Jacht op het Lek in het Witte Huis
In de nasleep van de vernietigende reeks e-mails, waarin de Trumps om zich heen slaan en zelfs vicepresident Mike Pence afstand neemt van de zoon van 'zijn' president, blijkt nogmaals dat het Witte Huis zo lek is als een zeef. En de opties lijken talloos.
Met hulp van bronnen in het Witte Huis wist The New York Times gisteren de hand te leggen op een vernietigende reeks e-mailswaarin Donald Trump Jr., de zoon van de Amerikaanse president, gretig ingaat op een aanbod hem informatie van de Russische regering te geven die schadelijk zou zijn voor Hillary Clinton.
Na de onthulling zag Trump Jr. zich gedwongen de hele e-mailwisseling vrij te geven. De vraag is: hoe kwamen de mails bij de krant terecht? Wie zit er, nota bene in het hoofdkwartier van de president, achter die lekken naar de pers of, zoals Trump het zou noemen: de 'fake media'?
"Het kunnen allerlei mensen zijn; het Witte Huis staat onder enorme druk", zegt hoogleraar Frederic Lemieux, specialist op het gebied van de veiligheidsdiensten aan de Georgetown University in Washington. "Het Witte Huis zit heel krap op vlak van personeel. Er zijn allerlei vacatures die nog moeten worden ingevuld. Daardoor hebben veel medewerkers meerdere petten op, met als gevolg dat het heel moeilijk is de informatie in afgescheiden hokjes te houden. Ze zien informatie die niet voor hun ogen bestemd is."
Van de medewerkers die het Witte Huis onder president Obama bevolkten, zijn er niet veel meer over, maar ook al is het gros van het personeel door Trumps vertrouwelingen aangenomen, niet iedereen is volgens Lemieux even loyaal. "Sommige medewerkers zijn vooral loyaal aan het instituut, niet noodzakelijk aan president Trump zelf. Zij zijn niet heel erg gemotiveerd om Trump in bescherming te nemen."
Ongeziene hoeveelheid lekken
Aanvankelijk zaten de lekken vooral bij de FBI en de inlichtingendiensten die Trump tegen zich in het harnas had gejaagd met zijn neerbuigende opmerkingen over hun 'nep-rapporten' over de Russische inmenging in de Amerikaanse verkiezingen. De laatste tijd is het Witte Huis steeds vaker de bron van de onthullingen.
"Er heerst een sfeer van wantrouwen", zegt Lemieux. "Veel medewerkers zijn bezig advocaten in te huren, omdat ze de bui al zien hangen: zo meteen worden zij ook aan de tand gevoeld door speciaal aanklager Robert Mueller. Dan ontstaat een klimaat waarin mensen zichzelf proberen te beschermen en misschien beginnen te lekken naar de pers."
Daardoor wordt het volgens Lemieux ook steeds moeilijker personeel aan te trekken voor de openstaande posities. "Veel mensen zijn bang dat zij worden meegesleept door alles wat er gebeurt en in de netten van Mueller terecht zullen komen." De hoeveelheid lekken waarmee Trump te kampen heeft, is volgens Lemieux niet te vergelijken met voorgaande presidenten. "Zelfs onder president Bush Jr. was het veel minder, hoewel zijn beleid heel omstreden was."
Trump en zijn vertrouwelingen klagen dat de lekken het werk zijn van wat zij de 'Deep State' noemen, de traditionele machtsstructuren van de elite die zich verzetten tegen de pogingen van Trump "het corrupte moeras van Washington" droog te leggen. Maar volgens Lemieux zijn er ook in het Witte Huis mensen die verontrust zijn over de manier waarop Trump op alle bedreigingen reageert. Vooral de botte manier waarop hij FBI-chef James Comey aan de kant zette, heeft veel onrust veroorzaakt. "Als de normale kanalen om je ongenoegen te uiten, zijn geblokkeerd, neemt het gevaar toe dat iemand naar de pers stapt."
De voortdurende lekken zijn volgens Lemieux mede het gevolg van de machtsstrijd in het Witte Huis tussen verschillende clans, zoals de uiterst rechtse vleugel onder leiding van Steve Bannon, de Trump-familieclan en de meer traditionele groep rondom nationale veiligheidsadviseur Herbert Raymond McMaster. "Die gebruiken de pers om elkaars positie te ondermijnen."
Transparantie bejubelen
Trumps medewerkers doen hun uiterste best de lekken te dichten. Af en toe worden de mobiele telefoons van medewerkers gecontroleerd om te zien of ze met de pers hebben gepraat of apps hebben waarmee je boodschappen kunt wissen. Trump is inmiddels zo achterdochtig dat alleen minister van Buitenlandse Zaken Rex Tillerson bij zijn onderhoud met Russisch president Poetin mocht zijn.
Trump kiest ook de aanval. Als een verhaal op anonieme bronnen is gebaseerd, kun je er vergif op innemen dat het 'fake' is, verzekerde hij in een tweet. Dat bleek nu toch niet het geval: uit vrees te worden beschuldigd van het belemmeren van de rechtsgang gaf Trump Jr. zijn e-mails vrij. Waarop vader Trump wat later de "transparantie van zijn zoon" bejubelde.
Vicepresident Mike Pence nam intussen afstand van Trump Jr.. Pence interesseert zich niet in verhalen omtrent de campagne. "In het bijzonder niet op zaken uit het tijdperk voor hij zich bij het team voegde", klonk het in een verklaring. Dit wordt als een duidelijke poging beschouwd, zich ver te houden van de Rusland-affaire rond Trump.