IJsberg ter grootte van Luxemburg afgebroken op Antarctica en op drift

Verplaatsing gigantische ijsmassa nefast voor oceaanstromen en weerpatronen, vrezen experts

antarctica

‘Het effect zal niet onmiddellijk duidelijk zijn, maar dit zal ongetwijfeld zware implicaties hebben’, zegt glacioloog Dr. Neal Young. Allicht worden ook talrijke pinguïnkolonies getroffen.

78 kilometer lang, 39 kilometer breed en meer dan 700 ton zwaar. Met deze duizelingwekkende eigenschappen is enkele honderden kilometers ten zuiden van Australië een ijsberg op drift. Satellietbeelden die gisteren verspreid werden, lieten zien dat in de eerste week van februari de zuidpoolgletsjer Mertz Glacier Tongue door een gigantische ijsberg, B-9B genaamd, geramd werd. De nieuwe ijsberg ontstond doordat hij zich daarna losmaakte van de gletsjer. Sindsdien is de ijsberg, met een oppervlakte ter grootte van Luxemburg, meer dan 150 kilometer van de zuidpoolkap weggedreven, het vizier op Australië gericht. “Door de botsing was de ijsberg meteen los gescheurd”, aldus de Franse glacioloog Benoit Legressy. “Als een losse tand hing het aan de rest van de gletsjer. Maar als die twee ijsbergen, de B-9B en de nieuwe ijsberg, in de regio blijven ronddrijven, kunnen ze ernstige schade veroorzaken.”“Een dergelijke verstoring van de productie van dieptewater (bijzonder koud, naar de diepte gedaald oppervlaktewater in de Zuidelijke Oceaan, red.) kan de oceaanstromen grondig verstoren en bijgevolg ook de weerpatronen die daaraan vasthangen”, vertelde glacioloog Dr. Neal Young, van het Australische Antarctic Climate and Ecosystems Research Centre, aan de BBC. “De regio waar de ijsberg is losgekomen staat in voor de productie van 25 procent van alle diepzeewater in Antarctica. Een sterke vermindering in die productie kan zelfs resulteren in koudere winters in het noorden van de Atlantische Oceaan. Het effect zal niet onmiddellijk duidelijk zijn, maar dit zal zeker zware implicaties hebben.” Er zullen niet alleen gevolgen zijn voor de productie van dieptewater, gaat Dr. Neal verder. “Ook het wildlife in de omgeving riskeert getroffen te worden”, zegt hij. “Het is een erg actieve regio voor algengroei, vooral in de lente. En 200 kilometer westwaarts leven talrijke pinguïnkolonies. Die vogels zullen nu allicht verplicht worden om hun voedsel een flink stuk verderop te gaan zoeken. Tot nu toe kwamen ze hun eten immers in de buurt van de afgebroken ijsberg halen. Maar zeehonden krijgen nu ook plots toegang tot het open water.” De plotse nabijheid van open water zal ongetwijfeld ook de biologische voedselproductie in de regio beïnvloeden. “Het verdwijnen van deze gigantische ijsmassa zal het zoutgehalte in de Zuidelijke Oceaan drastisch doen verminderen”, zei Rob Massom, collega-wetenschapper van Dr. Neal, aan The Guardian. “De normale circulatie van koud, dik water dat de vereiste zuurstof injecteert in de diepe oceaanstromen, zal daardoor vertraagd worden. Veel van het leven in de oceanen zal allicht uitsterven.”

B-9B, de drijvende ijsbrok die de crash veroorzaakte, is een overblijfsel van een 2.000 vierkante meter grote ijsberg die in 1987 afkalfde en is een van de grootste ijsbergen die ooit werd waargenomen op Antarctica. Na zijn afsplitsing dreef B-9B zo’n honderd kilometer westwaarts vooraleer hij zich in 1992 opnieuw aan de poolkap vastklitte. Onlangs kwam B-9B echter opnieuw los en zette hij koers richting de Mertz Glacier Tongue, een van de meest gehavende gletsjers op de Zuidpool. “Een afsplitsing als deze maken we maar één keer in de vijftig of zelfs honderd jaar mee”, besluit Dr. Neal. In 2002 nog brak een ijsberg ter grootte van Singapore af van de Pine Island gletsjer in het westen van Antarctica. Eerder deze week raakte bekend dat op 11 februari in de buurt van een Duits poolstation een gigantische ijsberg het continentaal platijs van Antarctica had geramd. De botsing van het 54 kilometer lange, 5 kilometer brede en 200 meter dikke witte brokstuk werd door wetenschappers “een echte sensatie” genoemd. dr. neal, glacioloog