Recordaantal illegale criminelen teruggestuurd

Liefst één op de drie gevangenen in ons land verblijft hier illegaal. In totaal gaat het om 3.361 opgesloten personen zonder papieren. In de Antwerpse Begijnenstraat zou zelfs maar één op de twee gevangenen legaal in het land zijn, maar ook in de gevangenissen van Wortel en Brugge is de problematiek groot - met 459 en 205 gedetineerden die niet in orde zijn met hun verblijf hier.

Staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken maakt er al van bij zijn aantreden een prioriteit van om zo veel mogelijk illegale criminelen terug te sturen naar hun land van herkomst. Afgelopen mei haalde hij daarbij het hoogste maandcijfer ooit. "Zonder de stakende cipiers waren het er nog meer geweest. De militairen die hen vervangen, konden de politie die zulke illegalen ophaalt niet altijd binnenlaten", reageert Francken.

Maar ook mét de stakingen waren er in de eerste vijf maanden van dit jaar méér verwijderingen dan in heel 2014. De teller staat voor 2016 al op 637, twee jaar terug - toen Francken in oktober aantrad in de regering - waren er 625 over een heel jaar. Voor Francken een teken dat "de verandering" zich wel degelijk laat voelen.

De piek heeft te maken met verschillende regeringsmaatregelen die vanaf vorige maand in werking zijn getreden. Francken verwijst onder meer naar het akkoord dat eind april met Marokko is afgesloten - in onze gevangenissen zitten immers ruim 500 Marokkanen zonder wettig verblijf. De Marokkaanse autoriteiten tonen zich nu bereid om vingerafdrukken vanuit België te controleren in hun databank, waarin de gegevens van alle volwassen Marokkanen zitten. Die deal leidt tot snellere identificatie, waardoor vorige maand 17 Marokkaanse gedetineerden zijn teruggestuurd.

Bovendien laat de wetgeving nu toe om al zes maanden voor de vrijlating van een gedetineerde aan de terugkeer te beginnen werken. Vroeger was dat maar twee maanden. Daarnaast kunnen gevangenen zonder verblijfsrecht enkel nog vervroegd vrijkomen als die effectief het land verlaten. "Vroeger konden die nog een enkelband of een werkstraf krijgen, maar nu kunnen ze enkel het vliegtuig in", legt Francken uit. "En wie dan toch terugkeert naar België, moet zijn hele straf uitzitten." En dat kan tellen: 54 van de gedetineerden die in mei werden verwijderd, hadden een veroordeling van minstens drie jaar - één iemand zelfs levenslang.

De terugkeercijfers zijn ook belangrijk in de strijd tegen de overbevolking van de gevangenissen. Minister van Justitie Koen Geens (CD&V) heeft de misnoegde cipiersbonden beloofd om de uitpuilende cellen verder aan te pakken. "Voor het eind van de legislatuur wil ik minder dan 10.000 gevangenen." Op 1 september 2015 waren er nog 10.823 gedetineerden voor 10.108 plaatsen. Daar moeten er dus nog meer dan 800 af tegen 2019.