Weer naar Irak? Thanks but no thanks

"In onze job is het altijd extreem om naar je werk te gaan. We springen in vrije val uit een vliegtuig en gebruiken onze parachute om op een precieze locatie te landen - op land of in zee. We opereren met motorfietsen, skiën cross country of beklimmen bergen - slechts enkele van onze transportmiddelen. In onze job redden we levens. Of nemen we ze, wat de missie ook vereist." De wervingsslogans voor de Air Force Special Tactics, een van de eenheden van het Special Operations Command, klinken avontuurlijk. In de nasleep van 9/11 gingen honderden jonge atletische talenten van Amerika's beste universiteiten in op de lokroep van deze elitetroepen om hun land te dienen.

Vandaag is de animo flink bekoeld, nu de veteranen uit de oorlogen van Irak en Afghanistan in het nieuws komen omdat ze medailles krijgen voor de vreselijke verwondingen die ze er opliepen. Korporaal William 'Kyle' Carpenter bijvoorbeeld, die zich in Afghanistan voor een granaat gooide om zijn collega-Marines te beschermen. Carpenter overleefde. De ontploffing reet wel zijn gezicht uiteen. Dankzij gezichtsreconstructie kan hij weer onder de mensen komen, hetzij blind aan één oog. Donderdagavond kreeg hij van president Obama de Medal of Honor, één van de hoogste militaire onderscheidingen voor zelfopoffering. "Veel veteranen dragen verwondingen van deze oorlog (in Irak), en zullen dat voor de rest van hun leven doen", zei Obama. "Irak zorgde voor virulente debatten en intense emoties in het verleden, en dat zien we nu opnieuw."

Publieke opinie

Het was dan ook met grote terughoudendheid dat de president even daarvoor aankondigde dat hij 300 militaire adviseurs naar Irak stuurt om het desintegrerende leger van premier Nouri al-Maliki te steunen in zijn strijd tegen de extreem-soennitische ISIS-milities. In de praktijk zal het om Special Forces gaan die het Iraakse leger tactische adviezen geven en inlichtingen verzamelen, onder meer over coördinaten waar de strijders mogelijk in een later stadium door aanvalsdrones gebombardeerd kunnen worden zonder burgerslachtoffers te maken.

Maar op volwaardige gevechtstroepen moeten de Irakezen niet rekenen, benadrukte Obama. De VS-president beschikt niet over de politieke speelruimte. De publieke opinie langs beide zijden van het politieke spectrum is volgens recente Gallup-polls niet bereid opnieuw bloed van zijn zonen en dochters te vergieten in een land waar eind 2011 na acht jaar oorlog de gevechtsoperaties werden beëindigd met een tol van 4.500 VS-doden. Ook omdat nog steeds body bags terugkeren uit Afghanistan, waar de terugtrekking volop bezig is. Zelfs het Pentagon worstelt met mission creep, de terminologie die militaire planners gebruiken om te duiden dat operaties hun oorspronkelijke doel voorbijschoten.

Het kan niet de bedoeling zijn dat de VS een regering militair beschermen die geen politieke inspanningen doet om haar land bijeen te houden, vertelde generaal b.d. David Petraeus, voormalig VS-bevelhebber in Irak, deze week nog op een Londense conferentie. "De VS mogen niet de luchtmacht worden van de sjiitische milities", sneerde hij naar premier Maliki, van wie nu duidelijk is dat Washington hem omwille van zijn sectaire agenda liever kwijt dan rijk is.

Commentator Nicholas Kristof trad hem bij in The New York Times. "Militaire macht kan een krachtig, onontbeerlijk, hulpmiddel zijn zoals we zagen in Kosovo (waar de VS meehielpen om etnische zuiveringen te stoppen, MR)", schrijft hij. "Maar de 4 biljoen dollar kostende les van de Iraakse oorlog is dat, hoe oogverblindend en bedwelmend onze militairen soms zijn, ze kunnen niet de oplossing aanreiken voor elk probleem."

"Uiteindelijk", gaf ook Obama toe, "zullen de Irakezen dit zelf moeten oplossen".