Tricolore tranen

Het doodverklaarde België blijft springlevender dan ooit. Zeker in voetbaltenue. Maar minstens ook in boekvorm. Kijk maar naar het onverhoedse succes van Bazaar België van Klara-producer Claude Blondeel, België voor beginners van Bert Kruismans of Van Istendaels en Barnards België-geschiedenis voor kinderen. Nu waagt ook Menzo-journalist Stijn Vanderhaeghe zich aan een luchtige België-inventaris, een speelse opfrissing van onze tricolore kennis.

In De geschiedenis van België in 100 objecten, figuren en momenten krijgen we geen chronologische excursie door de vaderlandse geschiedenis. Vanderhaeghe plukt er lukraak een paar highlights uit. Die kwamen vanwege hun "ijkpuntgehalte" binnen een "historische, culturele, politieke, economische of sociale context" in aanmerking, zo luidt de uiterst summiere verantwoording. De keuze was vrij "arbitrair", zo geeft Vanderhaeghe toe.

Natuurlijk komen de België-klassiekers aan bod, van het Lam Gods tot Pater Damiaan, van het trappistenbier tot de herkomst van de Belgische kleuren en de truitjes van de Rode Duivels. Vervolgens gaat het via de Citadel van Dinant naar de Brusselse Grote Markt en gaan we op bezoek bij bedrijfsmolochs als Solvay, Sidmar en John Cockerill. Uiteraard ontbreken René Magritte, Peter Paul Rubens, net als de chocolade en het witloof, niet. De Vlaamse Leeuw en de Waalse Haan prijken zelfs broederlijk naast elkaar. Elk lemma is ongeveer een pagina lang, telkens met bijpassend plaatje.

Curieus

Toch blijft het een curieuze selectie. Zo krijgt ook 'de mars voor werk in 1982' zijn plaats, maar niet de rakettenbetogingen. Ook 'de eerste sekswinkel in Antwerpen' komt ter sprake. Maar waar die echt gelegen was, komen we niet te weten. En had hier niet de Namense erotica-graficus en schilder Félicien Rops een plaats verdiend? En we meanderen verder, van 'het wrede koloniale verleden' via 'de brand in de Innovation' naar de gewelddaden van 'De Bende van Nijvel.' Plots krijgt zelfs het blad De Nationaal-Socialist een lemma, het eenheidstijdschrift van het extreem rechtse, nazigezinde Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) tijdens WO II. Wie hier hoopt op een helder inzicht over de Vlaamse collaboratie, komt bedrogen uit.

De meeste stukjes zijn luchtig en graven meestal niet dieper dan een spadesteek. Bij het Lam Gods komen we bijvoorbeeld niets te weten over de recente tribulaties rond het paneel. Neem ook het lemma over Georges Simenon. Het bestaat voor een derde uit een lang - niet vertaald - citaat over Maigret. En mocht acteur Jean Gabin als belangrijkste Maigret-vertolker niet even genoemd worden? Beter op dreef is Vanderhaeghe als hij anekdotiek toevoegt, zoals bij de geschiedenis van luciferfabriek Union Match. Sportjournalist Vanderhaeghe heeft een kleine fetisj voor palmaressen en cijfermateriaal, hij krijgt niet genoeg van het oplijsten van exploten. Over Eddy Merckx: "Zijn palmares als prof is pure pedalenporno." Helemaal lyrisch wordt hij over de kinderkopjes in de Ronde van Vlaanderen. "Kasseistenen zijn pure poëzie, asfalt de saaiheid ten top."

De mosterd voor dit boekwerk haalde hij allicht bij Een geschiedenis van de wereld in 100 voorwerpen van Neil McGregor. Maar de uitvoering laat te wensen over: te vaak heb je het gevoel een bij elkaar geharkte Wikipedia op papier te lezen. Goed voor het opstellen van een quiz. Het is niet onaangenaam grasduinen in dit springerige België-boek, maar voor een originele panoramablik op België blijf je op je honger. Had een thematische indeling of een voorzichtige chronologie niet enig soelaas gebracht? En o ja, waar zijn Jacques Brel, Arno en de Belpop gebleven?

Stijn Vanderhaeghe,De geschiedenis van België in 100 objecten, figuren en momenten, Van Halewyck, 206 p., 24,90 euro.