Uitvinder van de albumcover Alex Steinweiss overleden
In de Verenigde Staten is Alex Steinweiss op 94-jarige leeftijd overleden. De begaafde Amerikaanse grafisch ontwerper en artdirector geldt als de uitvinder van de geïllustreerde platencover. Zijn sierlijke covers zorgden voor zowel een artistieke als commerciële revolutie.
Het valt amper nog voor te stellen, maar ooit zagen platenhoezen er kaal en sober uit. Zwarte of kastanjekleurige papieren hoezen voerden de boventoon. In het midden was een cirkel uitgesneden, waardoor men het label op de plaat kon zien. Tot in 1939. Toen nam Columbia Records de Amerikaanse graficus Alex Steinweiss in dienst, die er de verantwoordelijkheid kreeg voor de posters en catalogi.
Al spoedig ergerde hij zich aan de deprimerende outfit van de platenhoezen. "De manier waarop platen toen werden verkocht, was ridicuul", zei Steinweiss in een interview uit 1990. "Ze waren niet attractief, appeal naar de koper hadden ze helemaal niet. Waarom kon je de muziekliefhebber niet over de streep trekken met artwork? Ik geloofde dat een aantrekkelijke illustratie, een échte eyecatcher, het verschil kon maken."
De toen amper 23-jarige Steinweiss kreeg, ondanks de extra kosten, carte blanche van Columbia én mocht originele, opvallende covertekeningen maken. Zijn eerste beroemd geworden hoes, voor orkestsongs van Rodgers en Hart, toonde een foto van een theaterluifel met de titel in de vorm van een lichtreclame. Het nieuwe verpakkingsconcept sloeg meteen aan. Binnen de paar maanden klom de verkoop bij Columbia met 800 procent. Steinweiss' handelsmerk - sterke typografie gecombineerd met moderne, elegant ogende illustraties - zorgde voor een ware revolutie in de platenindustrie. Het idee maakte school, andere platenfirma's volgden meteen het voorbeeld van Columbia.
"Het was zo'n eenvoudig maar sterk idee: muziek verbinden met een beeld", zo commentarieerde Paula Scher, die in de jaren zeventig voor Columbia covers ontwierp. Ruim drie decennia lang produceerde Steinweiss onvermoeibaar duizenden originele covers voor klassieke muziek, jazz en populaire genres, die er uitzagen als echte miniatuurposters. Sierlijk en speels. En met steeds die lichte toets,
Steinweiss werkte niet enkel voor Columbia. Later koos hij voor een bestaan als freelancer en ging hij aan de slag bij labels als Decca en Everest. Zowel logo's, advertentiemateriaal en zelfs zijn eigen lettertype (de Steinweiss Scrawl) vloeiden uit zijn pen. Ook ontwikkelde hij een hoes die al spoedig als de standaardverpakking voor langspeelplaten ging fungeren. Maar omdat hij toen onder contract lag bij Columbia, moest hij de rechten van die 'uitvinding' afstaan. Ook maakte hij naam met filmaftitelingen , reclames voor likeuren, evenals affiches voor de US Navy. Steinweiss vond van zichzelf altijd dat hij voorbestemd was om als commercieel kunstenaar te excelleren.
Op 55-jarige leeftijd stapte Steinweiss uit de muziekbusiness, omdat hij zich niet echt meer kon verzoenen met het opkomende rocktijdperk. Hij legde zich toe op zijn eigen kunst, maakte onder meer keramische potten en later ook schilderijen, vaak met een muzikaal thema. Bij de Duitse uitgeverij Taschen verscheen onlangs nog een compleet overzichtswerk van het oeuvre van Steinweiss, die ook bekroond werd met de Art Directors Hall of Fame Lifetime Achievement Award.