Israël zet vredesactivisten het land uit

Schip dat humanitaire goederen naar Gaza bracht onderschept, opvarenden het land uitgewezen

De Israëlische premier Benjamin Netanyahu zei gisteren dat hij niet ingaat op het voorstel van VN-secretaris-generaal Ban Ki-moon zaterdag om een onafhankelijk onderzoek in te stellen naar de bestorming van de humanitaire vloot voor Gaza.

Als gevolg van de internationale storm van kritiek op de gewelddadige bestorming in internationale wateren van de humanitaire pro-Palestijnse vloot voor Gaza door het Israëlische leger afgelopen maandag, had VN-secretaris-generaal Ban Ki-moon een internationaal onderzoek voorgesteld naar de toedracht van de feiten. Dat zou worden geleid door de gewezen Nieuw-Zeelandse premier Geoffrey Palmer, een expert inzake maritiem recht. De commissie zou voorts worden gevormd door specialisten uit de VS, Turkije en Israël.

Ban belde daar zaterdagavond over met premier Netanyahu, maar die zei gisteren in een briefing tijdens de kabinetszitting dat hij het voorstel had afgewezen. “Ik heb hem gezegd”, zo wordt de eerste minister in de krant Haaretz geciteerd, “dat het onderzoek verantwoordelijk en objectief moet worden uitgevoerd.” “Een versoepeling van de blokkade rond Gaza was al ingezet voor de vloot er koers naar zette. We willen de transfer van civiele en humanitaire goederen vergemakkelijken en die van wapens en militair materiaal tegenhouden. Voorstellen van bevriende naties dienaangaande zijn meer dan welkom”, aldus nog de premier, die eraan toevoegde dit weekend ook met VS-vicepresident Joe Biden en met de premiers van Griekenland en van Bulgarije te hebben overlegd.

De Israëlische ambassadeur in de VS, Michael Oren, sprak klaardere taal in een interview met het Amerikaanse station Foxnews. Hij stelde onomwonden dat Israël zelf onderzoek kan doen als soevereine, democratische staat en daar geen internationaal panel voor nodig heeft. Ook sloot hij Israëlische excuses voor het voorval van maandag - zoals die door gewezen bondgenoot Turkije werden gevraagd - geheel uit.

Ondertussen zijn de opvarenden van een nieuw hulpschip voor Gaza, de zaterdag door het Israëlische leger naar de havenstad Ashdod gebrachte Rachel Corrie, zonder enige incidenten het land uitgewezen. Aan boord van het Ierse schip bevonden zich acht bemanningsleden en elf activisten. De Israëlische overheid noemde hen ‘vredesactivisten’, in scherp contrast met de eerdere vloot. De Free Gaza-beweging, die ook de flotilla van maandag organiseerde, samen met de Turkse islamistische organisatie IHH, liet weten dat er nog schepen zullen volgen.

In een ontwikkeling die enige imagoschade voor de Free Gaza-beweging kan opleveren, heeft de Iraanse Revolutionaire Garde gisteren aangeboden om de volgende schepen “veilig naar Gaza te loodsen”. Het aanbod kwam van Ali Shirazi, een van de woordvoerders van de opperste leider Ali Khamenei, in een interview met persbureau Mehr.

Een dergelijke escorte zou voor een gigantische escalatie zorgen. Iran is een aartsvijand van Israël en wordt gedoodverfd als wapenleverancier van de islamistische Hamas, die drie jaar geleden de macht greep in Gaza. Bovendien zouden de vele verklaringen over universele mensenrechten van tal van activisten voor tv-camera’s in de hele wereld wat hol klinken als de bewaker van een vloot voor Gaza precies een organisatie zou zijn die bekend staat om haar mensenrechtenschendingen en het fnuiken van alle democratische, vreedzame oppositie in Iran.

Intussen krijgt de hele bestorming en in bredere zin ook de Israëlische politiek jegens de Palestijnen een nieuwe fall-out: na Elvis Costello hebben gisteren andermaal verscheidene internationale muziekbands hun geplande concerten in Israël geannuleerd. Gisteren werd dat bekendgemaakt door onder meer de VS-groep The Pixies. Ook een hiphopband en een hardcoregroep bedankten voor de eer om in Israël op het podium te staan.

Op de annulatie van de concerten van Costello kwam uit Israël veel reactie. Diverse kabinetsleden vonden de beslissing ‘volstrekt onprofessioneel’, de fans waren triest tot beledigd. “Sinds mijn vijftiende luisterde ik dagelijks naar Elvis Costello”, zo schreef een fan in een brief aan de Jeruzalem Post. ‘Ik behoor tot die vele duizenden Israëli’s die wel degelijk vrede willen en daar offers voor brengen. Wij zijn het die gestraft worden.”

Sommigen argumenteren dat steeds meer artiesten afhaken omdat ze zwaar onder druk worden gezet door de pro-Palestijnse groepen in het Westen. Anderen argumenteren dat het een goede manier is om de welmenende Israëli’s die in een culturele cocon leven in onder meer Tel Aviv wakker te schudden voor het beleid van hun verkozen regering.