MARNIX PEETERS
Auteur en freelancejournalist Marnix Peeters (°1965) schrijft vanop zijn berg in de Oostkantons. Eind augustus verschijnt bij Prometheus zijn nieuwe roman Kijk niet zo, konijntje.
Ik zat laatst op mijn laptop naar Ilsa, She Wolf of the SS te kijken. Na een kwartier kwam mijn vrouw vragen wat al dat gekrijs was.
Studiemateriaal, antwoordde ik.
Ik had net Hitlers furiën uit, het boek van Wendy Lower over de rol van de vrouw in het naziregime, en daarin werd uitgelegd dat we daaromtrent helaas nooit verder geraakt zijn dan wat sadistische en pornografische clichés uit de jaren 70, genre Ilsa.
Ik herinner mij die affiches nog uit mijn kindertijd, zei ik, maar ik had de film nooit gezien. Hij zit inderdaad vol met pornografische clichés, kijk.
Goeie god, zei mijn vrouw, die niet van bloed houdt.
De actrice die Ilsa speelde, moet nu in de zeventig zijn, zei ik. Dyanne Thorne. Daar zou je toch ook wel eens willen binnenkijken, bij zo'n vrouw. Of die poster daar aan de muur hangt. Hoe je zoiets uitlegt aan je kleinkinderen - oma heeft vroeger nog in films gespeeld.
Zo'n film zou nu niet meer gemaakt kunnen worden, zei mijn vrouw half kijkend, half wegkijkend. Vreemd genoeg - je zou verwachten dat hoe langer iets geleden is, hoe gemakkelijker er een draai aan te geven valt.
Sommige dingen worden alleen maar erger, zei ik. Gruwel kan zó allesomvattend zijn dat hij niet slijt, maar juist snijdender wordt met de jaren.
Gétver! zei mijn vrouw, wijzend naar het scherm.
Ik keek dan maar in mijn eentje de film uit.
Ze is dominee geworden, zei mijn vrouw die avond. Dyanne Thorne. Ze zegent in Las Vegas huwelijken in, samen met haar man. En op haar website verkoopt ze Ilsa-memorabilia. Affiches en poppetjes.
Grappig, zei ik. Goed dat ze niet verpieterd is.
Hier heb ik een interview met haar, zei mijn vrouw. In de jaren 70 kón zo'n film, zegt ze, omdat het veiliger tijden waren. We dachten echt dat dat soort horror in de realiteit voorgoed achter ons lag, dus konden er ook zulke films over gemaakt worden.
Ik herinner me de jaren 70 niet als een veilige tijd, zei ik. Het gonsde van de oorlogsdreiging en de terreur. Van rode brigades en zwarte septembers. Wij schrokken als we een vliegtuig hoorden overvliegen. Bang voor de bom.
Haar redenering is ook wat krom, zei mijn vrouw. Waarom zou je in zogezegd veilige tijden onbeschroomd zo'n film kunnen maken? Misschien waren we in de jaren 70 wat te vrijpostig, misschien zijn we nu te bekrompen en maken we overal te veel tamtam over.
Ik hou het meest van een tijd waarin alles kan, zei ik, na er een poosje over te hebben nagedacht. Waarin een film als Ilsa, She Wolf of the SS kan worden gemaakt, en waarin mensen die dat vies vinden, zeggen: doe maar, ik kijk lekker naar iets anders. Leven en laten leven, zoiets. Niet altijd maar gelijk willen hebben, of beslissen in een ander zijn plaats.
Daar zijn we dan een heel eind van verwijderd, van zo'n tijd, zei mijn vrouw.