Een royaler pensioen voor een prikje
Voor een zacht prijsje nu, een hoger pensioen later verzekeren. Pensioenminister Daniel Bacquelaine (MR) maakt het tijdelijk voor iedereen mogelijk. Maar hoe speelt hij dat in godsnaam klaar? Roel Wauters
Hoezo, studiejaren afkopen?
Vanaf 2020 kan iedereen zijn studiejaren tegen betaling laten meetellen voor de pensioenberekening. Per gestudeerd jaar betaal je eenmalig 1.500 euro, waardoor je op je oude dag 250 euro per jaar meer van de staat krijgt. Let wel, dat geldt enkel voor tijdens de eerste tien jaar van de carrière. Daarna stijgen de prijzen exponentieel. Een jurist van 35 betaalt volgens berekeningen van Bacquelaine 17.000 euro voor zijn vijf jaar rechten, een vijftiger komt als snel aan 50.000 euro. Erg veel, maar tussen maart 2017 en maart 2020 zijn er zaken te doen. Tijdens die overgangsfase betaalt iedereen 1.500 euro per studiejaar, ongeacht loopbaan, leeftijd of beroepscategorie. De eerste twee jaar krijg je bovendien een korting van 10 procent.
Alleen maar winnaars, dus?
Toch niet. De ambtenaren zijn de grote verliezers van deze hervorming. Tot voor kort kregen ze automatisch hun studiejaren bijgeteld in hun pensioenberekening. Zij zullen daar voortaan voor moeten betalen. Let wel, de rechten die ze intussen hadden opgebouwd blijven behouden. Wie net voor zijn pensioen staat, blijft dus gevrijwaard.
De werknemers uit de privé dan? Die konden nu al tegen betaling hun studiejaren laten meetellen, ook alleen tijdens de eerste tien jaar van hun carrière. Heel gelijkaardig dus aan het systeem dat geldt vanaf 2020. Slechts 0,4 procent van de werknemers maakte hier gebruik van. Logisch, bijna niemand weet dat het kon.
Bovendien, welke twintiger zal snel enkele duizenden euro's leggen om later een beter pensioen te hebben? Als hij op het punt staat een auto of een huis te kopen, zal hij wel weten waar zijn centen te spenderen. Het is pas tijdens de overgangsperiode dat het pas erg interessant wordt.
Voor wie is deze overgangsregeling het meest voordelig?
Vooral 50-plussers die in de privé hebben gewerkt. Zij kunnen via de afkoopsom hun pensioen op de valreep nog een mooie boost geven. Zij hebben er vaak ook de middelen voor. Ze hebben een mooi loon, een afbetaalde woning en kinderen die het huis uit zijn. Zij kunnen een spaarcentje investeren, voor een zeker rendement vanaf hun pensionering.
Volgens Bacquelaines berekeningen heb je na drie jaar pensioen je oorspronkelijke investering er al uit. Maar ook voor wie nu in de dertig of veertig is, kan nu een zaakje doen. Alleen zitten zij met een onzekere factor. Gaan ze nog hun pensioen halen en hoe gaat het systeem er tegen dan uitzien?
Groot nadeel van dit systeem is dat het alleen is weggelegd voor vermogenden. Je moet het geld ook kunnen leggen om later te kunnen genieten van het rendement, wat voor niet iedereen evident is. Het past binnen de verdere individualisering van het pensioen, de lijn die Bacquelaine als liberaal eerder heeft uitgezet.
Kun je ook écht vroeger met pensioen?
Ja en neen. Wanneer je je studiejaren afkoopt, verandert er niets aan de leeftijdsvoorwaarden om op (vervroegd) pensioen te gaan. Momenteel kan je op je 62ste met vervroegd pensioen. Dat blijft dus de grens.
Maar: momenteel mensen beslissen heel wat mensen om na hun 62ste door te werken en zo een mooiere uitkering over te houden. Als ze nu via een andere weg hun pensioen kunnen opkrikken, dan zullen heel wat onder hen niet twijfelen.
Wie gaat dit betalen?
Het lijdt geen twijfel: op lange termijn zal dit de staat op kosten jagen omdat er hogere pensioenen moeten worden uitgekeerd. De pensioenminister rekent nochtans voor volgend jaar op extra inkomsten van 42 miljoen euro van alle mensen die hun studiejaren al afkopen. In Wetstraat-termen heet dit een 'debudgettering': je maakt op korte termijn winst door je uitgaven op lange termijn op te drijven.