Verovert CD&V Limburg via fusies?

Smelten ook Bilzen en Hoeselt binnenkort samen? Die vraag beroert al een tijd de lokale gemoederen. Vanmiddag houdt CD&V Bilzen een persconferentie om haar standpunt over een mogelijke fusie mee te delen. Voormalig burgemeester Johan Sauwens wil niet zeggen wat dat standpunt is, maar noemt het "de logica zelve" dat er over een fusie gepraat wordt. Het lijdt dan ook weinig twijfel dat de lokale CD&V-afdelingen vandaag hun steun uitspreken voor een fusie.

Of die er ook komt, is een andere vraag, aangezien de christendemocraten in beide gemeenten in de oppositie zitten. Bilzens burgemeester Frieda Brepoels (N-VA) staat open voor gesprekken, maar wijst erop dat de burgemeester van Hoeselt, Werner Raskin (Open Vld), "absoluut niet wil praten".

Wat het eindresultaat ook wordt: het is een opvallende vaststelling dat alweer CD&V het voortouw neemt voor een fusie. Dat gebeurde eerder ook in Meeuwen-Gruitrode en Opglabbeek, Zingem en Kruishoutem. Die gemeenten, allen geleid door een CD&V-burgemeester, gaven intussen al groen licht voor een fusie.

Ook Hamont-Achel, Overpelt en Neerpelt (opnieuw telkens met een CD&V'er aan het hoofd) bekijken de mogelijkheid van een fusie. En de CD&V-burgemeester van Peer nodigde zijn collega's van Hechtel-Eksel en Bocholt uit om de piste te onderzoeken. Daar komen dus mogelijk Bilzen en Hoeselt bij.

Wat ook opvalt, is dat het - op Zingem en Kruishoutem na - telkens om Limburgse gemeenten gaat. Peter Vanvelthoven (sp.a), de burgemeester van Lommel, ziet er een poging van CD&V in om haar macht in de provincie te consolideren.

CD&V heeft vooral partijpolitieke belangen voor ogen, en kijkt niet naar "het DNA van de gemeenten", klinkt het in Het Belang van Limburg. Vanvelthoven pleit er daarom voor om de fusies even on hold te zetten. "We moeten geen overhaaste beslissingen nemen, we hebben een grondige studie nodig."

'Geen strategie'

CD&V-voorzitter Wouter Beke, zelf burgemeester in Leopoldsburg, ontkent dat er een grote strategie achter de fusieplannen zit. "Ik heb geen geheime kaart van Limburg die toont hoe de provincie er volgens mij moet uitzien. U mag alle CD&V-burgemeesters opbellen. Niemand van hen zal zeggen dat ik hen een fusie heb opgelegd."

Dat CD&V via fusies haar lokale macht na de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 wil veiligstellen, is nochtans aannemelijk, zegt professor lokale politiek Johan Ackaert (UHasselt). "Politieke berekening zit in de logica van het systeem. Bij vrijwillige fusies staat het in de sterren geschreven dat je gaat aankloppen bij een politieke vriend."

Dat wordt bevestigd door een Limburgse N-VA-mandataris. "Elke partij gaat tellen: als je onze fracties in gemeenten A en B samenvoegt, hoe liggen de verhoudingen dan?" Dat CD&V, op lokaal niveau nog steeds de grootste partij, het voortouw neemt bij de fusies, is dan ook niet onlogisch.

"Het is inherent aan politici dat ze denken aan wat hun positie na de verkiezingen zal zijn", zegt Ackaert. "Mijn advies is: wees daar voorzichtig mee. Je kunt onmogelijk voorspellen hoe de situatie over zes of twaalf jaar zal zijn. Een derde van de kiezers wisselt van partij bij gemeenteraadsverkiezingen."

Vraag is waarom CD&V vooral in Limburg op fusies lijkt te mikken. Ten eerste staan de christendemocraten daar nog sterker dan in de rest van Vlaanderen: de helft van de Limburgse gemeenten heeft een CD&V'er aan het hoofd. Bovendien is er in Limburg ook een zeer duidelijk aanwijsbare nood aan schaalvergroting, benadrukt Ackaert. "De Limburgse gemeenten hebben gemiddeld het minste inwoners."