Trump roept ambassadeurs terug

Amerikaanse ambassadeurs op essentiële posten - zoals in West-Europa, Canada en China - worden benoemd door de president van de VS. Zo is ook de ambassadeur in België, Denise Bauer, aangeduid door Barack Obama. Die politiek benoemde diplomaten moeten tegen 20 januari, wanneer Trump officieel het roer van Obama overneemt, terugkeren naar de VS.

"Dat zij moeten opkrassen bij een wissel van de macht, is de gewone gang van zaken", vertelt oud-ambassadeur van België Howard Gutman. "En meestal vertrekken zij ook allemaal tegen de inauguratie van de nieuwe president." Bovendien houden de meeste ambassadeurs zich bij presidentsverkiezingen paraat. Gutman herinnert zich dat zijn voorganger, Sam Fox - aangeduid door George Bush - al de dag na de verkiezingen van 2008 op zijn eigen vliegtuig stapte en België verliet. "Hij zag de val van de Republikeinse kandidaat John McCain tegen Barack Obama van ver aankomen en had zijn vertrek goed voorbereid."

Ongezien is dat Trump geen enkele ambassadeur een overgangsperiode gunt, ook niet wie kinderen heeft. Iedereen moet het bad meteen verlaten en dat was in het verleden wel anders. "Zowel Republikeinse als Democratische presidenten stonden toe dat ambassadeurs met kinderen langer in het land bleven - 6 tot 8 maanden - zodat die kinderen het schooljaar konden afmaken", weet Gutman. Dat Trump nu anders beveelt, zorgt voor wat paniek bij diplomaten, schrijft The New York Times. Ook in België zoekt Denise Bauer naarstig naar een oplossing voor haar twee dochters. Volgens de VRT bekijkt ze met de Belgische overheid of haar visum kan worden verlengd.

Politiek-strategisch gevaar

Het plotse vertrek van alle ambassadeurs zorgt er niet voor dat de VS in de belangrijke landen zonder diplomatieke vertegenwoordiging zit. Tot Trump een opvolger aanwijst, neemt de nummer 2 van de ambassade de touwtjes in handen. Hij of zij is een zogenaamde 'carrièrediplomaat' en is niet politiek benoemd. Schuilt daarin een politiek-strategisch gevaar? Enkele diplomaten denken van wel, als belangrijke posten in Berlijn of Londen het enige tijd zonder ambassadeur moeten doen, schrijft The New York Times. Maar professor Amerikaanse politiek Bart Kerremans (KU Leuven) denkt dat de politieke gevolgen beperkt zullen zijn. "Ook de landen zelf zullen er niet veel van merken, als de overgangsperiode niet te lang aansleept. Al heeft de politiek benoemde ambassadeur wel het voordeel dat hij of zij als het nodig is gemakkelijker contact kan leggen met de Amerikaanse president."

Volgens Kerremans typeert deze beslissing de algemene aanpak van president-elect Donald Trump: breken met het verleden. "Trump wil een andere president zijn dan zijn voorgangers en zal op een andere manier aan politiek doen. Die scheidingslijn benadrukt hij voortdurend in zijn toekomstige aanpak van buitenlandse politiek, in zijn plannen om handel te drijven en in zijn communicatie via Twitter."

Maar Howard Gutman vermoedt dat dit gewoon een blunder is van Trump. "Iemand uit Trumps entourage heeft in drie minuten beslist dat alle ambassadeurs van Obama moeten terugkeren, zonder stil te staan bij de praktische gevolgen voor de ambassadeurs met kinderen. Het kan een bewuste beslissing zijn geweest, maar mij lijkt het een blunder. Zeker omdat Trumps echtgenote Melania niet verhuist naar het Witte Huis en in New York blijft met zoontje Barron zodat hij zijn schooljaar op dezelfde school kan afmaken. En dat gunt hij dan Amerikaanse ambassadeurs niet?"