Hogesnelheidstrein der traagheid

Nieuwe hst-lijn door extra haltes amper twintig minuten sneller dan gewone IC-trein

Over de praktische uitvoering van het ministerieel akkoord over de verbinding, dat dateert van 2005, heeft uittredend minister van Overheidsbedrijven Inge Vervotte (CD&V) in maart een doorbraak bereikt met haar Nederlandse collega Camiel Eurlings (CDA).

Het akkoord voorziet in dagelijks acht hogesnelheidstreinen heen en terug tussen Den Haag, Breda, Antwerpen en Brussel. Een traject van 173 kilometer met zes stopplaatsen. Volgens de huidige planning rijden de eerste treinen vanaf 2013. Een ritje van Den Haag naar Brussel zal al snel 1 uur en 44 minuten duren, waardoor de nieuwe lijn bezwaarlijk als een echte hst-rit kan worden bestempeld. Wie een gewone IC-trein neemt om tussen Den Haag en Brussel te sporen, heeft daar maar iets meer dan twintig minuten méér voor nodig dan de nieuwe hst-lijn. Meer nog, wie de Thalys tot in Rotterdam neemt en dan verder reist met een gewone trein richting Den Haag, zal er minder lang overdoen dan de nieuwe hst, die al te veel tijd verliest in kleinere haltes als Mechelen en Noorderkempen.

De NMBS, vakbond ACOD en reizigersverenigingen als het Vlaamse TreinTramBus en het Nederlandse ROVER stellen zich grote vragen bij het project. “Dit is pure politiek”, vertelt een NMBS’er die zijn naam liever niet gedrukt ziet. “Als je kijkt waar de nieuwe lijn telkens stopt, dan is de link naar de verkiezingen gauw gelegd (doelend op Vervottebastion Mechelen, MD). Maar goed, we zullen het project uitvoeren en niet te veel klagen.” Ook vakbondsman Jos Digneffe van ACOD begrijpt het project Brussel-Amsterdam niet: “Deze trein heeft meer weg van een omnibus dan van een hst.”

“De insinuaties als zou minister Vervotte in volle verkiezingstijd willen pronken met deze doorbraak zijn uit de lucht gegrepen”, vertelt Steffen Van Roosbroeck, woordvoerder van Vervotte. “De feiten zijn duidelijk: het akkoord dateert van 10 maart, lang voor de verkiezingsdatum was vastgelegd. Dat het nieuws nu bekendraakt, heeft te maken met Camiel Eurlings, de Nederlandse collega van Vervotte. Die moest deze week uitleg geven in de Tweede Kamer. Wij konden niet achterblijven. De Nederlandse en Belgische Spoorwegmaatschappijen zitten nu rond de tafel om een aantal ingroeiscenario’s te bespreken voor het project.” Ook de kritiek op de volgens sommige onnodige haltes Mechelen en Noorderkempen waait Van Roosbroeck weg: “Beide zaten ook al in 2005 in het project, bij de oorspronkelijke ondertekening van het akkoord.”

De deal tussen Nederland en België werd indertijd afgesloten door Johan Vande Lanotte (sp.a). “Oorzaak voor de onderhandelingen over een nieuwe hst-lijn was een berekeningsfout van de NMBS, die zich misrekende bij de reistijd van de Thalys van Brussel naar Amsterdam.” De trip duurde uiteindelijk 13 minuten langer dan gepland, tot ontsteltenis van de Nederlanders, die met een nieuw eisenpakket op de proppen kwamen. “Nederland wilde voortaan ook andere steden aandoen, zoals Breda en Den Haag, waarop België Mechelen en Noorderkempen voorstelde ter compensatie. ‘We gaan er toch geen boemeltrein van maken?’, heb ik toen opgeworpen. Helaas, onze Noorderburen kenden dat woord niet”, lacht Vande Lanotte. “Het resultaat is wat het is, een mengeling van Nederlandse en Belgische wensen.”