Murakami op kop in de running voor de Nobelprijs
Vanmiddag om 13 uur wordt de winnaar bekend gemaakt van de Nobelprijs Literatuur. Haruki Murakami ligt op kop bij de bookmakers, maar ook de Hongaar Peter Nadas, de Chinees Mo Yan, de Nederlander Cees Nooteboom én Bob Dylan worden getipt. Place your bets.
Voorspellingen doen over wie de Nobelprijs Literatuur zal krijgen, is haast even moeilijk als voorspellen wie er burgemeester van Antwerpen zal worden. Als het volk mocht kiezen, dan zou dit jaar E.L. James (Vijftig tinten grijs) met de hoogste eer gaan lopen. De Zweedse Academie is wispelturig, maar heeft wel een voorkeur voor mannelijke Europese schrijvers. De mogelijkheden.
Wat zeggen de bookmakers?
Als het aan het Britse gokkantoor Ladbrokes ligt dan wint de Japanner Haruki Murakami de Nobelprijs. Hij staat 2 tegen 1 genoteerd. Opvallend is de opmars van Peter Nadas, de belangrijkste Hongaarse schrijver die in 1986 beroemd werd met het monumentale Het boek der herinneringen. De voorbije weken was hij nergens te bespeuren in de ranglijst. Dat roept herinneringen op aan vorig jaar toen de winnaar, de Zweedse dichter Tomas Tranströmer, pas in extremis door de gokkers werd getipt. Een lek uit de jurykamer?
De politieke keuze
Naast Murakami is er nog een andere Aziatische schrijver in de running. De Chinees Mo Yan maakt veel kans, als de jury naast een literaire ook een politieke keuze maakt. China kreeg in het verleden alleen Nobelprijzen voor zijn dissidenten. Nu de hele wereldeconomie aan het Chinese infuus hangt is het misschien tijd om een auteur te bekronen die tot de Chinese mainstream behoort. Mo Yan is een traditionele auteur die in China veel gelezen wordt. Een Zweeds gokkantoor plaatst hem trouwens boven Murakami. Ook de Syrische dichter Adonis en de Zuid-Koreaan Ko Un zitten in hetzelfde schuitje. Hun oeuvre is zeker de moeite, maar de geopolitieke situatie zet hen (en hun land) wat meer in de schijnwerpers.
Het korte verhaal
Opvallend is ook dat twee meesters van het korte verhaal enorm gestegen zijn in de ranglijsten. De Ierse schrijver William Trevor staat in dat hippe, maar door de kritiek niet altijd ernstig genomen genre, hoog aangeschreven. Nadeel is dat hij vooral in de Angelsaksische wereld bekend is. De Canadese schrijfster Alice Munro wordt al jaren getipt als winnares. Haar korte verhalen zijn ook bekender dan die van Trevor. Een bekroning zou zeker niet misplaatst zijn.
En Bob Dylan?
Bob Dylan is ook zo'n eeuwige kanshebber. Hij wordt steevast voorgedragen door de Amerikanen maar naar verluidt zou de Zweedse Academie niet te vinden zijn voor zijn als "parochiaal" omschreven songteksten. Onlangs werden een aantal academische studies over zijn monumentale oeuvre als singer-songwriter in het Zweeds uitgegeven. Afwachten of dat enig verschil maakt.
Een andere Amerikaan?
Naast Bob Dylan zijn er nog een hele reeks andere Amerikaanse topauteurs: Cormac McCarthy, Philip Roth, Don DeLillo, John Fosse, Paul Auster en zelfs - de toch nog jonge - Jonathan Franzen. De laatste Amerikaanse Nobelprijs voor Literatuur dateert van 1993: Toni Morrison.
En wij?
Nog nooit won een Nederlandstalige auteur een Nobelprijs. Correctie: Maurice Maeterlinck sprak wel Nederlands, maar hij schreef in het Frans. De Grote Vier: Hugo Claus, Harry Mulisch, W.F. Hermans en Gerard Reve werden over het hoofd gezien en Louis Paul Boon stierf wellicht een jaartje te vroeg. Er is een waterkans dat iemand 'van ons' dit jaar bekroond wordt. Cees Noote-boom, de meest kosmopolitische van alle Nederlandstalige auteurs, wordt door Ladbrokes op de zevende plaats gezet (12 tegen 1.). Hij houdt daarmee Thomas Pynchon en Ismail Kadare achter zich. Net binnen de top 30 staat ook Leonard Nolens (25 tegen 1) en dat is een goeie score aangezien hij voor het eerst werd voorgedragen door de Vlaamse en Nederlandse academies voor taal en letterkunde.