vaststelling. Geen wens, ook geen deadline of een ultimatum.”
Weinig hoopgevend voor Vande Lanotte: de N-VA wil nog altijd een regering en een grote staatshervorming, maar is niet van plan nog een duimbreed toe te geven. De Wever zet in op een “historische omwenteling”. “Als ik nu met kleine hervormingen akkoord ga, ben ik eraan voor de moeite bij de volgende verkiezingen. Als ik in een regering stap waar ik zelf eigenlijk niet in geloof, dan wordt het echt elke dag afzien. Dat doe ik niet, dan hou ik liever vol. Wij zullen niét achteruit gaan op fundamentele zaken.”
Belangrijk: bij de sp.a hebben ze vooral deze passage uit een uur De ochtend onthouden. “De Wever houdt vol dat hij zijn maximale aantal toegevingen bereikt heeft, en dat hij er niets meer bovenop doet”, vreest een partijgenoot van Vande Lanotte. “De druk blijft bijzonder hoog, het zal vooral van de Franstaligen moeten komen.”
De N-VA blijft bijzonder achterdochtig en blijft er rekening mee houden dat de PS naar een uitputtingsslag wil om uiteindelijk een regering zonder Vlaams-nationalisten te installeren. De Wever is als historicus vertrouwd met die strategie. “Een paar economische tegenslagen, de publieke opinie uitputten, een regering vormen, de hervormingen gebeuren dan wel onderweg. Zolang we onderhandelen, blijft de status quo overeind. Dat geeft de Franstaligen een enorm voordeel. De voorbije decennia is er altijd wel een Vlaming geweest die zo graag naar de Zestien wil dat hij zijn verkiezingsbeloftes inslikt en zich neerlegt bij de status quo. Verhofstadt heeft het gedaan, Leterme uiteindelijk ook.”
Maar Di Rupo moet zich geen illusies maken. “De N-VA zal dat nooit doen. De Zestien zegt mij niets, ik wil de geschiedenis in als iemand die een hervorming op gang heeft gebracht. Kan dat niet, dan hoeft het niet.”