Merkel verwijdert ‘nazi-schilderijen’ uit haar werkkamer

In zijn memoires overdreef Nolde die inperking van zijn vrijheid nogal. Hij beweerde dat het hem verboden was om überhaupt te schilderen. Dat zogenaamde verbod molk hij tegen het einde van de Tweede Wereldoorlog uit met een serie die hij de ‘Ongeschilderde Schilderijen’ noemde.

Die mythe leidde de aandacht af van zijn nazisympathieën. Aan de gevel van zijn huis vlakbij de Deens grens wapperde in 1933 een hakenkruisvlag, schrijft The New York Times. Hij was lid van de nazipartij en vond het een goed idee om joden het land uit te gooien. In 2013 kwam door archiefonderzoek aan het licht dat Nolde zijn collega-kunstschilder Max Pechstein onterecht als jood heeft gerapporteerd bij het ministerie van Propaganda.

De nazisympathieën van Nolde waren echter al veel langer bekend, zegt kunsthistoricus Henk van Os. “Daar wist ik als schooljongen al van”. Of Merkel er ook vanop de hoogte was? Haar besluit om afstand te doen van de werken volgde vlak nadat kunsthistoricus Felix Krämer in de Duitse media de vraag opwierp of “werk van een toegewijde nazi wel gepast is” aan de muur van de Bondskanselarij. 

Van Os vindt Merkels besluit niet onverstandig. “Ik kan me voorstellen dat dit voor haar gevoelig ligt. Maar dat neemt niet weg dat Nolde een heel groot kunstenaar was. Dat is de tragiek. Ook heel slechte mensen kunnen heel mooie kunst maken.”