Blinde dissident blijft toch in China
Activist Chen Guancheng blijft in China. Chen, die gisteren vertrok uit de VS-ambassade in Peking, heeft van de overheid de garantie gekregen dat hij een normaal leven kan leiden. Maar een andere activist zegt dat Chen de ambassade verliet omdat zijn vrouw werd bedreigd.
Tot gisteren zat Washington erg verveeld met Chen, een internationaal bekende dissident die vorige week ontsnapte aan zijn huisarrest en bescherming zocht in de Amerikaanse ambassade. Zijn ontsnapping kwam immers vlak voor de VS-minister van Buitenlandse Zaken Hillary Clinton in Peking arriveerde. Chens vlucht dreigde de jaarlijkse strategische besprekingen tussen Washington en Peking danig te verstoren. Daarom werden achter de schermen onmiddellijk onderhandelingen aangeknoopt over een oplossing voor de heikele situatie.
Gisteren kwam dan het nieuws dat de man de Amerikaanse ambassade had verlaten en naar het Chaoyangziekenhuis was vervoerd voor een medische check-up voor verwondingen die hij had opgelopen tijdens zijn vlucht. Later werd hij herenigd met zijn vrouw en twee kinderen. Het Chinese persagentschap Xinhua berichtte dat Chen de ambassade uit vrije wil had verlaten. De mensenrechtenactivist wil ook geen asiel aanvragen en gewoon in China blijven leven. Met de garantie dat hij een normaal leven kan leiden met zijn gezin en dat hij aan een universiteit kan studeren.
Wat er tijdens zijn verblijf in de Amerikaanse ambassade precies gebeurd is, is niet helemaal duidelijk. Een anonieme bron uit Amerikaanse diplomatieke kringen verklaarde aan de zender BBC dat Chen Guancheng op 26 april de hulp van de VS-ambassade had ingeroepen en gezegd dat hij medische zorg nodig had. "Van in het begin had hij duidelijk gemaakt dat hij in China wilde blijven", aldus de bron. "China gaf de garantie dat Chen op humane manier zou worden behandeld in zijn land, dat hij herenigd zou worden met zijn gezin en dat ze voortaan kunnen samenleven."
Maar een goede vriendin van Chen verklaarde gisteren dat de man enkel had toegegeven om in China te blijven omdat de autoriteiten zijn familie hadden bedreigd. "Hij zei mij dat niemand zijn vrouw en zijn kinderen kon beschermen", vertelde Zeng Jinyan, zelf een activiste en de vrouw van de bekende criticus Hu Jia, aan AP. Zeng zei dat Chen de ambassade enkel had verlaten omdat zijn vrouw en kinderen anders zouden worden teruggestuurd naar de provincie Shandong, waar niet alleen de autoriteiten hen pesten maar waar ze ook in elkaar geslagen dreigen te worden door knokploegen.
Huisarrest
Chen, die al sinds zijn kinderjaren blind is, is een van China's bekendste dissidenten. Hij werd in 2010 onder huisarrest geplaatst nadat hij vier jaar in de gevangenis had doorgebracht, officieel voor het verstoren van het verkeer en het vernielen van openbare eigendom. Officieus omdat hij een luis in de pels was van de Chinese communistische partij. De mensenrechtenactivist had immers onthuld hoe lokale autoriteiten in Linyi, in de provincie Shandong, duizenden vrouwen hadden gedwongen tot abortus of sterilisatie als onderdeel van het eenkindbeleid in China.
Chen kreeg na zijn vertrek uit de ambassade telefoon van Hillary Clinton, zo liet zijn advocaat weten. Chen dankte de minister in het Chinees voor haar interventie in zijn zaak en zou ook, in gebrekkig Engels, gezegd hebben: "I want to kiss you." Clinton zei achteraf dat de VS de zaak Chen nauwgezet zouden blijven volgen om te zien of Peking zijn beloftes nakwam.