Direct naar artikelinhoud

'Catastrofe dreigt voor Oekraïne'

Rusland heeft gewaarschuwd dat Oekraïne een 'catastrofe' boven het hoofd hangt, als het bestand met de pro-Russische rebellen mislukt. Moskou legt de schuld voor de schendingen van het staakt-het-vuren bij Kiev, maar de westerse landen wijzen naar Rusland.

Volgens het Westen hebben de Russen de afgelopen week grote hoeveelheden wapens en troepen naar de pro-Russische rebellen in Oekraïne gestuurd. "We hebben konvooien met Russisch materieel Oekraïne zien binnenrijden, Russische tanks, Russische artillerie, Russisch luchtdoelgeschut en Russische gevechtseenheden", zei NAVO-opperbevelhebber generaal Philip Breedlove. Volgens Breedlove komen de bevindingen van de NAVO overeen met wat waarnemers van de OVSE (Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa) hebben gemeld.

De OVSE zegt zeker drie grote militaire konvooien van in totaal 126 voertuigen te hebben waargenomen bij Donetsk, een van de rebellenbolwerken. Waarnemers van de organisatie bij twee grensposten zeggen dat er ook steeds meer mannen in gevechtskleding uit Rusland de Oekraïense grens oversteken. Bovendien hebben ze vrachtwagens gezien met het opschrift 'Groez-200' oftewel 'Lading 200', het Russische codewoord voor gesneuvelde soldaten.

De OVSE klaagt dat zij maar toezicht kan houden op een klein stukje van de grens. Een groot deel is in handen van de rebellen, hoewel zij de grens volgens de bestandsafspraken hadden moeten overdragen aan de Oekraïense grenswacht. Rusland spreekt alle aantijgingen over wapentransporten tegen.

Volgens Oekraïense bronnen zouden de afgelopen dagen tientallen transporttoestellen met militair materieel zijn geland op een vliegveld bij de Russische stad Taganrog. Kiev vreest dat Russische troepen en rebellen erop uit zijn de zuidelijke havenstad Marioepol in handen te krijgen en mogelijk zelfs een corridor te veroveren naar het schiereiland Krim, dat dit voorjaar door Rusland werd geannexeerd. Op die manier zou het makkelijker worden het schiereiland te bevoorraden.

Hoewel formeel nog steeds een bestand van kracht is, proberen de rebellen ook het vliegveld van Donetsk, een elektriciteitscentrale ten noorden van Loehansk en een knooppunt bij Debaltseve te veroveren op het Oekraïense leger. Ze maken er ook geen geheim van dat ze Slavjansk en andere steden die ze deze zomer kwijtraakten, willen heroveren.

Spanning met Australië

Verwacht wordt dat de Russische president Poetin op de bijeenkomst van de G20, die dit weekeinde in Australië begint, zwaar onder vuur zal komen te liggen wegens de Russische militaire steun voor de rebellen in Oekraïne. Nog voor de top is begonnen, wordt de sfeer bedorven doordat Rusland zijn spierballen laat rollen. Aan de vooravond van de top in Brisbane heeft Moskou vier oorlogsbodems naar Australië gestuurd.

Volgens het Australische ministerie van Defensie gaat het om een kruiser die kernwapens aan boord kan hebben, een torpedojager, een sleper en een tankschip. De schepen worden door de Australische marine geschaduwd. Volgens het ministerie heeft Rusland in 2009 ook een oorlogsschip naar Singapore gestuurd, toen Poetin daar was voor een top met de Aziatische landen.

Het Russische machtsvertoon wordt in Australië in verband gebracht met het conflict over de ramp met vlucht MH17, die boven Oost-Oekraïne werd neergehaald. De Australische premier Tony Abbott heeft herhaaldelijk laten weten dat hij Rusland ervan verdenkt dat het de raket heeft geleverd waarmee het toestel waarschijnlijk werd neergehaald. Aan boord zaten ook 38 mensen uit Australië.

Abbott eiste eerder deze week op de Apec-top in Peking dat Poetin zijn verontschuldigingen zou aanbieden voor het neerhalen van het toestel, en compensatie betaalt aan de nabestaanden. Eerder had hij beloofd dat hij Poetin 'flink zou aanpakken' op de G20-bijeenkomst in Brisbane.