Bakken, braden en misschien branden

België is dit weekend een van de warmste plekjes van Europa. "Het zal er om spannen of er dagrecords gaan sneuvelen, maar het zou kunnen als we boven de 31,7 graden uitkomen. Records of niet: het is uitzonderlijk warm voor de maand mei", zegt weerman David Dehenauw. Tot en met maandag is daarom de waarschuwingsfase van het Vlaamse hitteplan van kracht.

"Omdat er de komende drie dagen temperaturen tot boven de 30 graden waren voorspeld, zijn we een niveau hoger geschakeld", zegt Joris Moonens van het Agentschap Zorg en Gezondheid. De waakzaamheidsfase treedt jaarlijks op 15 mei in werking. "Wij sturen dan alvast een mailtje naar gemeenten, rusthuizen, kinderdagverblijven, huisartsen en andere organisaties die met ouderen en kinderen werken, om er alvast op te wijzen dat ze hun warmte-actieplan nog eens moeten bekijken. Zo zijn ze er klaar voor als de waarschuwingsfase ingaat", legt Moonens uit.

Bij het ingaan van de waarschuwingsfase kregen organisaties gisteren een tweede mail van het agentschap om hun hitteplan uit te voeren. "Denk aan het voorzien van koele ruimtes voor ouderen en extra waterstandjes op evenementen", zegt Moonens. "Voor individuele burgers luidt het advies: draag zorg voor anderen, drink voldoende, hou jezelf en je huis koel en vermijd zware inspanning. Let erop dat je kinderen of ouderen in je buurt ook voldoende drinken en afkoeling vinden."

Maandag evalueert de overheid de situatie opnieuw. "Voorlopig lijkt het erop dat het dinsdag gaat afkoelen, door koude lucht die vanuit het zuiden komt", zegt Dehenauw.

Nergens beter dan thuis

Door de combinatie van wind, extreme hitte en droogte is er acuut brandgevaar in de Antwerpse heidegebieden. "Blijf daar weg", zegt Marie-Laure Vanwanseele van het Agentschap Natuur en Bos. "Het is er momenteel levensgevaarlijk. We hopen vurig op een onweersbui, maar tot die tijd zijn de brandtorens op de Kalmthoutse Heide en het Groot Schietveld bemand, en is de brandweer in opperste staat van paraatheid. Zij staan klaar met groot materiaal en extra mankracht voor als er brand uitbreekt", zegt Vanwanseele.

In Limburg geldt in 67 natuurgebieden brandfase oranje. "Ook daar is het gevaarlijk", waarschuwt ze. "Je kunt er nog naartoe, maar hou je dan wel aan de regels. Rook er zeker niet en laat kinderen niet zonder toezicht op het terrein." Code oranje geldt onder meer voor Bosland, het natuurgebied tussen Hechtel-Eksel, Lommel en Overpelt, het Nationaal Park Hoge Kempen en de terrils van Beringen en Heusden-Zolder.

Het Rode Kruis stuurt dit weekend 1.000 vrijwilligers naar 200 verschillende evenementen in heel Vlaanderen, waaronder de Thuisdag in het Oost-Vlaamse Wachtebeke. Burgemeester Rudy Van Cronenburg waarschuwt: "Wie op voorhand geen ticket wist te bemachtigen voor de Thuisdag blijft beter thuis. Een overrompeling kunnen we met dit weer wel missen", zegt hij. Voor de tienduizend Thuis-fans mét ticket zijn er drinkfonteintjes geïnstalleerd. De organisatie plaatste ook extra EHBO-posten, die een voorraad waterzakjes hebben.

Afkoeling met tuinslang

In Brussel trotseren 40.000 lopers zondag de verzengende hitte tijdens de 20 kilometer van Brussel. De deelnemers vertrekken al om 10 uur in zes golven. Onderweg worden ze overspoeld met flesjes water.

"Langs het parcours zijn zes waterpunten en veertien tenten van het Rode Kruis. De brandweer maakt twee grote waterfonteinen en bij aankomst krijgen de lopers nog eens een grote fles water", zegt organisatrice Carine Verstraete. Het Rode Kruis heeft 430 hulpverleners naar de loopwedstrijd gestuurd. "Ze hebben extra baxters met vocht en ijs bij", zegt An Luyten van het Rode Kruis. "We hopen dat mensen ook goed naar hun lichaam luisteren. Drink voldoende en als het niet meer gaat, stop dan met lopen."

Ook kleinere sportevenementen als de Omloop Kluisbergen, de Boonwandelingen in Lembeke en de Bokkenrijdersrun in Wellen hebben extra water ingeslagen. De organisatie van de Bokkenrijdersrun schakelt omwondenen in om de renners met de tuinslang te verkoelen.

De oproep om voldoende te drinken geldt ook voor mensen die een uitje naar de kust of de Ardennen ondernemen. Hoewel het Vlaams Verkeerscentrum en mobiliteitsorganisatie Touring de grootste verkeersproblemen pas tijdens de terugtocht van zondagavond verwachten, neem je beter geen risico.

"Er hoeft maar ergens een verkeersongeval te gebeuren, of je staat al snel een uur in de file. Te veel mensen zijn daar niet op voorzien, terwijl je juist in de auto sneller uitdroogt door de airco", zegt Danny Smagghe van Touring.

"Wij denken dat het vooral zondagavond druk zal zijn op de snelwegen vanaf de kust en de Ardennen richting het binnenland. Plan je vertrek verstandig. Ga 's ochtends al naar huis of keer pas rond acht uur 's avonds terug. Als iedereen tegelijk vertrekt, slibben de wegen uiteraard snel dicht."