Iedereen ontduikt belastingen

Vaststellingen:

1. België vijfde in fraude-hitparade

De zwarte economie in ons land was in 2010 goed voor van 17,9 procent van het bbp. Dat is ongeveer 26 miljard euro. Maus baseert zich hiervoor op studies van zijn Oostenrijkse collega Friedrich Schneider. België komt net na Griekenland (25,2 procent), Italië (22,2 procent), Spanje (19,8 procent) en Portugal (19,7 procent). Dat zijn niet toevallig de zogenaamde PIGSlanden die in een zware financiële crisis zitten. In vergelijking met onze directe buurlanden ligt de fraudegraad in België 5,5 procent hoger. Het terugdringen van de fraude tot het niveau van onze buurlanden zou theoretisch 8 tot 10 miljard kunnen opbrengen.

2. Belastingparadijs voor wie rijk is

In geen enkel ander OESOland worden lonen zo zwaar belast als in België. Op andere terreinen zijn we dan weer een belastingparadijs. Zo merkt Maus op dat ons land geen vermogensbelasting heeft die ook maar iets voorstelt, er geen belasting op de meerwaarde van aandelen is, de onroerende voorheffing laag ligt, de successierechten in veel gevallen erg klein of onbestaande zijn, en dan zijn er nog ontwijkingsmechanismen zoals de notionele interestaftrek. Maus citeert het Amerikaanse tijdschrift Business Week: "Verhuis naar Brussel en je moet je geen zorgen meer maken. Als je werkt, is het een hel. Maar als je rijk bent, is het een paradijs. Het gevolg is dat België een soort Kaaimaneiland is zonder eiland."

3. 27.000 fiscale ambtenaren maar onvoldoende controles

Alleen China en Rusland hebben meer fiscale ambtenaren per inwoner dan België. Toch slaagt de fiscus er slechts in om jaarlijks 0,2 procent van de particulieren en 5,5 procent van de vennootschappen grondig te controleren. Niet eens alle belastingplichtigen die totaal geen aangifte indienen, worden gecontroleerd. Uit een rapport van het Rekenhof van december 2009 blijkt dat de administratie in de periode 20042009 er slechts in is geslaagd om 60 procent van de inlichtingen die de buitenlandse fiscus doorspeelde, werden overgemaakt aan de lokale controlediensten.

Oplossingen

1. De belasting op arbeid verlagen en de belasting op vermogens, op roerend goed en beleggingen verhogen. "Maar daar is gewoon geen politiek draagvlak voor, mede onder invloed van het gelobby van de Belgen met de grootste vermogens. De minister die een deftige vermogensbelasting toch zou willen doordrukken, pleegt politieke zelfmoord", benadrukt Maus.

2. "Elke nieuwe regering kondigt aan dat ze de fiscale fraude zal aanpakken, maar echt overtuigend is dat nooit geweest. Het is nooit een echte prioriteit geweest, punt", klinkt het. "Het is niet omdat Didier Reynders vervangen is door een andere minister van Financiën, dat de strijd tegen de belastingontduiking nu een prioriteit zal worden. De overheid lijkt bang te zijn om zwaar te raken aan de fiscale fraude omdat men bang is voor de economische gevolgen van zo'n 'grote kuis'. Fiscale fraude zorgt aan de ene kant voor minder inkomsten voor de staat, maar er is ook een terugverdieneffect. Iemand die in het zwart werkt, gaat met die opbrengsten ook eten of koopt er zaken mee."

3. De huidige aanpak is volgens Maus louter symptoombestrijding. Volgens hem is er een volledige hervorming van het systeem nodig. Een eerlijke controle, heffing, herverdeling en bestraffing moet een fiscale burgerzin doen ontstaan.

Iedereen doet het!, Michel Maus, 256 p., Borgerhoff & Lamberigts, 22,5 euro.