De omschakeling van De Wever
Bart De Wever (N-VA) zou Kris Peeters (CD&V) zijn andere wang aanbieden tijdens hun duels. Zij waren vrienden, geen vijanden. Althans tot zaterdag, tot N-VA in het nauw kwam door de flater van Jan Jambon en Peeters uitpakte met een scherpe reactie.
Zaterdagochtend, 7 uur. De Wever wordt wakker en zet zijn telefoon aan. Die begint te trillen als een wasmachine. Tientallen berichten stromen binnen. Hij leest de eerste vier, vloekt en trekt een spurt naar zijn brievenbus, om Het Nieuwsblad uit te halen.
In de krant laat Kamerlid Jambon in een interview doorschemeren dat werklozen die na drie jaar geen baan vinden eerst hun huis moeten verkopen om nog een leefloon te krijgen. Iets wat helemaal niet in het programma van de N-VA staat, maar nu dus wel op de voorpagina van de tweede grootste krant van het land.
De Wever zit niet op Twitter of Facebook, maar zijn medewerkers laten al snel weten dat het er negatieve reacties regent op het interview. Ook de concurrentie ziet haar kans, de christendemocraten op kop. De CD&V heeft sinds haar kiescongres in Brugge de aanval geopend op N-VA. De partijtop is ervan overtuigd dat het de marktleider in extremis nog een paar procentpunten kan afsnoepen door het sociale karakter van De Wever en co. ter discussie te stellen.
De misser van Jambon is koren op die molen. Voorzitter Wouter Beke tweet over een hardvochtige aanpak. De officiële Twitteraccount van CD&V gaat nog een stuk verder. Er verschijnt een poster met daarop een vrouw op de fiets en daarbij de tekst: "Ik ben 55 en ontslagen. Ik wil werken maar niemand wil me aannemen. Volgens N-VA moet ik nu mijn huis verkopen en dan huur betalen voor mijn leefloon?" Onderaan staat een afbeelding van Peeters.
Persconferentie
Na een paar geanimeerde telefoongesprekken met de rest van de partijtop heeft De Wever intussen beslist om een noodpersconferentie te geven met Jambon om het interview recht te zetten. Een van De Wevers (nogal plastische) wetten in de politiek is: door stront moet je vliegen, niet kruipen. Wie kruipt, zakt hoe langer hoe dieper weg.
Tegen half 12 wordt een zaaltje in het zakenhotel Serwir in Sint-Niklaas vrijgemaakt voor de pers. Jambon moet er door het stof voor de camera's. Hij geeft toe dat hij een fout heeft gemaakt door niet te zeggen dat het eigen huis niet meegenomen wordt in de 'middelentoets' voor een leefloon.
De Wever veronderstelt dat het ergste leed nu wel geleden is. Tot hij de poster van de vrouw onder ogen krijgt, die verspreid wordt door een reeks christendemocraten. "Dit gaat te ver", is zijn eerste reactie. De CD&V slaat hiermee onder de gordel, vindt hij, zeker als Jambon zijn misser heeft toegegeven. "Dit zijn Amerikaanse toestanden."
De Wever beslist daarop om van tactiek te wisselen voor de debatten met Peeters een dag later. "We moeten het ventiel even opendraaien en het ongenoegen laten ontsnappen", zegt hij. Tot op dat moment was De Wevers geplande tactiek die van de andere wang. Peeters mocht hem aanvallen zoveel hij wou, De Wever zou niet terugknokken. Integendeel: hij wou tijdens de twee debatten focussen op de gelijkenissen tussen N-VA en CD&V. Daarom koos hij donderdag ook voor actieve migratie als thema in De zevende dag. Het is een domein waar de standpunten van beide partijen weinig van mekaar verschillen.
Zondagochtend, 11.15 uur. De Wever en Peeters stappen zij aan zij de televisiestudio van De zevende dag binnen. Onder zijn arm heeft De Wever de poster van de vrouw. Peeters bekijkt hem en beseft wat er gaat komen. De paar meters die ze helemaal alleen zijn voor ze gaan zitten, zegt hij: "Je hebt die poster mee zeker? Ik had zoiets wel verwacht."
Pearl Harbor
Als De Wever een minuut later op tv uitpakt met de beschuldiging dat CD&V de laagste campagne voert die hij ooit gezien heeft, krijgt Peeters echter geen vlot antwoord geformuleerd. De aanval blijkt de beste verdediging voor De Wever. Het thema migratie laat hij vallen, om verder te gaan op zijn voorstellen voor de beperking van de werkloosheidsuitkering in de tijd. Peeters weert zich degelijk, maar ook niets meer. Slechts één keer krijgt hij De Wever echt in het nauw, met een technische vraag over de toekenning van het leefloon voor een gezin (zie hiernaast).
Ook in het tweede debat, in het avondnieuws van VTM, blijft De Wever tegen de verwachting in de aanval leiden. 's Middags heeft hij dat overigens al aangekondigd. Peeters staat "straks nog een Pearl Harbor-moment" te wachten, zegt hij triomfantelijk.
Volgens De Wever is het voorstel van CD&V om de belastingvrije som te verhogen enkel van toepassing voor wie werkt, en dus niet meer voor iedereen, zoals Peeters aanvankelijk heeft beloofd. "U benadeelt alle gepensioneerden", benadrukt hij op VTM. "Zij moeten de rekening betalen." Peeters kan riposteren, maar De Wever echt pijn doen, zit er opnieuw niet echt in.
Achteraf vat de N-VA-woordvoerder samen: "We konden niet anders dan reageren, en ik denk dat dat ons goed gelukt is, ja."