Ministers vechten op een schuldenberg
De doodsstrijd van de Gemeentelijke Holding is ontaard in een bitter gevecht tussen de federale regering en de gewestregeringen. Vechtfederalisme op zijn scherpst, dat over de taalgrenzen heen dwars door partijen loopt, en dat een paar ministers aangrijpen om rekeningen te vereffenen.
PEETERS VS. LETERME
"Bevoegd zijn voor iets betekent ook in moeilijke omstandigheden je verantwoordelijkheid nemen", merkte premier Leterme (CD&V) vrijdagavond fijntjes op. Je hoeft geen goeie verstaander te zijn om door te hebben dat de sneer gericht was aan Vlaams minister-president Peeters (CD&V). Die zat. Peeters moet echter niet onderdoen. "De problemen bij de Holding zijn ontstaan nadat er in 2008 op vraag van de federale overheid 500 miljoen is geleend om Dexia te redden." Wie was nu ook alweer de grote redder van de banken? Juist, premier Leterme.
De eerste minister en de Vlaamse minister-president staan in het dossier van de Holding lijnrecht tegenover elkaar. Er hangt hen allebei een ratingverlaging boven het hoofd, ze proberen een zo groot mogelijk deel van de factuur naar mekaar door te schuiven. Peeters heeft met zijn Vlaamse regering twee jaar bespaard om als eerste regering in ons land - hij hamert er voortdurend op - de begroting in evenwicht te brengen. Die inspanning wil hij zo min mogelijk hypothekeren. Maar de federale regering heeft met de nationalisering van Dexia al gigantische financiële risico's genomen, Leterme wil de schatkist niet nog meer bezwaren. Zeker niet nu hij aan zijn laatste kunstje bezig is.
Leterme en Peeters, de man die Leterme zelf naar de politiek haalde, zijn allang niet meer de beste vrienden. De machtsstrijd binnen CD&V, uitgedraaid in het voordeel van de Vlaamse nummer één, laat sporen na. "Het persoonlijk antagonisme wordt overdreven, maar de rollen zijn wel radicaal omgekeerd", legt een CD&V-kopstuk uit. "Vroeger was het duidelijk: de Vlaamse minister-president luistert braaf naar de premier. Dat was zo met Luc Van den Brande en Jean-Luc Dehaene, dat was bij de liberalen ook zo met Bart Somers en Guy Verhofstadt. Peeters schikt zich niet in die rol. De hiërarchie is weg en dan zijn botsingen onvermijdelijk. Ook als daar twee andere figuren hadden gezeten, waren ze waarschijnlijk geen vrienden."
REYNDERS VS. PS
De liberalen zijn volgens regeringsbronnen de felste tegenstanders van een fiftyfiftyregeling die de federale overheid en de gewesten in gelijke mate laat opdraaien voor de verliezen van de Gemeentelijke Holding. Minister van Financiën Didier Reynders (MR) op kop. Dat heeft volgens de PS alles te maken met de positie van zijn partij: de MR zit wel in de federale regering, maar niet in de Waalse en de Brusselse. Hoe meer de PS'ers Rudy Demotte (Wallonië) en Charles Picqué (Brussel) moeten ophoesten, hoe beter het de MR uitkomt. De Franstalige liberalen bloeden niet mee.
Onzin, counteren ze bij de MR. De gewesten hebben een vijand nodig, en dan komen de liberalen en Reynders automatisch in beeld. "Alle beslissingen van de federale regering zijn loyaal mee goedgekeurd door de ministers van de PS", klinkt het bij een medestander van Reynders.
DI RUPO VS. DEMOTTE & PICQUE
Formateur Elio Di Rupo staat als toekomstig premier voor een enorme besparing. Tien miljard vinden, alleen al in 2012, begin er maar aan. De nationalisering van Dexia vormt een bijzonder extra risico, economen waarschuwen er al voor dat België de nieuwe schuldslaaf van Europa wordt. Hoe meer verlies van de Holding de regering Di Rupo I moet dragen, hoe groter het risico en hoe groter de uit te voeren besparing.
De formateur heeft er dus baat bij om de deelstaten de grootste inspanning te laten dragen. Probleem: in die deelstaten zijn het zijn eigen partijgenoten Demotte en Picqué die de plak zwaaien.