Eerste doden bij gevechten Oost-Oekraïne
Oekraïne zet zijn leger in tegen de separatistische milities in het oosten. Die krijgen volgens de regering in Kiev en internationale diplomaten steun van Russische elitetroepen. Bij confrontaties gisteren vielen al de eerste doden. De VN-Veiligheidsraad kwam vannacht in spoedberaad samen.
Oekraïense antiterreureenheden bestormden gisteren in de stad Slavjansk, gelegen tussen de grootsteden Donetsk en Charkov, een politiecommissariaat dat zaterdag door zwaarbewapende pro-Russische paramilitairen was bezet. Het kwam tot zware vuurgevechten waarbij aan beide zijden minstens één dode vielen. Interim-president Toertsjinov kondigde gisterenavond aan ook het leger in te zetten tegen alle pro-Russische strijders in het zuiden en oosten van het land, behalve als ze hun wapens tegen deze ochtend neerleggen.
Gewapende pro-Russische paramilitairen bezetten in de voorbije week in hoog tempo overheidsgebouwen. Soldaten met bivakmutsen namen gisteren nog het stadhuis in van Marioupol, op 30 kilometer van de Russische grens aan de zee van Azov. Zaterdag bezetten ze overheidsgebouwen in Krasnyi Liman en Kramatorsk.
Op verschillende invalswegen in het oosten werden door paramilitairen ook wegblokkades opgeworpen. Ze bezetten ook nog gebouwen in de grootsteden Donetsk en Loegansk. In de stad Charkov kwam het tot rellen toen pro-Russische jongeren met honkbalknuppels pro-Oekraïense betogers aanvielen. Daarbij vielen tientallen gewonden. Ook in Zaporizhya botsten twee betogingen.
Volgens de VS doet de situatie in Oost-Oekraïne nu denken aan die op de Krim, voordat het schiereiland in maart door Rusland werd geannexeerd. Volgens de VS-ambassadeur in Kiev, Geoffrey Pyatt, zijn de aanvallers in Slavjansk "uitgerust met Russische wapens en dragen ze dezelfde uniformen als de Russische strijdkrachten die de Krim zijn binnengevallen". Onder de gewapende 'pro-Russische activisten' bevinden zich volgens NAVO-analisten ook Russische elitesoldaten.
De Oekraïense journalist Dmitri Timtsjoek schreef gisteren dat er "zo'n zeshonderd pro-Russische strijders in Slavjansk zijn", onder wie een honderdtal Russische inlichtingenagenten, maar ook huurlingen uit een misdaadsyndicaat.
Het Kremlin ontkent stoïcijns elke betrokkenheid. "We eisen dat de Maidanbeweging, die de legitieme president van Oekraïne heeft afgezet, onmiddellijk ophoudt met de oorlog tegen de eigen bevolking"", citeert het Russische nieuwsagentschap Itar-Tass uit een mededeling van Buitenlandse Zaken.
Spoedzitting
Op vraag van Rusland kwam de VN-Veiligheidsraad vannacht om 2 uur Belgische tijd in spoedzitting bijeen in New York. Het VN-orgaan kwam al verschillende malen samen over het conflict, maar zonder echte resultaten. Hoe dan ook verkleinen de gewapende confrontaties de hoop dat het internationaal diplomatiek overleg iets uithaalt.
Komende donderdag staan er normaal in Genève gesprekken gepland tussen Rusland, Oekraïne, de VS en de EU. Of die vergadering daadwerkelijk zal plaatsvinden, is zeer de vraag.
In een telefoongesprek met zijn Amerikaanse collega John Kerry zei de Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergei Lavrov dat "elk gebruik van geweld tegen Russischtaligen het potentieel voor samenwerking tussen Moskou en westerse landen ondermijnt".
Van zijn kant waarschuwde Kerry ook Rusland voor nieuwe strafmaatregelen als ze de conflictsituatie niet ontzenuwen. De VS sturen ook vicepresident Joe Biden naar Kiev, hetzij pas op 22 april. De EU-ministers van Buitenlandse Zaken beraden zich vandaag in Luxemburg over hun antwoord op de crisis, waaronder mogelijk zwaardere sancties.