Alle begin is moeilijk

Drie maanden. Meer kreeg Briers niet om te vervellen van directeur van het Festival van Vlaanderen tot gouverneur. Zijn eerste examen was meteen aartsmoeilijk: hij moest proberen grip te krijgen op een ongeziene giframp.

Aanvankelijk leek Louis Tobback (sp.a) gelijk te krijgen over de eerste gouverneur met een N-VA-etiket. De Leuvense burgemeester vroeg zich bij de turbulente aanstelling van de man af of het wel wijs is om een niet-politicus tot gouverneur te bombarderen. "Zo'n man is geen bloempot", waarschuwde de socialist toen. "Het is de eerste verantwoordelijke voor de veiligheid in de provincie. Als er incidenten zijn die de stads- of gemeentegrenzen overschrijden, dan is hij het die de hulpdiensten moet coördineren. Mag de vraag niet gesteld worden of iemand die benoemd is ook geschikt is?"

Briers schatte effectief, misschien door het gebrek aan ervaring, de giframp in Wetteren meermaals fout in en communiceerde daardoor wat onhandig. De kritiek die hij daarvoor kreeg, kon hij eerst maar moeilijk assumeren. Maar na een harde leerschool van drie dagen corrigeerde hij zichzelf. De Jan Briers van maandagavond was niet meer die van zaterdagochtend.

ZIJN COMMUNICATIEBLUNDERS

'Er zijn geen foute beslissingen genomen'

De stelligheid waarmee hij dit weekend en maandagochtend nog verkondigde dat 'het rampenplan werkt' en 'er geen foute beslissingen werden genomen', was tegen gisteravond verdwenen. Veel minder zelfverzekerd stond hij de pers te woord. De aarzeling sloop in zijn stem, er stond twijfel in zijn ogen. "Als er toch iets verkeerd zou gelopen zijn, dan zal een expertencommissie daar achteraf uitsluitsel over moeten geven", gaf hij toe.

Waarschijnlijk had zijn groeiende onzekerheid ermee te maken dat hij meer informatie had gekregen over de werkelijke oorzaak van het ongeval. Daarover had hij snel en overtuigd gecommuniceerd 'dat de Nederlandse machinist geen schuld treft'. Zonder enige reserve leek hij hier N-VA te volgen, de partij die hem aan zijn gouverneurspost hielp. Kamerlid Karel Uyttersprot van N-VA had het zaterdag al over een 'defecte en slecht onderhouden wissel'. Over de mogelijke verantwoordelijkheid van de machinist repten de Vlaams-nationalisten niet.

'Familie mag geen foute informatie rondstrooien'

Dat Briers nu meer op zijn hoede is dan drie dagen geleden, komt het meest tot uiting in zijn communicatie over het overleden slachtoffer. De juridische klacht van de familie van Willy Van Poucke lijkt een wake-up call voor de gouverneur. De dochter en schoonzoon gingen gisteren te rade bij Virginie Cottyn, medewerkster van de bekende strafpleiter Jef Vermassen. Ze dienen vandaag of morgen een klacht in 'wegens onvrijwillige doding' en voelen zich in de steek gelaten door alle overheidsinstanties, inclusief de provinciegouverneur.

Op het Journaal op Eén gistermiddag reageerde Briers behoorlijk gepikeerd op die kritiek. "De familie mag geen foute informatie rondstrooien", klaagde hij. Hij betwistte dat er niemand contact met hen had opgenomen en dat Slachtofferhulp hen geen bijstand had verleend.

Tegen de avond had hij zich al uitgebreid verontschuldigd bij de familie, zowel via de persagentschappen als in de nieuwsbulletins. "Er is te laat contact met hen opgenomen", sprak hij. "Iedereen was bezig met de evacuatie van al die mensen, en er werd te laat aan gedacht om de familie van de overledene te bellen. Ik heb ons daar ook voor verontschuldigd, want dat kan niet."

'Er is geen gevaar voor de bevolking'

Rest er nog een categorie van waarschijnlijk 'onvermijdelijke communicatiefouten'. Bij een ramp als deze moet er voortdurend gecommuniceerd worden, wat maakt dat bepaalde verklaringen later door de feiten worden ingehaald. Zo stuurde de provincie zaterdagochtend eerst een sussende boodschap uit: er leek geen gevaar voor mens en dier. Even later viel de eerste dode, net buiten de perimeter.

Uur na uur werden de berichten alarmerender. De deuren en ramen moesten dicht, er kwam een nieuwe perimeter, van zelf geteelde groenten en fruit moesten de inwoners van Wetteren, Serskamp en Schellebelle afblijven.

Gisteren, bij de terugkeer van de tientallen inwoners die in school Mariagaard verbleven, bleek pas goed hoe gevaarlijk de situatie wel is. Huis per huis werd er gecheckt of er geen gevaar voor de gezondheid van de bewoners was. Pas daarna mochten de Wetterenaars terug hun woning in. De provincie zei ook expliciet dat 'de geëvacueerde bewoners die de richtlijnen van de politie negeren en zelf het initiatief nemen om naar hun woning terug te keren, dat op eigen risico doen'. Voor de bewoners is al die bijgestelde communicatie verwarrend. Vraag is alleen of ze vermeden kan worden.