'De koning zijn opvallendste trek is zelfspot'

Uit respect voor het vertrouwen dat hij kreeg zal Vrebos, een van de bekendste tv-gezichten onder de taalgrens, niet alles verklappen wat hij op Belvédère te horen kreeg. Een groot aantal gesprekken had een strikt privékarakter. Ook Delphine Boël kwam ter sprake, zegt Vrebos, zij het dat het gerecht zich over die zaak buigt en er zich later dit jaar over uitspreekt. Neen dus, over Alberts buitenechtelijke dochter gaat het volgende week niet.

Hoe hebt u Albert overtuigd?

Pascal Vrebos: "In een eerste fase zijn er meerdere ontmoetingen geweest met Albert en Paola. Ik kende hem niet persoonlijk. Paradoxaal genoeg kende de koning mij zelfs beter, door mijn werk voor RTL. Zoals hij in het interview ook zegt, hij volgt mij op tv. En dus, aanvankelijk, toen we elkaar ontmoetten met het oog op een reeks latere gesprekken, was er hoegenaamd geen sprake van een interview."

Hoe is het er alsnog van gekomen?

"Toen Albert aftrad viel me de consensus op, zelfs de republikeinen waren het ermee eens: de koning werd overladen met complimenten over hoe hij dat twintig jaar lang gedaan had. En dan, luttele maanden na de abdicatie, sloeg het klimaat plots om. Er doken allerlei geruchten over Albert op.

"Ik dacht: jammer dat hij niet beter gekend is. Ik heb hem toen dus dat interview voorgesteld, en daar is best wel overtuigingskracht bij komen kijken. Maar alles is begonnen met de vertrouwensrelatie die ik met hem opgebouwd had."

Hoeveel tijd heeft u met hem doorgebracht?

"Sinds september hebben we hele avonden volgepraat, soms tot één uur 's nachts. Terwijl ik zo naar Albert luisterde, ontdekte ik meer en meer dingen die ik helemaal niet van hem wist. Hij noch koningin Paola stemmen overeen met de clichés die over hen de ronde doen, of beter, de clichés die ikzelf in mijn hoofd had. Naarmate we vaker met elkaar spraken begon ik te begrijpen waarom zijn koningschap een succes geworden is."

Hoe bent u te werk gegaan? Heeft u Albert op voorhand uw vragen doorgegeven?

"Je spreekt niet met de koning zoals je dat met een politicus of wetenschapper doet, uiteraard, maar dan nog: hij kende mijn vragen niet en heeft er ook niet op aangedrongen die vooraf te zien. Het enige waar hij van op de hoogte was waren de grote thema's. De opnames zelf waren een plezier. Ik heb de koning met de nodige eerbied benaderd, maar kon toch mezelf blijven.

"Het lag voor de hand dat ik geen vragen zou stellen over de politieke actua. Ik wilde Albert echt niet over Bart De Wever aan het woord krijgen, en zelf wilde de koning met dit interview niemand overschaduwen, zeker zijn zoon Filip niet."

Nochtans: is de timing niet vreemd, zo pal in de eerste formatiegesprekken van Filip?

(fel) "Maar hij doet de monarchie en zijn familie een cadeau. Zijn verjaardag valt op 6 juni. Zoals grondwetsspecialist Marc Uyttendaele deze week nog zei: daar kan Albert toch niets aan doen? U gelooft toch niet dat een koning die twintig jaar geregeerd heeft wie dan ook risico's wil doen lopen? Albert heeft de montage aan een groep heel diverse mensen voorgelegd. De meningen klonken unaniem: hij nam geen risico. Als iemand alarm geslagen had en de uitzending afgeraden had, dan zou ik die hebben laten annuleren."

Heeft Albert Filip over het interview geïnformeerd?

"Ik weet dat koning Albert II zijn zoon op de hoogte gebracht heeft. Maar wanneer precies? Op voorhand? Geen idee. Ik logeerde ook niet op het paleis, hé." (lacht)

Peter De Graer, Hoofd van het Huis van koning Albert, nam deze week wel ontslag.

"Daar ga ik het niet over hebben, dat ontslag heeft er helemaal niets mee te maken. Albert wilde geen chef die hij zelf niet had gekozen, oké. Maar daarover gaat het in het interview niet. Het gaat sowieso niet over de onmiddellijke actua, dat zou geen zin hebben."

Kreeg Albert de kans om sommige dingen te schrappen?

"Normaal werk ik zo niet, maar hier vond ik het wel kunnen. Ik heb de koning dus de final cut gegeven. Aan het eind van de rit heeft hij hoop en al twee zinnetjes doen weghalen die verkeerd geïnterpreteerd hadden kunnen worden in dit bizarre land. Maar er is niet de minste vorm van censuur geweest. Ik heb alle vragen mogen stellen die ik wilde."

Bijvoorbeeld over de dotatie, het feit dat hij zich daarover beklaagde?

"Neen. Want daar zou ik een heel onderzoek aan hebben moeten koppelen, wat ik niet gedaan heb."

Sluipt in de opinie toch niet de perceptie dat ons koningshuis een beetje Dallas is, met een vader en zoon die behoorlijk gebrouilleerd zijn?

"Ik stel in het interview twee, drie vragen over de crisis in hun koppel en de betrekkingen met hun kinderen, ja. Maar in welke families heb je nu geen spanningen? We spreken erover, ja. Ook over de relatie tussen koningshuis en media."

Heeft de politieke wereld u laten doen?

"Ik kreeg enkele positieve sms'jes van hooggeplaatste politici. Maar los daarvan: we leven toch in een vrij land? Hoef ik toestemming te vragen om een interview te mogen afnemen? Dat moet ik De Morgentoch niet vertellen?" (lacht)

Bent u zelf monarchist?

"Ik zie mezelf niet in een dergelijke optiek. Maar in België is de monarchie een noodzakelijk cement. Wat de semioloog in mij erg aanspreekt, is het colloque singulier. De koning hoort alles, hij zegt niets en ook zijn gesprekspartner mag niets zeggen. Dat is intellectueel een pluspunt als je de dingen in dit land aan elkaar wilt knopen. Maar koning zijn is geen cadeau. Het overkomt je. Ik ben blij dat ik geen koning ben."

Wat voelt u jegens Albert?

"Als je hem ontmoet en met hem spreekt, dan valt me op hoe makkelijk Albert het ijs breekt. Hij is erg menselijk, hij luistert, heeft een erg persoonlijk gevoel voor humor en een soort zelfspot, die voor mij misschien wel zijn opvallendste kentrek is. C'est un roi qui ne se prend pas pour un roi."

Het uitgebreide tweeluik, opgenomen in slot Belvédère, wordt maandag en dinsdag telkens om 19.45 uur uitgezonden op RTL.