WHO twijfelt aan ‘gezond dieet voor mens en planeet’

© getty

Een radicaal plantaardig dieet dat de komende decennia miljarden mensen op een gezonde manier moet voeden zonder de planeet te schaden, is volgens de WHO ‘gevaarlijk voor de gezondheid’.

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft zich teruggetrokken uit een evenement in het Zwitserse Genève dat wereldwijd een nieuw, radicaal dieet promoot voor de hele wereld met minder vlees en hoofdzakelijk plantaardige voeding; zo schrijft het British Medical Journal (BMJ).

Het ‘planetaire gezondheidsdieet’, dat werd voorgesteld door de EAT-Lancet Commission on Healthy Diets, is een antwoord op hoe we in de komende decennia miljarden mensen – tegen 2050 zal de wereldbevolking 10 miljard tellen – op een gezonde manier moeten voeden zonder de planeet te schaden.

Het nieuwe eetpatroon laat nog steeds vlees en melk toe, maar vereist een gigantische wijziging in vergelijking met wat we nu op ons bord scheppen. Vooral in het Westen, dat met een stijgend aantal chronisch zieken door slechte eetgewoontes kampt, moet de consumptie van vlees drastisch naar beneden, wat helemaal niet evident is voor heel wat vleeseters. Voordeel is wel dat het nieuwe dieet tegen 2050 zo’n 11 miljoen vroegtijdige sterfgevallen kan voorkomen door obesitas, hartziekten en diabetes type 2 te reduceren. Een taks op rood vlees is volgens de onderzoekers een van de vele mogelijke opties om mensen een ander eetpatroon aan te leren, maar ook subsidies en zelfs boetes.

Tegelijkertijd zou het dieet de gezondheid van de planeet ten goede komen. De huidige industriële landbouw heeft immers een verwoestende impact op het milieu en miljarden koeien stoten het klimaatopwarmende methaan uit. Als we minder dierlijke producten eten, hebben we minder landbouwgrond nodig.

Waaruit bestaat het ‘planetaire gezondheidsdieet’

Het planetaire gezondheidsdieet van gemiddeld 2500 kilocalorieën bestaat per dag onder meer uit 50 gram noten, 75 gram peulvruchten, 250 gram melkproducten (het equivalent van 1 glas melk), en 200 gram fruit en 300 gram groenten. Groenten, bij voorkeur vers, lokaal en seizoensgebonden, zouden altijd de helft van een maaltijd moeten uitmaken. Volkoren graanproducten nemen een derde van de maaltijd in.

Wat rood vlees betreft is één keer per week een hamburger of één keer per maand een groot biefstuk de richtlijn.

Wat rood vlees betreft is één keer per week een hamburger of één keer per maand een groot biefstuk de richtlijn. Voor Europeanen betekent dat een daling van de consumptie van rood vlees met maar liefst 77 procent. Deze beperkte hoeveelheid, die nu al door een groot deel van de wereldbevolking wordt geconsumeerd, komt heel erg overeen met traditionele voedingspatronen zoals het mediterrane of het Okinawa-dieet.

Je kan nog steeds enkele porties vis en kip per week eten en zo’n twee eieren per week maar de rest van de proteïnen zou van planten moeten komen. Er is in het dieet ook nog plaats voor 30 gram toegevoegde suiker en zo’n 50 gram oliën zoals olijfolie per dag.

Om de bevolking te sensibiliseren voor het project lanceerde de EAT-Lancet Commission een campagne. De WHO stond aanvankelijk achter het initiatief, maar heeft zich teruggetrokken uit het evenement dat gepland stond voor 28 maart. Het is niet duidelijk waarom de VN-organisatie dat deed, maar mogelijk heeft de visie van de Italiaanse VN-ambassadeur een rol gespeeld.

Om de bevolking te sensibiliseren voor het project lanceerde de EAT-Lancet Commission een campagne. De WHO stond aanvankelijk achter het initiatief, maar heeft zich teruggetrokken uit het evenement dat gepland stond voor 28 maart. Het is niet duidelijk waarom de VN-organisatie dat deed, maar mogelijk heeft de visie van de Italiaanse VN-ambassadeur een rol gespeeld.

Gian Lorenzo Cornado zou zich in een brief die het BMJ kon inkijken, vragen gesteld hebben bij de mogelijke gezondheidsrisico’s van het dieet en de impact op de levensstijl van bevolkingsgroepen. Een wereldwijde voedseltransitie naar plantaardige voeding zou tot verlies van miljoenen jobs in de dierlijke en ‘ongezonde’ voedingsindustrie kunnen leiden en traditionele eetgewoonten over de hele wereld, die deel uitmaken van een cultureel erfgoed, voorgoed vernietigen. ‘Dit leidt tot de volledige afschaffing van de vrijheid van keuze voor de consument.’

Bovendien zou volgens de Italiaan het plantaardige dieet een gevaar voor de gezondheid inhouden door tekorten aan voedingsstoffen, zelfs al is het bewezen dat te veel rood vlees schadelijk is.

Controversieel

Het plantaardig initiatief is al van bij het begin vrij controversieel. Critici menen dat de overheid zich niet via allerlei taksen moet mengen met de eetgewoontes van de bevolking. Ook de wetenschappelijke basis voor zo’n wereldwijd standaard dieet zou enigszins wankel zijn. Maar de auteurs van het dieetplan, dat in januari werd gepubliceerd in het prestigieuze vakblad The Lancet, menen dat er in hun voorstel nergens wordt gesproken van een centraal aangestuurd dieet.

Eerder in Knack formuleerde ook voedingsbiotechnoloog en voorzitter van de vzw Belgian Association for Meat Science and Technology, Frédéric Leroy, bedenkingen bij het deels plantaardige dieet.

‘Het aanmoedigen van minder rood vlees en zuivel is potentieel gevaarlijk voor de gezondheid van de mens’, zegt hij. ‘Het antivleesdiscours begint een bedreiging te vormen voor ons maatschappelijk welzijn. Bepaalde bevolkingsgroepen kunnen er overdreven sterk in meegaan, waardoor nutritionele problemen ontstaan. Denk aan jonge, zwangere vrouwen die veganistisch worden en mogelijk heel hun zwangerschap compromitteren. Denk aan kinderen die op veganistische diëten worden gezet. Denk aan bejaarden, die sowieso vaak al minder vlees eten en behoefte hebben aan proteïnen om spierverval tegen te gaan.’

Volgens Leroy is vlees een hoogwaardig voedingsmiddel dat veel nutriënten op een heel geconcentreerde manier in je dieet binnen brengt. ‘Neem je het weg, dan zijn daar wel oplossingen voor, maar dan moet dat op een weldoordachte manier gebeuren’, aldus de voedingsbiotechnoloog.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content