Wie valt af in NMBS-race?
BRUSSEL - Het plan was mooi. Na een hele resem akkoorden zou een compromis over enkele topbenoemingen en een salarisplafond voor overheidsmanagers een mooie afsluiter van het federale politieke jaar worden. Alleen bleek de regering-Di Rupo er nog maar eens niet in te slagen de benoemingscarrousel van start te laten gaan.
Premier Elio Di Rupo (PS) vroeg de zes partijvoorzitters van zijn coalitie nochtans al in februari 2012 op te lijsten welke topjobs en bestuursfuncties ze in 46 overheidsbedrijven en -diensten hebben. Op basis van dat kadaster zou vervolgens worden beslist wie welke post krijgt. 17 maanden later is er nog steeds geen witte rook.
Nadat de federale vicepremiers ook dinsdagavond de postjes niet verdeelden, was het de bedoeling om gisteren een nieuwe bijeenkomst van het kernkabinet te laten plaatsvinden. Die kwam er uiteindelijk niet.
Tijdens bilaterale contacten bleek het onmogelijk om een compromis over de nieuwe topman van de NMBS te vinden. Zowel sp.a als Open Vld blijven vasthouden aan hun eigen kandidaten. Daarop werd dan maar beslist het hele dossier tot eind augustus uit te stellen. Dat er enkele benoemingen werden gedaan bij energiewaakhond CREG, de Mededingingsautoriteit en telecomwaakhond BIPT is slechts een doekje voor het bloeden.
Begin dit jaar raakten de zes regeringspartijen het eindelijk eens over de hervorming van de NMBS. Het spoorbedrijf gaat van een drie- naar tweeledige structuur. De overkoepelende NMBS-holding, onder meer verantwoordelijk voor het personeel, verdwijnt. De NMBS en Infrabel blijven wel bestaan. De NMBS moet fungeren als aanspreekpunt en eindverantwoordelijke voor alles wat de reizigers aanbelangt. Ook het beheer van de stations wordt voortaan de verantwoordelijkheid van de NMBS. Infrabel blijft verantwoordelijk voor de spoorinfrastructuur.
Evolueren van een drie- naar een tweeledige structuur betekent dat er voortaan slechts plaats is voor twee CEO's. De vraag is wie van de drie op de schopstoel terecht komt. De Holding wordt geleid door Jannie Haek, die eerder tien jaar lang kabinetschef van Johan Vande Lanotte was. Bij de NMBS staat Marc Descheemaecker, die zijn carrière als McKinsey-consultant begon en later een toppost bij schoonmaakgigant ISS had, aan het roer. Luc Lallemand leidt Infrabel. Hij werkte onder meer op de kabinetten van Michel Daerden en Laurette Onkelinx (PS).
Alle kandidaten hebben een uitgesproken politieke signatuur.
De Vlaamse liberalen kijken met verbazing naar de entente tussen sp.a en MR rond Jannie Haek. Vicepremier Alexander De Croo blijft pal achter Marc Descheemaecker staan.
Haek wordt onvoorwaardelijk gesteund door zijn voormalige baas Vande Lanotte. Daarnaast lijkt hij ook op MR-vicepremier Didier Reynders te kunnen rekenen. In ruil voor de liberale steun voor kandidaat-CEO Haek, schaart Vande Lanotte zich naar verluidt achter de kandidatuur van Jean-Claude Fontinoy (68) om NMBS-voorzitter te worden. Die Reynders-vertrouweling is nu voorzitter van de Holding.
PS-vicepremier Laurette Onkelinx steunt dan weer Luc Lallemand. Minister van Overheidsbedrijven Jean-Pascal Labille, nochtans ook een Franstalige socialist, lijkt Lallemand niet mordicus aan boord te willen houden. Hij stuurt aan op een schone lei.
Bijna even belangrijk als de vraag of de huidige ceo's capabel zijn, is de vraag wat hun terugvalpositie is. Haek werd door headhunter Egon Zehnder immers niet alleen geselecteerd als een van de vijf kandidaten die de NMBS kunnen gaan leiden. Hij haalde ook de shortlist voor de topjob bij de Nationale Loterij. Vandaar dat Vande Lanotte tijdens de gesprekken niet aarzelde om geen enkele van de drie CEO's te behouden. Dat botste echter op een njet van Open Vld. Descheemaecker heeft immers geen alternatief. Hij komt wel in aanmerking om Belgocontrol te gaan leiden, maar die functie is eigenlijk al toegewezen aan Johan Decuyper, Hendrik Bogaerts kabinetschef (CD&V). Ook Lallemand heeft niets achter de hand.